Hete zomer of gezellig druk: kan Schiphol de snel toenemende vakantiekoorts aan?

Zaterdag ging een heel klein deel van wereld weer open voor reislustige Nederlanders: inmiddels geldt voor tien landen (waaronder de eilanden Aruba, Bonaire, Curaçao en Sint-Maarten) code geel en voor Saba en Sint-Eustatius zelfs groen. Naar zeven eilanden of eilandgroepen in Europa kan ook weer gereisd worden.

Naar verwachting zullen de komende maanden meer landen een positief reisadvies krijgen. Schiphol zag in april een toename van het aantal passagiers in vergelijking met dezelfde maand vorig jaar. Er reisden vorige maand bijna 787.000 passagiers van, naar of via Schiphol. In april 2020 waren dat 127.000 passagiers.

Hoe stil het toen was, is te zien in de onderstaande video:

De stijging van het aantal passagiers komt vooral door overstappende passagiers, die Schiphol gebruiken om van vliegtuig te wisselen. Nederland komen ze niet in. Voor een deel van die reizigers geldt zelfs dat ze door verschillende vliegverboden ons land ook niet in zouden mogen.

Wordt het nog veel drukker op Schiphol?

Daar is geen ontkomen aan, maar over hoeveel drukker het er gaat worden, durft Schiphol niets te voorspellen. Volgens een woordvoerder hangt het af van het aantal boekingen bij reisorganisaties en luchtvaartmaatschappijen, en welke landen óns weer toelaten. Niet alle landen die wij op geel hebben gezet, zitten te wachten op het nog te hoge aantal ongevaccineerde Nederlanders.

Ondertussen kondigen steeds meer internationale luchtvaartmaatschappijen ook aan weer op Schiphol te gaan vliegen. Bij reisorganisaties zoals TUI Nederland en Corendon, die hun eigen vliegtuigen hebben, staan de telefoons roodgloeiend vanwege massaal boekende reizigers. Transavia verwacht deze zomer op zo'n 80 procent van het niveau van 2019 te zitten en KLM heeft gisteren alle vliegtuigen opgehaald die in Groningen stonden geparkeerd, omdat het de komende tijd alle hens aan dek wordt.

Waar moeten passagiers rekening mee gaan houden als ze binnenkort weer op reis gaan?

Voor de coronacrisis telde Schiphol op piekdagen soms passagiersaantallen van 240.000, die dan hutjemutje in rijen voor de incheckbalies, beveiliging en paspoortcontroles stonden. Voorlopig blijft de 1,5 meter-regel gelden op Schiphol, dus zal de luchthaven op piekdagen genoeg personeel moeten hebben om de drukte in goede banen te leiden. Mondkapjes blijven overal verplicht en afscheid nemen van je familie of vrienden moet buiten de terminals. Beveiligers houden wegbrengers en ophalers tegen bij de ingangen.

Tekst gaat verder onder de foto.

Heeft Schiphol genoeg personeel om chaos in de terminals te voorkomen?

Ook dat moet nog blijken. Veel beveiligers en afhandelingspersoneel zijn vorig jaar hun baan kwijtgeraakt, omdat ze op Schiphol niet meer nodig waren. Die hebben volgens vakbond FNV nu een 'functie elders'. Volgens FNV Schiphol-campagneleider Joost van Doesburg kan Schiphol het nog erg moeilijk krijgen met het aantrekken van nieuw personeel. Veel oud-beveiligers en ex-afhandelaren hebben nu beter betaalde banen en piekeren er niet over om terug te keren naar Schiphol.

De Europese luchtvaartautoriteit EASA waarschuwt voor de (te) snel groeiende passagiersaantallen en de personele gevolgen ervan. Luchthavens zullen snel veel nieuwe medewerkers nodig hebben, maar die zullen over het algemeen weinig tot geen ervaring hebben. Ze zullen in zeer korte tijd moeten gaan leren omgaan met veiligheidsrisico's en massa's ontevreden passagiers.

Wat merken omwonenden van de toenemende drukte op de luchthaven?

Voor omwonenden betekenen de versoepelde reisadviezen dat ook voor hen het vliegverkeer steeds meer zal toenemen. Lange tijd had Schiphol genoeg aan het inzetten van een startbaan en een landingsbaan, maar die tijd lijkt toch achter ons te liggen. Tijdens piekuren zullen drie of soms vier start- en landingsbanen gebruikt worden. De afstand tussen de vliegtuigen zelf wordt ook korter, dus omwonenden horen de vliegtuigen weer vaker overvliegen.

Bewonersorganisaties pleiten voor een kleiner maximumaantal vluchten dan nu toegestaan is (500.000 per jaar) en willen af van nachtvluchten. Geen nachtvluchten is voor een maatschappij als Transavia slecht nieuws, omdat zij hun vliegtuigen zoveel mogelijk willen inzetten voor vakantievluchten, waaronder in de nacht.

Helemaal terug naar ‘normaal’, wanneer ziet Schiphol dat weer gebeuren?

Wanneer het weer normaal wordt op Schiphol, hangt af van het verloop van de pandemie. Schiphol ging er tot voor kort vanuit dat pas in 2025 het vliegverkeer weer op het niveau van 2019 zit. Maar gezien de gebleken reislust van de Nederlanders de afgelopen dagen, kan dat herstel er misschien al wel eerder inzitten. Van 'vliegschaamte', een woord dat voor de coronacrisis regelmatig gebezigd werd, lijkt in ieder geval tot nu toe geen sprake te zijn.