Mirre, Kjeld, Nikki en nog dertien andere jongeren spelen vanavond een voorstelling over de Tweede Wereldoorlog. Normaal bedenken de Zaankanters zelf de verhalen, maar vandaag worden die van de overlevenden verteld. Kjeld over één van hen: "Je zou verwachten dat ze een slachtoffer zou zijn, maar ze is juist heel sterk."
De gesprekken hebben veel indruk op de jongeren gemaakt. "Als je de geschiedenisboeken leest, is het bevrijding en iedereen is blij", vertelt de 18-jarige Kjeld Reitmaier. Hij vervolgt: "Maar dat is dus niet het verhaal. Zeker niet in dit geval." Kjeld doelt op het leven van Nanny Peereboom.
De nu 82-jarige Nanny Peereboom wordt tijdens de oorlog geboren. Ze wordt volgens Kjeld ondergebracht bij een gezin in Zaandam. Na de oorlog gaat ze weer terug naar haar moeder. Kjeld: "Vanuit haar perspectief werd zij uit het gezin dat haar had opgevoed weggehaald. Door een compleet vreemde eigenlijk."
'Juist heel sterk'
De bevrijding zorgt ervoor dat Peereboom terug gaat naar haar moeder. Er wordt niet meer over de oorlog gesproken. "Het was een taboe onderwerp", begrijpt Kjeld van Peereboom. De beschrijving van de gebeurtenis maakt veel indruk op de 18-jarige. "Je zou verwachten dat ze een slachtoffer zou zijn, maar ze is juist heel sterk. Dat viel mij op."
Tekst gaat door
Ook Mirre van Hemert (16) is stil van de verhalen. Ze spreekt zelf met een 102-jarige, die haar vertelt over een verhoor. Het gaat volgens Mirre om een vrouw in een donkere kamer. "Er zat iemand recht tegenover te tikken met een pen. Ze moest iets vertellen wat ze niet wilde, anders werd haar moeder er ook heen gebracht.
Dit verhaal spelen de jongeren vandaag na. Mirre: "We hebben de scènes gekozen die indruk hebben gemaakt. Die proberen we dan zo goed mogelijk na te doen." Het zijn volgens Mirre de verhalen die de mensen niet zo goed kennen. "Ik denk niet dat veel jongeren weten wat er allemaal is gebeurd", zegt de Zaanse. Naar eigen zeggen dacht ze zelf tijdens de twee minuten stilte 'niet zoveel'. "Maar nu kijk je wel anders. Nu weet je die verhalen."
Tekst gaat door
De verandering ervaart de 17-jarige Nikki Riel ook. "Als je nu dus één nummer ervan persoonlijk spreekt, komt dat veel dichterbij." Ze vond deze gesprekken 'best heftig, maar ook bijzonder'. "Ik ben blij dat we dit nu mochten doen. Het kan nu nog, later niet meer." Ze wil de verhalen dan ook goed doorvertellen. "Jij bent de vertegenwoordiger van hun verhalen."
Blijven praten en herdenken
Kjeld vindt het ook belangrijk dat iedereen erover blijft praten, 'want dat is hoe je de herinnering levend houdt.' Naast praten, is voor hem herdenken belangrijk, maar dan moeten mensen wel 'de toekomst beter maken'. "Ik denk dat je pas echt eer doet aan de verhalen en aan alles wat er gebeurd is in die tijd door zelf de verandering te zijn."
Theater Na De Dam
Op de avond van de Nationale Dodenherdenking zetten theatermakers en artiesten om 21.00 uur in heel Nederland zich in om deze dag van extra betekenis te voorzien. Elk jaar spelen gelijktijdig meer dan honderd voorstellingen die ieder op hun eigen manier betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog. In de Kooger Vermaning spelen de Zaanse jongeren de theatervoorstelling (Niet) Doorvertellen.
Jongerenvoorstellingen vormen een wezenlijk onderdeel van Theater Na De Dam. Jongeren verdiepen zich samen met theatermakers in de geschiedenis van hun wijk ten tijde van de Tweede Wereldoorlog en interviewen ouderen uit de buurt over hun herinneringen. Die gesprekken gebruiken zij als basis voor hun voorstelling.
💬 Wil je niets missen uit Zaanstreek-Waterland?
- Blijf op de hoogte via nhnieuws.nl/zaanstreek-waterland
- Mail ons jouw tips, verhalen, foto’s en filmpjes naar [email protected]
Taalfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]