'Samenwerkingsakkoord' Uitgeest toonbeeld van nieuwe bestuurscultuur?

Het is geen coalitie-akkoord, het is geen raadsakkoord, maar iets ertussenin: het samenwerkingsakkoord van de gemeente Uitgeest. Een plan van coalitiepartijen Progressief Uitgeest (PU), CDA en D66, dat volgens de inleidende tekst "niet alleen is gebaseerd op de partijprogramma’s van deze drie partijen, maar deels ook op de ambities uit de partijprogramma’s van de overige vier partijen."

En dat is (deels) gelukt: VVD-fractievoorzitter en mede-ondertekenaar van het akkoord Mike Zuurbier kreeg maandagavond tijdens de raadssessie de lachers op zijn hand door te stellen dat hij en zijn partijgenoten "moeite had het VVD-verkiezingsprogramma en het akkoord uit elkaar te houden." 

Door samen met Uitgeest Lokaal het akkoord mede te ondertekenen, zijn de termen coalitie en oppositie eigenlijk achterhaald, meent Zuurbier. "Dit is een toonbeeld van de nieuwe bestuurscultuur, een open akkoord, rekening houdend met alle partijen in de raad en niet dichtgetimmerd door een coalitie", zegt hij verwijzend naar salonfähige termen in de landelijke politiek.

In het duidingsdebat na de verkiezingen in maart riep Zuurbier al op tot een raadsbreed akkoord. "De partijprogramma's komen voor tachtig, vijfentachtig procent overeen", zei hij toen.

Zo ver zijn PU, D66 en CDA niet gegaan, maar volgens Schouten laten de 'extra' handtekeningen onder het samenwerkingsakkoord van VVD en Lokaal zien "dat de intentie er is om met elkaar samen te werken en naar elkaar te luisteren."

En hoewel alle partijen in Uitgeest voorzichtig positief zijn over die aanpak, valt nog te bezien hoe dit akkoord in de praktijk gaat werken; de verschillende partijen hebben ook verschillende ideeën over waar zij wel of niet voor tekenen. 

IJsbaansoap gooit toch roet in het eten

Want de 'klassieke' coalitie PU, CDA en D66 mag in het akkoord dan rekening gehouden hebben met de rest, op één traditioneel heikel punt is de tekst heel stellig: de beloofde verharde skatebaan op het ijsbaanterrein komt er zeker niet.

Dat is voor Uitgeest Lokaal, die als enige partij juist vóór die verharde baan is, dan weer geen belemmering om net als VVD als 'buitenstaander' met het akkoord in te stemmen. Fractievoorzitter Dannij van der Sluijs zette zijn handtekening, met de kanttekening dat hij de raad dringend vraagt de ijsbaanplannen te herzien en toch de skatebaan aan te leggen, ook om 'een eventuele dure rechtszaak te voorkomen'.

Voor de PvdA is een soortgelijke situatie juist reden om het akkoord níet te tekenen. De partij is in zijn algemeenheid volgens fractievoorzitter Anneke Terra positief "dat het akkoord voortborduurt op het beleid van de vorige coalitie." 

De voornemens uit het akkoord om onder andere woningen te gaan bouwen op de plaats van  basisscholen De Vrijburg en De Molenhoek, tegenover de ijsbaan op de plaats van sporthal De Meet, op de plek van het Benesserhof, op de achtererven aan de Kleis en rond het Anna van Renesseplein komen deels zelfs nog uit de koker van die partij, toen die de vorige periode nog in de coalitie zat.

Toch schaart de PvdA zich nu niet achter het akkoord, vanwege één fundamenteel meningsverschil. Terra: "De regel van dertig procent sociale woningbouw per project wordt in dit plan losgelaten. Nu 'streeft men naar dertig procent over het geheel'. Dat is voor ons te vrijblijvend, dus tekenen we niet." 

Ook Guus Krom, van de Uitgeester Vrije Partij (UVP) en al 22 jaar lid van de gemeenteraad van Uitgeest, tekent voorlopig nog even niets. Toch kan men haar moeilijk een tegendraadse houding verwijten: toen coalitiebesprekingen tussen PU en PvdA enerzijds en de VVD anderzijds in 2018 klapten, hielp zij de coalitie aan een meerderheid om een impasse te voorkomen.

Nu ziet zij voor zichzelf een plaats als constructieve oppositie weggelegd: "Wij kunnen ons absoluut vinden in het collegeprogramma, maar wij willen onze handen vrijhouden. En als je het akkoord ondertekent, moet je eigenlijk je mond houden", meent zij.