Arbeidsmigranten uit Polen hebben sinds de jaren '90 mede het straatbeeld van Wijk aan Zee bepaald, maar door de bouw van luxeappartementen op de plek waar hun pensions staan, is wonen in de badplaats voor hen niet langer betaalbaar. Dus vertrekken ze: terug naar Polen of op zoek naar een goedkoop alternatief buiten het dorp. Wat betekent hun vertrek voor Wijk aan Zee?
Wijk aan Zee is een ode aan de voorspelbaarheid: behalve de grazende paarden op de Dorpsweide, de wolken boven Tata Steel, de duinen en de rollende golven, zijn er altijd de arbeidsmigranten die 's morgens vroeg met een busje worden opgehaald en aan het begin van de avond weer in het centrum worden afgeleverd. Alleen gebeurt dat veel minder vaak de laatste maanden. "Je ziet het aan het aantal geparkeerde busjes", zegt Hans Dellevoet van de Dorpsraad Wijk aan Zee. "Dat zijn er een stuk minder."
Met meerdere op een kamer
Van de ongeveer 2.200 mensen die in Wijk aan Zee wonen, waren er volgens schattingen ruim 400 afkomstig uit Oost-Europa, veelal uit Polen. Hans Dellevoet vermoedt dat 'enkele honderden' van hen inmiddels uit Wijk aan Zee zijn vertrokken. In de pensions waar ze vaak met meerdere op een kamer woonden, heeft nu de sloopkogel het voor het zeggen. Het oude Hotel Noordzee op de Julianaweg, jarenlang een doorgangshuis voor buitenlandse arbeidskrachten, is al volledig ontmanteld.
Hans Dellevoet benadrukt dat hij geen probleem had met de arbeidsmigranten in het dorp. Waar hij wel moeite mee heeft, is 'het verdienmodel dat erachter zat.' Goedkope arbeidskrachten die tegen lage huurprijzen in kamertjes werden geperst met verpaupering als langetermijneffect. "De Poolse mensen woonden hier wel, maar deden niet echt mee met het sociale leven. Het was voor hen allemaal tijdelijk. Zodra ze wat geld hadden, gingen ze weer terug naar hun land. Het maakte ze niet zoveel uit hoe bijvoorbeeld hun tuintje eruitzag", zegt Dellevoet.
Nieuwe appartementen voor Wijk aan Zeeërs
Vastgoedontwikkelaar Elfi uit Amsterdam heeft dertien panden overgenomen van de BeN Groep. De meeste waren in gebruik als pension voor arbeidsmigranten. Er komen iets meer dan honderd appartementen voor in de plaats. Elfi-eigenaar Jasper de Rooij wil de authentieke details van de panden, zoals het exterieur van het vroegere Pension Maria op het Julianaplein, zoveel mogelijk behouden.
Het is de bedoeling dat de aangekochte gebouwen in 2025 worden opgeleverd. De exacte huurprijzen kan De Rooij nog niet geven. Bij de presentatie van de plannen begin 2021 werd gesproken over 'rond de 1.100 euro per maand'.
Elfi en bouwer WJ Projects denken geen belemmeringen te ondervinden van de stikstofrestricties aangezien sprake is van 'prefab', waardoor een minimum aantal vrachtwagenbewegingen mogelijk is. De appartementen worden uitgerust met een warmtepomp. De Rooij wil bij de verdeling van de appartementen voorrang geven aan huurders uit het dorp. "Zo'n 30 tot 40 procent is bestemd voor Wijk aan Zeeërs."
Elfi verwacht grote belangstelling voor de appartementen. De uitstoot van Tata Steel, die volgens RIVM-rapporten een bedreiging is voor de gezondheid van mensen in de buurt, heeft daar volgens hem geen effect op. "Tata Steel is aan het verduurzamen. Het kan alleen maar beter worden", zegt De Rooij. "Mensen willen graag wonen in dit prachtige dorp. Wijk aan Zee heeft alles: strand, zee, en ja, ook Tata Steel."
Dellevoet prijst zich gelukkig met de verkoop en renovatie van de pensions aan vastgoedontwikkelaar Elfi. In de omgebouwde panden, die voor de arbeidsmigranten niet langer te betalen zijn, komen mensen te wonen die er permanent verblijven. "Dat gaat voor een impuls in het dorp zorgen", weet Dellevoet. Hij noemt de basisschool en sportclubs als voorbeelden van voorzieningen die onder druk zijn komen te staan, doordat er te weinig kinderen in het dorp zijn. Voetbalvereniging SV Wijk heeft enige tijd in Beverwijk moeten werven om elftallen op de been te houden.
Dit is het eerste deel van onze reportage over het vertrek van Poolse arbeidsimigranten in Wijk aan Zee. Het tweede en laatste deel verschijnt later vandaag.
Meer nieuws uit de IJmond?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit de IJmond. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/IJmond
🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]