Meer zonneparken? Verplicht uitkopen boeren? Volop debat tussen inwoners en lijsttrekkers tijdens Meetup

Nog geen idee welk hokje rood gekrast moet worden op 15 maart tijdens de Provinciale Statenverkiezingen? Na het kijken van de NH Meetup Provinciale Statenverkiezingen heb je in ieder geval een helder beeld gekregen over wat de verschillende standpunten van de partijen op de thema's Wonen, Klimaat & Milieu, Natuur en Betrouwbaar en Transparant bestuur. 

Deze vier thema's zijn niet lukraak gekozen, ze zijn boven komen drijven na een groot onderzoek door Kieskompas. De inwoners die meepraatten hebben allen betrokkenheid bij één van de vier thema's. 

Thema 1: Wonen 

De aanwezige lijsttrekkers voor het onderwerp Wonen zijn Ibrahim Ghazi (DENK), Marco Deen (PVV), Anouk Gielen (GroenLinks), Remine Alberts (SP), Grethe van Geffen (Namens Noord-Hollanders.) en Esther Rommel (VVD). De aanwezige burgers die het thema Wonen vertegenwoordigen zijn Maurice van Grasstek uit Rijsenhout en Peter Mes uit Obdam. Het eerste thema Wonen - en daarmee de wooncrisis - is gezien de uitkomst van het onderzoek door Kieskompas ook gelijk het urgentste probleem.

Maurice van Grasstek is dertig jaar, al jaren afgestudeerd en woont nog bij zijn moeder in Rijsenhout. Hij wil niets liever dan een eigen (koop)huis, maar dat is volgens hem 'onmogelijk'. Hij kan niet genoeg lenen en verdient te veel voor een sociale huurwoning. "Dat is zwaar klote, ik wil op een gegeven moment wel op mezelf. Ik ben dertig, dus het mag wel een keer." In heel Noord-Holland is er volgens Van Grasstek geen woning te vinden.

Geen betaalbare koopwoningen

"Eigenlijk word ik gedwongen om óf in de kop van Noord-Holland te zitten, wat heel ver van mijn werk vandaan is, óf naar het zuiden of het oosten van het land te vertrekken", vertelt Van Grasstek zichtbaar gefrustreerd. Er zijn volgens hem geen betaalbare koopwoningen te vinden onder de 3,5 ton. "Ik ben alleen, hoe moet ik dat betalen als ik rond de 1,7, 1,8 ton mag lenen?"

Tekst gaat door onder de video.

De eerste stelling waarop de lijsttrekkers kunnen reageren is ‘Om aan de grote vraag van nieuwe woningen te voldoen mag er ook gebouwd worden in het groene buitengebied'. GroenLinks is tegen. Lijsttrekker Anouk Gielen is 23 jaar, zelf huurt ze een kamer in Amsterdam. "Ik heb veel geluk gehad dat ik die kon vinden. Het zou niet van geluk moeten afhangen of je een woning kunt vinden", vertelt ze. Ze is voor betaalbare woningen, maar wel binnenstedelijk. De luxe om om weilanden op te offeren hebben we volgens haar niet. Wel is samenwerking met zowel het Rijk als de gemeentes 'hard nodig'. 

Remine Alberts (SP) vindt dat we op het gebied van wonen met 'ernstig gebakken peren' zitten. De wooncrisis is volgens haar het resultaat van marktwerking in wonen. Binnenstedelijk bouwen en renoveren heeft haar voorkeur, dus zonder groengebieden aan te hoeven tasten. De andere lijsttrekkers aan tafel zijn juist voor het bouwen van woningen in groengebieden.

Grethe van Geffen (Namens Noord-Hollanders.) vindt juist de regelgeving frustrerend en wil er een aantal afschaffen, dat is volgens haar haalbaar. "We zijn voorstander van dat mensen die zelf op een wachtlijst staan in hun eigen gemeente, die daar geboren en getogen zijn, die daar familie of werk hebben, dat die voorrang krijgen boven anderen." Ze wil juist meer regels om natuur en gezondheid te beschermen.

