Ze keken raar op toen ze in het Regionaal Archief in Alkmaar iets bijzonders ontdekten. In de ruggen van historische boeken, vonden ze stukjes perkament. Maar dat was nog niet alles. Op de fragmenten staan in het Latijn teksten van psalmen met vertalingen in het Oudengels, een taal die niet meer gesproken wordt en waar weinig van op schrift staat.
In de klimaatkamer van het archief staan rijen kasten met boeken waarvan de ruggen doen denken aan een tijd van koetsen, kastelen en jonkheren. Lisette Blokker, werkzaam bij het archief, laat zien waar ze de stukjes perkament precies vonden.
"Kijk hier, in de ruggen van de boeken kwamen we ze bij toeval tegen. Sommige exemplaren zijn zo oud dat ze een beetje uit elkaar vallen. Maar daardoor ontdekten we wel de fragmenten."
Tekst gaat door onder de video.
Eeuwenoud perkament verstopt in archiefboeken - NH Nieuws
De Oudengelse teksten op het perkament dateren van tussen 1050 en 1075. Maar hoe komen deze flarden terecht in het archief in Alkmaar? Volgens Lisette zijn ze vele eeuwen later door Nederlandse boekbinders gebruikt om de boeken te verstevigen. Dat was heel normaal voor die tijd.
"Vermoedelijk werd het perkament met katholieke teksten na de reformatie (periode in de 16e eeuw waarin de kerk hervormende wat leidde tot een kerksplitsing naar het protestantisme en het katholicisme - red.) nutteloos. Er zijn waarschijnlijk schepen vol met het perkament naar Europa verscheept, waar boekbinders het stevigere materiaal gebruikte om boeken in te binden", legt Lisette uit.
Tekst gaat door onder de foto.
Wetenschapper en kenner van het Oudengels Thijs Porck heeft onderzoek gedaan naar de gevonden teksten en ontdekte onder andere een nieuw woord ‘gewændunga’ voor bewegen, laat hij weten aan Streekstad Centraal. "We kenden al wel andere vormen van deze stam, denk aan wenden, wending in het Nederlands. Maar dit is nieuw en dat betekent dat we iets aan het Oudengels woordenboek kunnen toevoegen. En ja, dat is redelijk bijzonder."
Nieuwsgierig?
Er zijn 21 stukken gevonden in het Alkmaars Archief. Naast deze vondst zijn er eerder stukjes gevonden in archieven zoals in Haarlem en Cambridge, maar ook in Duitsland en Polen.
Wil je de stukjes zelf bekijken? Op maandag 22, woensdag 24, vrijdag 26 en dinsdag 30 januari en op donderdag 1 februari zijn er rondleidingen. Voor meer informatie kun je kijken op de website of mailen naar [email protected].
💬 Wil je niets missen uit Alkmaar en omgeving?
- Blijf op de hoogte via NHNieuws.nl/Alkmaar
- Reageer, discussieer en deel jouw nieuws in de Facebookgroep 'Nieuws uit Alkmaar en omgeving'
- Mail je tips naar [email protected]
Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]