Tata-debat: CO2 onder de zee is geen optie voor de Kamer, 'gezondheid moet op één'

Renske Leijten, aanvrager van het debat namens de SP hield een goed gevoel over aan het debat, omdat bleek dat de verschillende partijen geen enkel toekomstscenario bij voorbaat uitsluiten.

Vooral het alternatieve FNV-vergroeningsplan had de overduidelijke voorkeur van eigenlijk alle partijen, omdat het de stap van CO2-opslag onder de Noordzee overslaat.

Leijten: “En als zelfs leden van de VVD en CDA zeggen dat het nemen van een staatsbelang in Tata Steel op tafel ligt, dan vind ik dat niet minder dan revolutionair.”

"Nationaliseer Tata"

Dat was haar voorstel aan het begin van het commissiedebat: koop een belang in Tata, nationaliseer de boel zelfs en sluit de vervuilende hoogoven 6 en kooksfabriek 2. Steek er als overheid op korte termijn geld in om de hoogovens draaiende te houden en 'neem dat verlies'. Daarna mogen de inwoners van de IJmond beslissen of de fabriek open kan blijven, en hoe.

Niet dat de rest van de Kamerleden het onverdeeld met die plannen eens was. Maar de onderliggende boodschap onderschreven ze allemaal: er moet nu iets gebeuren om de schadelijke uitstoot van Tata Steel te beperken en de volksgezondheid in de IJmond te bevorderen.

Zoals demissionair staatssecretaris Van Weyenberg het verwoordde: “We zijn het niet altijd met alle partijen eens over klimaatzaken, maar vandaag waren we het wel allemaal eens over het belang van gezondheid in de regio van Tata.”

De vaststelling dat er kamerbreed overeenstemming is dat de gezondheid van de IJmondbewoners prioriteit heeft in de discussie over de toekomst van Tata Steel, is tenminste een stap in een richting.

Maar ook bleef er veel onduidelijk. Er was veel tijd voor nodig voor de partijen om samen tot die conclusie te komen, waardoor de meeste vragen die dit debat zou moeten beantwoorden, onbeantwoord bleven.

De drie uur die was uitgetrokken voor het debat, bleek daarna veel te kort. In het resterende krappe half uur konden de minister en staatssecretarissen bijna geen vragen beantwoorden. Die zullen ze later schriftelijk afdoen, en eind volgende week is er een ‘plenair vervolg’ op dit debat.

Afwachtende houding

Het stoorde enkele Kamerleden dat demissionair minister Blok, toen hij vlak voor tijd eenmaal het woord had, een zeer afwachtende houding aannam en nog niet inging op wat kabinet of Kamer kon doen, maar wees op Tata’s verantwoordelijkheid om 'maatschappelijk verantwoord te ondernemen'. 

“De houding van de minister is heel afhoudend”, merkte Kamerlid Raoul Boucke van D66 op. De situatie is niet alleen zorgwekkend maar ook acuut. We verwachten een minister die meewerkt.”

Linda Valent van de Dorpsraad van Wijk aan Zee vond er ook het hare van: “Ik was niet blij hoe hij hier over praat, het is zo afstandelijk. Hij heeft het over rechten voor bedrijven, maar niet over het milieu en de gezondheid.”

Normen

Leijten signaleerde na het debat nog een ander probleem: “Demissionair minister Blok zegt dat we moeten vertrouwen op de gestelde normen, maar staatssecretaris Van Weyenberg zegt dat die normen niet voldoende zijn.”

Na afloop beloofde Van Weyenberg dat hij 'deze week nog een brief naar de Europese Commissie zou sturen om erop aan te dringen normen voor schadelijke uitstoot zo snel mogelijk aan te passen'. Maar de zaak zal een 'lange adem' hebben, zei hij al.

De schriftelijke beantwoording van de Kamervragen zullen iets meer duidelijkheid moeten geven.