Leren van lessen over veiligheid bij experimenten als Riekerhaven: "Niet zo'n fan van"

Alleen al het afgelopen jaar regende het nieuws over calamiteiten bij Amsterdamse woonblokken waar statushouders en jongeren wonen. Bij het complex Riekerhaven bleek de constructie labiel en brak later in het jaar een enorme brand uit.

Vanaf Riekerhaven en Stek Oost kwamen de afgelopen jaren ook verhalen naar buiten over statushouders die jongeren lastig vallen. "Stalking, seksueel overschrijdend gedrag, heel veel geweld, vrouwonvriendelijk gedrag. Dingen die de hele tijd gestolen en stukgemaakt werden".

Broeden op plan

Ambtenaren van de grootste steden in de metropoolregio broeden nu op een plan om dit soort locaties in de toekomst veiliger te kunnen maken.

Hanna Smit woonde vier jaar in Riekerhaven tot 2021. Ook was ze beheerder. “We waren verantwoordelijk voor hygiëne, sociale cohesie en veiligheid. We waren de ogen en oren op het complex.” Smit doet een oproep aan deze gemeenten om daarbij goed te luisteren naar de ervaringen van beheerders:

Hanna Smit heeft er vertrouwen in dat experimenten als Riekerhaven succes krijgen. Maar dan moet er wel wat gebeuren. “Ik denk dat ik er wel vertrouwen in heb. Ik denk alleen wel dat er heel erg geleerd moet worden van dus de oude complexen. Dus de oud-beheerders, de oud-bewoners meenemen in 'hoe kan zo'n project nou beter draaien'. Dus niet praten over de oud-beheerders of oud-bewoners, maar juist met hun het gesprek aangaan van 'hé, hoe heb jij dat nou ervaren, hoe denk jij nou dat het beter kan’. 

Vluchtelingenwerk

Hanna heeft het meegemaakt dat de begeleiding van vooral statushouders steeds minder werd. “Toen ik hier als beheerder werkte had Vluchtelingenwerk een kantoortje op het terrein en je zag dat dat heel laagdrempelig was voor de bewoners. de bewoners kenden de medewerkers, konden gemakkelijk binnenstappen met een korte vraag. Daardoor waren ze veel meer zelfredzaam. Later werd die stap veel groter voor nieuwe bewoners die hier kwamen.”

Haar advies als oud-beheerder is klip en klaar. “Ik denk dat als er meer complexen komen als Riekerhaven, er heel goed moet worden gekeken naar de samenstelling van het beheerteam. Dus wie komt er in zo'n beheerteam terecht, welke rol neemt ie binnen het beheerteam aan, maar dat er ook meer begeleiding komt voor de beheerders. Zodat ze goed weten wat hun rol is, wat hun rol kan zijn, maar ook dat ze handvaten en vaardigheden krijgen om daar dus beter in te ontwikkelen.”

Obscuur budgethotel

Een voordeel voor toekomstige locaties is dat de kwaliteit van de flexwoningen in de afgelopen jaren flink is gestegen. Zaken als brandveiligheid en een dak dat er af waait, worden daarom minder snel verwacht. Waar je bij sommige containercomplexen nog denkt dat je een obscuur budgethotel langs de Franse snelweg nadert, kunnen prefab-woningen volgens de bouwers nu al bijna niet meer van 'echte' woningen worden onderscheiden.

Maar behalve dat flexwoningen een oplossing kunnen zijn voor de wooncrisis, is er ook kritiek op. Uit een rapport van Planbureau blijkt bijvoorbeeld dat imagoproblemen rond flexwoningen een groot obstakel zijn. Gemeenten, politici en omwonenden zijn vanwege dat imago soms geneigd locaties als Riekerhaven buiten de deur te houden. 

Paul Jansen is een van de criticasters. Hij is oud-Kamerlid voor de SP en oud-directeur van de Woonbond. Volgens hem is het verbeteren van het beheer 'absoluut noodzakelijk.'

Een mix van doelgroepen dicht op elkaar, daar is ook Friso de Zeeuw geen fan van. "Mengen van verschillende doelgroepen is vragen om moeilijkheden." De Zeeuw is gepensioneerd hoogleraar Gebiedsontwikkeling. Ook is de inwoner van Monnickendam oud-gedeputeerde van Noord-Holland en adviseur van Binnenlandse Zaken over flexwonen. 

Buddy's

De Zeeuw: "Ik ben niet zo'n fan van mixen van bewoners. Er zijn vaak romantische ideeën over buddy's en zo. Maar dat gaat soms ook niet goed. Ouderen hebben last van nachtbrakende jongeren en die verschillen kan je doortrekken naar andere samenstellingen. Het mengen moet op een iets groter schaalniveau. Dat is zoals Nederlandse buurten zijn ingericht. Homogene buurten en heterogene wijken. Getto's kennen we in ons land gelukkig niet."

Dat er voorbeelden zijn van gemende woonblokken waar het soms goed misgaat, moet niet uit het oog worden verloren dat de meeste spoedzoekers natuurlijk dolgelukkig zijn met hun flexwoning en geen problemen ervaren. Zoals Randy Theodora in onderstaande video. "Ik woonde eerst met mijn vriendin in bij haar ouders."