Trekken aan een dood paard

Peter Mes zoekt ook een woning. Hij wil kleiner wonen zodat zijn grote woning beschikbaar komt voor een gezin. Maar ook hij zit vast omdat er geen geschikte doorstroomwoningen voor senioren beschikbaar zijn. En dat is volgens Mes al heel lang zo. "De Tuinderweide in Obdam ligt al vijftien jaar klaar om huizen te bouwen, er is elke keer weer een rotsmoes. Dan is er dit, dan is er dat", vertelt hij over zijn pogingen om erachter te komen wanneer het bouwen er eindelijk van komt. "Het is trekken aan een dood paard, dat hou je niet vol."

Thema 2: Klimaat & Milieu

Voor het tweede thema van deze middag schuiven lijsttrekkers Sander de Wit (BVNL), Bob Sikkema (Piratenpartij), Daniël van den Berg (JA21), Jeroen Olthof (PvdA), Jan-Jaap de Kloet (Onafhankelijke Politiek-NH) en Fred Sanders (AWP) aan bij de Meetup. Rein van Straten uit Hoorn en Anne Albers uit Wijk aan Zee zijn als betrokken burgers aanwezig voor het onderwerp Klimaat en Milieu.

Rein van Straten is voorzitter van het burgerinitiatief Zonnecoöperatie West-Friesland en binnenkort helpt het initiatief een perenboomgaard om te bouwen tot een weide vol zonnepanelen. De grote hobbel voor het initiatief is volgens de voorzitter dat ze geen gelijkwaardige positie hebben vergeleken met projectontwikkelaars. Hij wil dat de politiek burgerinitiatieven financieel steunt door bijvoorbeeld een ontwikkelingsfonds en dat er grond voor hen beschikbaar komt. "Zodat we in een betere positie komen, die meehelpt om te verduurzamen."

Zulke burgerinitiatieven liggen helemaal in de lijn van de Piratenpartij. "Ze moeten dezelfde mogelijkheden krijgen als de grote bedrijven. Want om de één of andere manier mogen die alles", vindt lijsttrekker Bob Sikkema.

Met de stelling ‘Om zoveel mogelijk duurzame energie op te wekken, mogen zonnepanelen ook op weilanden worden geplaatst’ zijn bijna alle lijsttrekkers hert eens. Daniël van den Berg (JA21) is het er niet mee eens: hij zet liever in op kernenergie, wat volgens hem op langere termijn betrouwbaarder en betaalbaar is. 

Over de stelling ‘De meest milieuvervuilende bedrijven moeten weg uit Noord-Holland, ook al gaat dat ten koste van werkgelegenheid’ zijn de lijsttrekkers het wél eens: daar zijn ze allemaal tegen. De maatregel om voor het milieu grote vervuilers te verbannen gaat de partijen toch te ver.

Alleen inwoner Anne Albers is het eens met de stelling en dat komt door haar ervaringen met Tata Steel. "De toekomst staat gewoon op het spel op het gebied van gezondheid en duurzaamheid in Nederland. En helemaal in zo'n dichtbevolkt gebied als de Randstad. Dan is er gewoon geen plek meer voor bedrijven die zo veel vervuilen."

Thema 3: Natuur

Ingrid de Sain (BoerBurgerBeweging), Amélie Strens (D66), Dennis Heijnen (CDA), Ines Kostić (Partij voor de Dieren) en Adriaan Coppens (Jezus Leeft) zijn de aanwezige lijsttrekkers die hun zegje doen over Natuur, het derde thema van de avond. Pauline Klein uit Anna Paulowna en Gerard Veldt uit Castricum zijn als betrokken burgers aanwezig. Klein vindt dat er meer ruimte voor de natuur mag komen, desnoods ten koste van landbouw. "Alles wat weg is, is weg en dat komt gewoon niet meer terug", vertelt ze over de door haar gekoesterde natuurgebieden. "Wat er nog is, daar moeten we zuinig op zijn."

Op Partij van de Dieren en D66 na zijn alle aanwezigen tegen de stelling ‘De provincie moet bestaande natuurgebieden uitbreiden, ook al verdwijnt er dan landbouwgrond’. Volgens de Partij voor de Dieren is de situatie waarin we nu zitten mede de schuld van het CDA. "Dat de boeren nu in de knel zitten, komt onder andere door het CDA." Volgens Kostić is Nederland bovendien kampioen in Europees biodiversiteitsverlies. Er zijn te veel intensieve veehouderijen in Noord-Holland. Volgens de lijsttrekkers kunnen we landbouwgrond veel efficiënter gebruiken en teruggeven aan de natuur, ook om toekomst te bieden aan boeren." 

