Jos streed 7 jaar voor aanleg zonneweide in zijn appelboomgaard: "Het is bijna zover"

Achter de appelboomgaard van teler Jos Fischer (73) - waar hij samen met zijn vrouw Gruda zo'n 1.500 fruitbomen teelt - en het distributiecentrum van de Action in Zwaagdijk-Oost ligt nu nog een leeg weiland. Maar dat gaat nu veranderen. Door zijn burgeridee komt er op dezelfde plek een kleine zonneweide van 5,5 hectare. Volledig uit het zicht van omwonenden.

Hij wil iets doen voor het klimaat en het dorp. "We houden nog ongeveer 2,5 hectare zelf over", zegt Jos. "Die moet als een groene 'buffer' gaan fungeren, zodat de zonneweide vanaf de dorpsstraat niet te zien is. Onder de panelen kunnen ook schapen grazen."

Een paar jaar geleden ging hij met pensioen. "Op mijn oude dag heb ik het idee bedacht, zodat ik kan genieten van mijn pensioen." Ook wil hij het stuk grond graag in de familie houden, mocht die na 25 jaar - de levensduur van een zonneweide - in oorspronkelijke staat worden hersteld. "Voor het geval mijn kleinkinderen rond die tijd een boerenbedrijf willen beginnen."

Groen licht

Toch vergt het burgeridee een lange adem. Het is niet iets dat er zomaar komt, zo weet hij als geen ander. Al zeven jaar lang is hij bezig om dit voor elkaar te krijgen. Ondanks eerder gedane investeringen komt de komst van een zonneweide maar niet van de grond. 

"Alles is gelukkig nu rond, we hebben eindelijk groen licht gekregen." Toch kan de vlag nog niet uit. Ze lopen tegen een nieuw obstakel aan: netbeheerder Liander moet namelijk nog een stroomkabel aanleggen naar het verdeelstation in Westwoud. "Gezien de situatie zal het nog wel een jaar duren voordat er een stroomkabel ligt."

Tekst gaat verder.

Hoewel het daar vlekkeloos verliep, ging het in Zwaagdijk-Oost niet zonder slag of stoot. De gemeente Medemblik verleende in 2021 een omgevingsvergunning aan het Amsterdamse solarbedrijf Chint Solar, dat al eerder in 2018 een zonneweide ontwikkelde in Andijk. Wel onder één voorwaarde: omwonenden kunnen participeren in de stroomopbrengst. En dus werd de Zonnecoöperatie West-Friesland erbij gehaald, die als burgerinitiatief vaker helpt bij het opzetten van soortgelijke projecten.

Lokaal eigendom

De Dorpsraad vond uiteindelijk dat de belangen van het dorp niet genoeg waren meegenomen in het voorstel en tekende bezwaar aan. "Het is niet gegaan zoals in eerste instantie was afgesproken. Ten minste 25 procent van de zonneweide zou in handen van de omwonenden komen", zegt Piet Aker, secretaris van de Dorpsraad. Hij noemt het plan 'visueel acceptabel'. "De enige zicht is vanaf de Westfrisiaweg, maar daar rijdt geen langzaam verkeer."

Ton compensatie

Volgens de gemeente Medemblik is de vereiste burgerparticipatie gestrand, omdat de relatie tussen Chint Solar en Zonnecoöperatie West-Friesland na de zomer 2021 verslechterde. "De gemeente kreeg de rol van intermediair. We hielden hoop op een goede afloop, maar helaas bleken beide partijen na lange tijd uiteindelijk niet verenigbaar. Daarom is er gekozen voor een andere invulling", aldus een woordvoerder.

De gemeente ging vervolgens in gesprek met de Dorpsraad en Chint Solar. Na urenlange gesprekken bereikte de gemeente alsnog een compromis: het dorp krijgt een ton van Chint Solar voor 'duurzame' projecten die bijdragen aan de leefbaarheid van het dorp. "Een beroep aantekenen kost veel geld. We moeten ons laten bijstaan door professionals en we weten ook niet precies hoe sterk we staan", zegt Piet Aker. Het bedrag komt pas beschikbaar als de zonneweide wordt aangelegd.

Aanleg zonneweide kan van start

De Zonnecoöperatie West-Friesland baalt ervan dat het gestrand is. "De teleurstelling en frustratie is groot. Zeker als je kijkt naar de ontwikkelingen in Zwaagdijk-West, het is een identiek plan. We hebben er twee jaar aangezeten, samen met de voetbalclubs en Dorpsraad", zegt voorzitter Rein van Straten.

Nu het bezwaar van de Dorpsraad is ingetrokken, ligt de weg weer open voor de komst van een zonneweide. Wanneer de aanleg begint, is nog onduidelijk.