Als het de energierekening wat naar beneden brengt, dan ziet de meerderheid van de Noord-Hollanders geen probleem bij het plaatsen van een kerncentrale in de provincie. Maar waar zou die dan moeten komen en drukt het de energiekosten wel?
Het onderzoek
In ons representatieve onderzoek (in samenwerking met Kieskompas) over de betaalbaarheid van het levensonderhoud in de provincie kwam de volgende stelling langs: 'Als energie hierdoor goedkoper wordt, mag er een kerncentrale in Noord-Holland komen.' 32 procent van de ondervraagden was het hiermee eens, en 31 procent koos voor 'helemaal mee eens.' Een uitgebreidere verantwoording van het onderzoek is hier te vinden.
Is er überhaupt ruimte in Noord-Holland voor een kerncentrale? "Het zou wel kunnen", antwoordt hoogleraar energiesysteemanalyse Kornelis Blok. Maar de plek van zo'n mogelijke centrale hangt volgens de expert af van de volgende factoren.
Waar moet 'ie staan?
Allereerst moet er voldoende water in de buurt zijn om de centrale goed te kunnen koelen. De kerncentrale van Borsele in Zeeland, vooralsnog de enige kernenergiecentrale in Nederland, gebruikt bijvoorbeeld zo'n 17.500 liter water per seconde. Dan heb je in Noord-Holland twee opties: of je plaatst de kerncentrale aan de kant van het IJsselmeer of aan de kant van de Noordzee. Beide zijn niet ideaal. Omdat het IJsselmeer ook gebruikt wordt voor onze drinkwatervoorziening, 'is het wenselijk om het nucleair vermogen hier beperkt te houden', valt te lezen in de brief 'Vestigingsplaatsen voor kerncentrales' van de minister van Economische Zaken uit 1986. Aan de kant van de Noordzee wonen al snel te veel mensen.
"Met de vereisten in het achterhoofd, lijkt de Wieringermeer de beste locatie"
"Want een andere vereiste is dat de centrale een beetje uit de buurt ligt van dichtbevolkte gebieden", legt Blok uit. Zodat in het geval van calamiteiten het aantal slachtoffers minimaal is. Daar loop je volgens de hoogleraar al snel op stuk in Noord-Holland, de op één na dichtstbevolkte provincie met meer dan 1.000 inwoners per vierkante kilometer. In vergelijking: in Zeeland gaat het om 215 inwoners. "Met de vereisten in het achterhoofd, lijkt de Wieringermeer de beste locatie", denkt Blok. "Maar de kans dat er ooit een kerncentrale in Noord-Holland komt, is eigenlijk nihil."
Welk effect heeft 't op de omgeving?
Het bouwen van een gloednieuwe kerncentrale, bijvoorbeeld in de Wieringermeer, is een flinke operatie. Volgens het kabinet duurt de bouw zo'n 12 jaar. Maar dan moet alles wel meezitten legt Blok uit, en dat is niet vanzelfsprekend. Kerncentrales zijn volgens hem zelden op tijd klaar.
De komst van een centrale zal ook niet ontzettend veel werkgelegenheid met zich meebrengen, vertelt Blok. "Dat zou dan gaan om honderden banen, maar niet duizenden."
De radioactiviteit zal niet gelijk omhoog schieten in de omgeving van de kerncentrale, maar de bedrijvigheid rondom, zoals het af en aan rijden van werknemers en transporten, kan de omliggende natuur wel verstoren. "Over het algemeen is het een vrij cleane operatie", aldus Blok. "Als alles goed gaat."
"We moeten niet denken dat er geen risico's bij komen kijken, het is gevaarlijker dan een windmolen"
En dat laatste is nog maar de vraag, want wat er in een kerncentrale gebeurt, blijft een 'riskant proces', volgens gemeenteraadslid Gerard Brinkman van GroenLinks in Castricum. Hij is een door de wol geverfde actievoerder tegen kernenergie. De kans dat er een kernramp ontstaat in zo'n centrale, zoals in 2008 in Fukushima, is vanwege technologische ontwikkelingen in de afgelopen jaren flink afgenomen. "Maar we moeten niet denken dat er geen risico's meer bij komen kijken. Het is veel gevaarlijker dan een windmolen", aldus Brinkman.
Gaat de rekening ervan omlaag?
In het akkoord gaan met de stelling over een kerncentrale, hebben de Noord-Hollanders waarschijnlijk voornamelijk aan hun portemonnee gedacht, vermoeden de hoogleraar en het raadslid. Maar heeft een extra centrale (of twee) wel effect op onze energiekosten?
"Nee", antwoord Blok kort en bondig. "De kosten zullen in ieder geval niet naar beneden gaan." Stroom uit een kerncentrale is namelijk veel duurder dan stroom uit bijvoorbeeld windenergie of uit aardgas bij normale prijzen. "Als je kijkt naar wat het oplevert en wat het kost, dan is kernenergie de duurste optie", legt Blok uit. "Dus de energierekening gaat er eerder van omhoog."
"Het is gewoon niet zo'n slimme manier als we geld willen besparen of CO2-uitstoot willen verlagen", vindt Brinkman. Volgens hem zijn er veel betere manieren om dat te doen. "Want als je nu begint met bouwen, staat de centrale er pas in 2035", zegt hij. "Dat is veel te laat."
Brinkman is tevreden dat het sentiment verandert en mensen open staan voor andere vormen van energie. "Maar kernenergie is gewoon niet handig", zegt hij. "Steek nou dat geld wat nu gereserveerd is voor kernenergie in bijvoorbeeld woningisolatie en ledlampen. Dan bespaar je op voor veel kortere termijn CO2 en je helpt mensen met het verlagen van de energierekeningen."
Stand van NH
Dit artikel maakt onderdeel uit van ons onderzoeksproject 'Stand van NH'. Hiervoor heeft NH Nieuws onderzoek laten doen door Kieskompas naar onderwerpen die inwoners van Noord-Holland het meest belangrijk vinden. Rondom de vier onderwerpen die het meest genoemd zijn in het onderzoek (wooncrisis, betaalbaarheid van het levensonderhoud, gezondheidszorg en natuur) organiseren wij themaweken waarin we uitgebreid op de onderwerpen ingaan. Voor uitleg over de verantwoording van het onderzoek kunt u hier terecht.
Tip ons!
💬 Stuur een Whatsapp-bericht met een tip, foto of video naar 06-30093003 (handig om op te slaan in je telefoon)!
📧 Contacteer de redactie of journalisten bij jou in de buurt via ons tipformulier.
Op de hoogte blijven?
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.