De provincie Noord-Holland, Circuit Park Zandvoort en verschillende natuur- en milieuclubs treffen elkaar vandaag opnieuw voor de rechtbank in Haarlem. De natuurliefhebbers vinden dat de provincie ten onrechte toestemming heeft verleend aan het circuit om werkzaamheden te verrichten en zo de komst van de Formule 1 mogelijk te maken. Daardoor zou het leefgebied van de beschermde zandhagedis en rugstreeppad zijn verwoest.
Daarnaast draait het vandaag om de vraag of de komst van de Formule 1 wel of niet te veel stikstofuitstoot met zich mee zal brengen. Kortom, in hoeverre gaat het omliggende Natura 2000-gebied daar last van krijgen?
Provincie en circuit wonnen eerste ronde
In oktober 2019, toen de race nog in mei 2020 zou zijn, troffen de partijen elkaar al voor de voorzieningenrechter. Ook toen stonden beide onderwerpen centraal. De natuurpartijen eisten dat de werkzaamheden aan het circuit direct werden stilgelegd, maar ze konden de rechter niet overtuigen. Die stelde de provincie en Circuit Park Zandvoort in het gelijk. De werkzaamheden mochten doorgaan. De natuurpartijen lieten het er niet bij zitten en zijn in beroep gegaan tegen die uitspraak. Vandaag hoort de rechter opnieuw alle argumenten van beide partijen aan.
Zijn alle tribunes noodzakelijk?
Door de graafwerkzaamheden rond het circuit zijn grote leef- en voortplantingsgebieden van de beschermde zandhagedis en de rugstreeppad voorgoed verwoest. Tenminste, dat stellen natuurorganisaties als Stichting Duinbehoud, Rust bij de Kust en Stichting Natuurbelang. De directie van het circuit zegt er juist alles aan gedaan te hebben om de beestjes te beschermen. Er zijn tijdens de werkzaamheden amfibieschermen geplaatst, er zijn exemplaren weggevangen en de schade zou zeer beperkt zijn gebleven.
De werkzaamheden waren onder meer bedoeld om tijdelijke tribunes te kunnen plaatsen. Van 3 tot en met 5 september zijn er dagelijks ruim 100.000 toeschouwers op het terrein aanwezig. De plaatsing van tribunes is uit het oogpunt van veiligheid hard nodig, stelt het circuit. De rechter was het daar mee eens en concludeerde dat de schade voor de beschermde soorten beperkt bleef, tot zo'n twee hectare leefgebied. De natuurclubs denken daar heel anders over. De rechter zal nu opnieuw moeten bepalen of de ontheffing voor de werkzaamheden rechtmatig is verleend, of dat er straks wellicht toch minder tribunes opgesteld mogen worden.
Formule 1 van groot openbaar belang?
Ook zal er in de rechtbank in Haarlem weer gediscussieerd worden over of de komst van de Formule 1 'een dwingende reden van groot openbaar belang' is. Want alleen dan mag het leefgebied van de beschermde soorten verstoord worden. De rechter vond in oktober 2019 dat de provincie en Circuit Park Zandvoort voldoende hadden onderbouwd waarom de Formule 1 van groot belang is. Robert van Overdijk, directeur van Circuit Park Zandvoort, zei daar destijds het volgende over:
Robert van Overdijk over het belang van de Formule 1 in Zandvoort - NH Nieuws
Wel of niet te veel stikstofuitstoot?
De tweede zaak die vandaag dient, gaat om de uitstoot van stikstof rond het Formule 1-evenement. De provincie en Circuit Park Zandvoort stellen dat uit onderzoek blijkt dat de stikstofuitstoot juist af zal nemen. Ook omdat de baan tijdens de werkzaamheden niet gebruikt is en datzelfde geldt straks ook tijdens de opbouwperiode voorafgaand aan de race. Ook beroept het circuit zich op vergunningen die al jaren geleden zijn verleend door de provincie. De rechter ging daar in mee.
In deze zaak neemt 'Mobilisation for the Environment' (MOB) het voortouw aan de kant van de natuurorganisaties. Valentijn Wösten, advocaat van MOB, was in oktober 2019 uiterst verbolgen over het stikstofonderzoek van de provincie en het circuit. "Alles moest besloten worden in een hogedrukketel. Zulke moeilijke rekensommen hebben tijd nodig om ze goed te maken. Als het snel moet, dan worden er fouten gemaakt. Ik heb met verschillende adviseurs naar de cijfers gekeken en niemand kan er een touw aan vast knopen, het zijn flauwekulgetallen."
Andere conclusie
Inmiddels hebben de natuurorganisaties ook hun eigen onderzoek gedaan naar de stikstofuitstoot rond de Formule 1. Zij concluderen dat die met vijftien procent zal toenemen en dat de gevolgen voor het omliggende Natura 2000-gebied 'desastreus' zullen zijn.
Organisatie Dutch Grand Prix (DGP) heeft het voornemen om in Zandvoort het meest duurzame racefestival op de internationale Formule 1-kalender neer te zetten. Uit een steekproef onder bezoekers zou blijken dat dagelijks zo'n 40.000 mensen op de fiets naar Zandvoort komen, en een groot deel met de trein. Het kustdorp zal zo goed als afgesloten worden voor autoverkeer.
De rechter zal beide stikstofrapporten moeten bestuderen en afwegen welke het sterkst onderbouwd is. Over maximaal zes weken volgt een uitspraak. Het Formule 1-festival in Zandvoort wordt er niet door weerhouden, dat is ook niet het belangrijkste doel van de natuurclubs. Ze willen de, in hun ogen, grote overlast van lawaai en uitstoot van racewagens op het circuit gedurende het hele jaar zoveel mogelijk terugdringen.