36.000 kunstwerken verhuizen: een mega-operatie met bijzondere vondsten

De kop is er af. "We zijn op 30 januari begonnen, maar het gaat in een razend tempo. Inmiddels zijn drie etages al leeg", vertelt museumdirecteur Ad Geerdink. Aan de verhuizing gaat een flink voorbereiding vooraf. "We zijn anderhalf jaar daarmee bezig geweest. Je moet je voorstellen dat alle stukken goed gefotografeerd en geregistreerd moeten zijn. In welke conditie ze verkeren."

De verhuizing is in handen van het West-Friese bedrijf Imming Logistics Fine Art. Gespecialiseerd in het vervoer en opslag van kunstwerken. Een logische keuze zou je zeggen, al was die niet zomaar gemaakt legt directeur Hans Imming uit. "Het is meer dan inpakken en wegwezen. Het moest door de gemeente verplicht worden aanbesteed. Er was nog een partij uit een ander deel van het land, dus we moesten wel ons best ervoor doen."

Trots op klus

Uiteindelijk viel de keuze op Imming vanwege de kwaliteit, er duurzaam wordt gewerkt met een gasloos depot en er op korte afstand van het museum gewerkt kan worden aan kunstwerken als dat nodig is. "Ik ben een geboren Horinees, dus best trots dat we dit mogen doen. We doen natuurlijk meer van dit soort projecten, zowel nationaal als internationaal. Maar qua omvang en diversiteit, echt wel uniek", aldus Imming. 

Ook museumdirecteur Geerdink is blij met Imming, met wie het Westfries Museum al vaker samenwerkte. "Die zijn gewend om dit soort werk te doen. Maar ook complimenten voor projectleider Dieuwertje Wijsmuller en onze andere collega's. Dagelijks zijn nu vijftien mensen bezig met de verhuizing."

Penning met erotische beelden

En zoals het gaat bij verhuizingen kom je ook dingen tegen waarvan je bijna was vergeten dat je het had. "Zo kwamen we een holle penning tegen waar erotische taferelen in bleken te zitten", vertelt Geerdink. "Een 17e-eeuws erotisch speeltje. Er zitten plaatjes in die je over elkaar heen kunt leggen, dan krijg je verschillende scènes. Dat komt dan ineens weer tevoorschijn."

Sowieso komt er nog uitzoekwerk bij kijken. Want lang niet alles wat zich in het museum bevindt is bekend. "We bestaan 143 jaar. Dus niet alle objecten hebben een nummer, of die zijn verdwenen. Ik denk dat zo'n 95 procent is geregistreerd. Bovendien zijn er ook stukken waar wat aan ontbreekt. Dus dat moeten we goed onderzoeken."

Tekst gaat verder onder de foto.

Metershoge schilderijen door de 'brievenbus'

Meest spectaculaire moment is wellicht wel het verhuizen van de Schuttersstukken van schilder Jan Albertsz. Rotius uit 1650. De kleinste is 3,5 bij 3,5 meter, de grootste 3,5 bij 5 meter. "Die gaan door een luik in de muur, een soort brievenbus, naar buiten. Zo zijn ze hier ook ooit binnen gekomen. Voor het eerst in 80 jaar gaat het luik open. En dan moeten de schilderijen met een kraan over een monumentaal hek uit de 18e eeuw worden gehesen."

Het klinkt als een spannende en ingewikkelde klus, maar Hans Imming is er nuchter onder. "Als object is het wel bijzonder. Maar er komt een kist omheen met hijsbanden, en zo tillen we de stukken over het hek. Dat hijsen stelt niet zoveel voor."

Wat wel mee kan spelen is het weer. "Als het is zoals afgelopen vrijdag met wat wind, zouden we het niet doen. Maar het ziet er positief uit." Imming vervolgt: "Voor ons is het ingewikkelde werk binnen. Het is in het museum kruip-door-sluip-door. We moesten op de tweede verdieping bijvoorbeeld een plank uit de vloer halen en daar via een luik kunststukken naar beneden hijsen. En dat moet natuurlijk voorzichtig."

Administratie en restauratie

De kunstwerken worden opgeslagen in een speciaal depot van Imming. "Administratie is heel belangrijk. Je kan niet alles maar in een hoek zetten. Het moet toegankelijk blijven natuurlijk." Want de komende tijd wordt door de museum-medewerkers ook gebruikt om in het depot aan de collectie te werken, legt Ad Geerdink uit. 

"Ook wordt er gekeken welke kunstwerken gerestaureerd moeten worden. Daar hebben we nu mooi de tijd voor. We lopen tot nu toe goed op schema. Als het volgens planning loopt moet het museum half maart helemaal leeg zijn."