Volgens Adriaan Coppens van Jezus Leeft is de politiek 'grotendeels gebaseerd op leugens'. "Mensen liegen ook heel vaak en allen hebben gelogen." Op de vraag wat dan de waarheid is, antwoordt Coppens: 'Jezus', wat op gegrinnik uit het publiek mag rekenen. Adam is volgens hem gecreëerd om onder andere manager te zijn over het Hof van Eden. Dat managen over de aardse tuinen gebeurt volgens hem nu niet zoals het zou moeten. 

Tekst gaat door onder de video.

De tweede stelling bij het derde thema luidt: ‘Boeren mogen gedwongen worden uitgekocht om de kwaliteit van de natuur te verbeteren’. Melkveehouder Gerard Veldt uit Castricum is tegen. "Als ik met de helft van de koeien m'n eten kan verdienen: prima, doen we aan mee. Maar dat kan nu niet." D66 en De Partij voor de Dieren vinden het gedwongen kunnen uitkopen van boeren wel een goed plan. 

Noord-Holland levert volgens Veldt een 'superproduct' in de vorm van kaas. En daar mogen we volgens hem, in plaats van vooral met regels en restricties te komen, best trots op zijn.

Thema 4: Betrouwbaar en Transparant bestuur

Voor het laatste thema schuiven lijsttrekkers Rabella Wiersma - de Faria (Code Oranje), Kok Kuen Chan (Nederland met een Plan), Michel Klein (ChristenUnie), Andy vanVeen (Forum voor Democratie), Maik de Weerdt (Volt) en Anneke van der Helm (50 Plus) aan. Annet Wood uit Berkhout en Henno Dasselaar uit Oudesluis zijn aanwezig als inwoners van Noord-Holland.

Annet Wood voert sinds 2004 een strijd met de overheid over meer openheid over afspraken rondom bedrijventerrein Distriport in Berkhout, een gebied dat een speelbal is van schimmige onderhandelingen. De overheid is voor haar een onbetrouwbare tegenstander: als burger is ze geen gelijkwaardige partner en wordt er geen openheid van zaken gegeven. "Als burger kun je niet controleren wat er gebeurt, maar ook als lagere overheid kun je niet controleren wat er gebeurt en de media kan niet controleren wat er gebeurt." Wood is duidelijk: "Je wordt gewoon besodemieterd."

Michel Klein van de ChristenUnie leeft met Wood mee, maar ontkent 'dat er geheime besluiten worden genomen'. "We hebben de afgelopen periode als Provinciale Staten nauwelijks een besloten vergadering gehad", aldus Klein. "Dat is ook een andere kant die ik op tafel wil leggen." 

De stelling ‘Inwoners moeten meer inspraak krijgen door als provincie bij belangrijke besluiten een referendum te organiseren’ rekent op veel voorstanders aan tafel. Volt-lijsttrekker Maik de Weerdt vindt het verhaal van Annet Wood 'ongelooflijk', maar is het niet eens met de stelling. Volgens De Weerdt is een referendum niet het juiste middel voor burgerparticipatie. Als voorbeeld neemt hij de Brexit.

"Volt is opgericht in nasleep van de Brexit. Brexit was echt een schandaal van een referendum. Een gigantisch belangrijke beslissing, helemaal platgeslagen tot een ja/nee-keuze waar vervolgens heel veel geld tegenaan is gegooid." De effecten zijn volgens hem desastreus geweest voor de Britse bevolking. "Dus ja tegen burgerparticipatie en nee tegen een referendum."

De hele NH Meetup Provinciale Statenverkiezingen is hier terug te kijken. 

Blijf via NH Nieuws op de hoogte van het laatste verkiezingsnieuws. Op 15 maart lees je alles over verkiezingsdag, een dag later krijg je uitgebreide duiding op de uitslag, het nieuwe politieke landschap en de gevolgen voor onze provincie.