Vrijwilligers aan de slag met broeihopen voor ringslangen

De berg paardenmest vermengd met houtsnippers bij Tuinpark Buikslotermeer dampt meteen zodra de eerste hooivork er een hap uit neemt. "Zo zeg, die is al goed op temperatuur", zegt Fred Haaijen verheugd. Als ecoloog van de gemeente Amsterdam zet Fred zich in voor een zo divers mogelijke natuur in zijn werkgebied Amsterdam Noord. Bij het tuinpark heeft Fred ook al een ijsvogelwand gemaakt.

"Laten we eerst die stokken neerleggen", zegt Jan van den Berg die Fred al jaren bijstaat met het aanleggen van broeihopen. "Via de stokken glijdt de slang straks de broeihoop in. Hij kan natuurlijk niet zelf een tunnel graven en het beetje ruimte naast de stok is al voldoende."

Koudbloedig

Zoals bij iedere ideale woning is de locatie van het grootste belang. "Kijk", zegt Fred, "We staan hier aan het einde van een sloot die zo Waterland in loopt. Er is dus vis voor de ringslang om te eten en er is verbinding met andere gebieden waar ringslangen voorkomen." De ringslang is een goede zwemmer en voedt zich ook met kikkers en andere amfibieën.

"We hebben hier al eens ringslangen gezien", zegt Jan en hij wijst op wat stenen die een eindje verderop langs de waterkant liggen. "Slangen zijn koudbloedige dieren en ze warmen graag op in de zon. Zo'n bergje stenen is dan het ideale zonnedek."

Warmte is sowieso een issue. De ringslang gebruikt de broeihoop om de eieren uit te broeden. De warmte van de verrotting en de vergisting in de berg houden de eieren constant warm, waardoor ze tot ontwikkeling komen. De ringslang doet dat niet zelf, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een adder die de eieren in haar lichaam laat uitkomen en de jonge slangen levend ter wereld brengt.

Compost

Binnen een mum van tijd is de broeihoop gereed en plaatst de kleinzoon van Jan, die de hele tijd om de mannen heen dartelt, er een bordje op met de tekst: 'broeihoop ringslang'. "De vorige keer", vertelt Fred, "kwamen de tuinders hier hun kruiwagen volscheppen omdat ze dachten dat dit een berg compost was voor de tuin. Ik denk dat het zo wel duidelijk is waar-ie voor is bedoeld."

Overigens zijn de tuinders van het park heel welwillend voor Fred en zijn natuurprojecten, iemand van hen helpt ook mee. Daarnaast staan er ook nog twee in oranje gestoken medewerkers van de gemeente Amsterdam te scheppen. Vandaar dat de hoop zo snel klaar is. "Nou maar afwachten wat er gebeurt. In oktober halen we de broeihoop uit elkaar en dan kunnen we aan de hand van de achtergebleven eierschalen zien hoeveel jongen er zijn uitgekomen."