Slangen tellen met opa Jan en Djayden: "Veel slangen betekent een gezonde stad"

"Goede opkomst, hoor." Tevreden kijkt Jan van den Berg (64) de zaal door. "De eerste keer na corona, ik hoopte al op veel vrijwilligers." Vooral kinderen zou fijn zijn: er moet immers ook een volgende generatie klaarstaan om straks ringslangeieren te tellen. Aan Jan zelf zal niet liggen: hij heeft kleinzoon Djayden (6) bij zich, die al eerder slangen heeft gevangen. Hoeveel precies is onduidelijk - Djayden (6) houdt het zelf op tienduizenden. Zijn grootvader lacht, geeft hem een aai over de bol. "Het zijn er in elk geval al heel wat."

Piramide

Het enthousiasme voor het jaarlijkse eieren tellen groeit, stelt Jan vast. "We zijn met een kleine groep begonnen, jaren geleden. Toen vonden we vijftig eieren, tegenwoordig dikwijls tweeduizend."

En omdat de ringslang zich voedt met andere dieren, zegt een grote ringslangpopulatie ook iets over het totale dierenbestand van de stad. "Er zijn dus kennelijk genoeg amfibieën, vissen en andere dieren in de piramide om al die slangen in leven te houden. De ringslang zelf wordt weer gegeten door roofvogels. Veel ringslangen betekent dus een gezonde, diverse stad."

Broeihoop

Vroeger hielden ringslangen zich op in mesthopen op boerderijen: warme, beschutte plekken waar een slang in alle rust eieren kan leggen. Door milieuregels hebben boeren die echter naar binnen moeten verplaatsen, en daarom leggen Jan en andere vrijwilligers ieder voorjaar zogeheten broeihopen aan: bulten van paardenmest, houtsnippers, bladeren en gras. Rondom de stad zijn er zo'n vijftig te vinden. 

Ook dit jaar gaat het goed met de ringslang in de stad , verteld stadsecoloog Fred Haaijen. "Dit jaar hebben we voor het eerst door de hele stad tegelijkertijd geteld. Voorheen deden verschillende clubjes het op een eigen gekozen moment, maar dit keer was er dus centrale coördinatie." Aan het einde van de middag stond de score op ruim 2700. "En dat is nog exclusief het Amsterdamse Bos." De groeiende trend zet door.

Primeur

Jan en Djayden gaan dit jaar tellen op de Diemer Vijfhoek. Een perfecte plek voor de ringslang, legt Jan uit. "Er is zon, veel water en eten. Alles is hier." 

Aangekomen bij de eerste broeihoop gaat een groep van acht vrijwilligers aan de slag. Na zo'n drie minuten graven is het Djayden die de primeur heeft. Trots laat een breedgrijnzende Jayden de eierschaal zien, één vrijwilliger neemt snel een foto. "Goed gedaan, jongen!" Grootvader Jan wisselt een high five met hem uit.

Na dertig minuten is de bult compleet afgegraven. Er worden vierhonderd schalen geteld. "Uitstekende score," duidt Jan. "Deze hoop was nieuw, maar die gaan we in het voorjaar zeker weer opnieuw opbouwen op deze plek." Is de familie Van den Berg er dan weer bij? "Zeker weten."