De bodem van de moestuintjes in het duingebied van Egmond bevat licht verhoogde concentraties van de giftige stof PFAS. Dit blijkt uit onderzoek in opdracht van de provincie Noord-Holland en drinkwaterbedrijf en natuurbeheerder PWN. "Dit kan betekenen dat er in de gewassen van deze tuinen meer PFAS terecht komt dan wenselijk is", meldt Provincie Noord-Holland.
Poly- en perfluoralkylstoffen (PFAS) komen op verschillende manieren in het milieu terecht. Bijvoorbeeld bij uitstoot en in afval van producten met PFAS. Het verspreidt zich via water, bodem en lucht.
Zo kunnen deze giftige stoffen ook in het lichaam terecht via bijvoorbeeld drinkwater en voedsel. PFAS kunnen gezondheidsschade aanrichten. Het kan bijvoorbeeld je immuunsysteem beschadigen en kanker veroorzaken.
PFAS zit in producten zoals verf, blusschuim, pannen, kleding en cosmetica.
Aanleiding voor het bodemonderzoek van de duinlandjes zijn resultaten uit eerdere studies. Daarin bleek dat PFAS-concentraties in de kustgebieden hoger zijn dan op andere plekken.
De bevindingen in de duintuinen sluiten aan bij eerdere studies: bij tuinen die dichter bij de kust liggen, worden hogere concentraties gevonden.
De resultaten van het onderzoek geven geen aanleiding de bodem te saneren, ofwel vrij te maken van bodemverontreiniging.
'Sea Spray'
Voor de oorzaak wordt gekeken naar 'sea spray' waarbij PFAS in kleine waterdeeltjes uit zee via de lucht worden vervoerd. Hierdoor ontstaan hogere concentraties in de kuststrook dan landinwaarts.
"We weten nog niet hoe het gehalte PFAS in de bodem zich verhoudt tot het gehalte in gewassen", schrijft de provincie. In de duinlandjes van Egmond worden de gewassen daarom ook onderzocht.
'Beperk risico'
Tuinders die het risico op verhoogde PFAS inname willen beperken, krijgen van GGD het advies om groenten uit de duinlandjes in Egmond af te wisselen met groenten uit de supermarkt. In ieder geval tot het onderzoek is afgerond.
In de eerste helft van 2023 vindt het gewasonderzoek plaats.
De duinlandjes bestaan al sinds de 19e eeuw en worden generatie op generatie doorgegeven. In deze eerdere reportage vertelt tuinder Gerrit Zwaan over 'zijn paradijsje':
Unieke duinlandjes in boekvorm gevangen - NH Nieuws / RTV80