Verschillende Noord-Hollandse 'dodenwegen' worden de komende jaren aangepakt om het aantal ongelukken te verminderen. Over de maatregelen die worden genomen zijn de meningen verdeeld. Worden de miljoenen die daarmee gemoeid zijn niet voor niets uitgegeven?
Al tijdens de vorige Provinciale Staten-verkiezingen was het een veelgehoorde klacht: er moet echt iets gebeuren aan de grote hoeveelheid ongelukken op een aantal N-wegen. De N201 bijvoorbeeld, die van Zandvoort naar Hilversum loopt en de N203 tussen Wormerveer en Limmen zijn wegen waar het regelmatig misgaat.
Dat er op provinciale wegen meer ongelukken gebeuren dan op snelwegen staat buiten kijf, maar waarom is dat eigenlijk? Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen licht toe: "Meestal is er maar een rijstrook per rijrichting, waardoor een botsing bijna altijd frontaal is. Er zit vrachtverkeer op deze wegen dat in de ogen van automobilisten te langzaam rijdt. Dit leidt tot frustratie en opgefokt gedrag, wat de basis is voor onverantwoord rijden en inhalen. Daarnaast wordt er sowieso vaak te hard gereden, ook als er geen vrachtwagens 'in de weg zitten'."
Bekijk hieronder hoe veel ongelukken er per provinciale weg gebeurden sinds 2014
Verantwoording
Deze infographic berust op cijfers die in november 2022 zijn opgevraagd bij de provincie Noord-Holland. De cijfers zijn onvolledig: ongelukken waar de politie niet bij betrokken is geweest, zijn niet meegenomen. Daarnaast missen in dit overzicht twee belangrijke wegen waar veel ongelukken gebeuren: de N9 en de N99. Deze wegen zijn in beheer van Rijkswaterstaat.
Deze cijfers vormen alleen een indicatie: hoeveel ongelukken er op een weg gebeuren ligt aan heel veel factoren en daarnaast zijn er veel verschillen tussen de lengtes van de wegen. Op een weg die door de hele provincie loopt gebeuren logischerwijs meer ongelukken dan op een weg die twee gemeentes met elkaar verbindt.
De komende jaren staat er voor een deel van de wegen waar veel ongelukken gebeuren onderhoud op de planning. Zo wordt de N203 versneld aangepakt: in 2023 wordt er een inhaalverbod ingesteld, komt er een ribbelmarkering tussen de rijstroken en wordt er een haag geplant tussen de weg en het fietspad. Voor veel omwonenden zijn die maatregelen niet genoeg: zij willen een vangrail. Volgens de provincie is dat niet mogelijk, om een vangrail te plaatsen is 3,5 meter ruimte nodig en langs de N203 is die ruimte slechts 3 meter.
In een overzicht van de provincie staan meer van dit soort kleine maatregelen genoemd. Op gevaarlijke wegen wordt trajectcontrole ingesteld, komen extra borden die verkeersregels benadrukken of de berm wordt verhard.
Het kostenplaatje voor dat soort maatregelen is niet mals: om de N9 veiliger te maken is door het Rijk 10 miljoen euro uitgetrokken, maar buiten een aantal bushaltes verplaatsen en fietspaden veiliger maken kan Rijkswaterstaat daar geen kant mee op. "We krijgen 10 miljoen van het Rijk, maar een rijbaan uit elkaar halen om er een middenberm tussen te plaatsen kost te veel geld. Je zou dan echt rijbanen moeten verplaatsen en dat is een hele uitdaging in kleine dorpen en steden", vertelde een woordvoerder eerder.
Borden
Volgens verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen hebben niet al die kleine maatregelen zin. "Te veel verkeersborden leiden automobilisten alleen maar af." Een haag kan daarentegen wel een verschil maken. "Uit onderzoek is gebleken dat mensen gevaarlijker rijgedrag vertonen op wegen waar ze goed vooruit kunnen kijken. Hoe beperkter het zicht, hoe voorzichtiger ze zijn. Een haag of een andere zichtonderbreking kan dan helpen. Zo'n automatische gedragsbeïnvloeding werkt dan beter dan belerende maatregelen, waardoor mensen denken 'het zal wel meevallen, ik kan immers heel goed autorijden'."
Volgens Tertoolen liggen de oplossingen dus ook in die onbewuste gedragsbeïnvloedingen, al benadrukt hij dat het geen ei van Columbus is. "Als je gedrag kan opwekken met versmallingen, optische versmallingen, het doorbreken van de zichtlijn of de omgeving aan te passen, werkt dat het beste. Verkeersborden zijn noodzakelijk, maar we moeten soms wel beter nadenken waar we welke neerzetten. Een overvloed aan niet echt noodzakelijke borden zorgt voor inflatie van de werking."
Vangrails
Omwonenden en lokale politici komen vaak met vangrails als ultieme oplossing voor het agressieve rijgedrag op provinciale wegen. Door de twee rijstroken in tegengestelde richting van elkaar af te scheiden zou het onmogelijk worden om in te halen, wat de oorzaak is van veel ongelukken. Volgens Tertoolen is die oplossing echter niet zo kant en klaar. "Op zich maakt een vangrail in het midden frontale botsingen onmogelijk. Maar het voorkomt ook verantwoord inhalen en dat zorgt weer voor heel veel frustratie als je achter een vrachtwagen of een hele langzame automobilist rijdt. Dat kan dan verderop weer zorgen voor onverantwoord rijgedrag."
"Daarnaast werkt een vangrail aan beide zijden geleidend, waardoor de kans is dat mensen veel harder gaan rijden. Ongelukken op dezelfde rijbaan kunnen dan veel ernstiger zijn."
2028
Voor 2028 staat er voor een aantal wegen weer groot onderhoud op de planning. Volgens de provincie wordt onderzocht of er dan mogelijk ingrijpendere maatregelen genomen kunnen worden. Daar willen ze echter nog niet op vooruit lopen.
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app.
