Als bakermat van het bevrijdingsfestival is Haarlem de stad waar mensen bijna ieder jaar van heinde en verre naartoe komen. Maar ook dit jaar geen duizenden bezoekers, geen muziek en geen modderschoenen in de Haarlemmerhout. En hoewel de viering wel doorgaat in digitale vorm is dat een pijnlijk gemis, vindt Bernt Schneiders, voorzitter van Stichting Bevrijdingspop Haarlem.
De coronacrisis laat het nog niet toe om met een hoop mensen samen te komen. Dat is precies waar het volgens Schneiders aan ontbreekt: "Je mist het publiek. Maar we hebben geprobeerd het zo aantrekkelijk te maken." Daarom heeft de organisatie van Bevrijdingspop een livestream opgezet die 120.000 bezoekers aan kan. Normaalgesproken trekt de liveversie van het festival zo’n 80.000 tot 100.000 feestvierders aan. "Nu moeten we zien wat het bereik wordt."
Tot op het laatste moment heeft de organisatie er alles aan gedaan om er een evenement met publiek van te maken, maar helaas is dat onmogelijk gebleken. "We hebben alle opties open gehouden, ook met de gemeente Haarlem die de vergunning moest verlenen. Het was daarom ook ingewikkeld dit jaar, omdat we steeds met verschillende scenario’s bezig waren." Volgens Schneiders hebben ze geprobeerd om er het maximale uit te halen, maar nu moesten ze wel voor dit scenario kiezen.
Het samenzijn van de vrijwilligers
In andere jaren zijn er zo’n 400 vrijwilligers bij de organisatie van het evenement betrokken, maar dit jaar is dat een stuk minder, vertelt Herco Lim, al zeven jaar vrijwilliger bij de organisatie van het festival als webmaster en stafcoördinator van het thema. "Het grote gemis is fysiek, het samenzijn met de groep vrijwilligers. Normaal is nu het festival in zijn geheel opgebouwd. We missen dat we niet met elkaar bij elkaar kunnen zijn en samen kunnen beginnen. Nu is alles grotendeels online en via Teams."
"Wat zou het mooi zijn als we hier met zijn allen kunnen staan. Het is een saaie en schrale boel op dit moment"
Ook Schneiders had het liever anders gezien. "Ja natuurlijk kunnen we het met alle beperkingen vieren. Maar met heel veel mensen tegelijk is heerlijk, met het liefst een zonnetje en versnaperingen erbij en goede bands. Dat is een hele andere beleving. Dat was prachtig geweest." Maar ondanks de omstandigheden is de voorzitter blij met het alternatief en is hij onder de indruk van wat er wel kan.
Vrijwilliger Lim vindt het gek dat het dit jaar weer zo is. "Normaal ben je in de Haarlemmerhout en dat is nu dus niet de plek." Alsnog is er nog wel een beetje wat over van de belevenis van het samendoen. "Het ernaar toeleven, dat we het met elkaar voor elkaar boksen. Als er nu iets te doen is, dan staan er vijftien man klaar om dat te doen. De vrijwilligers hebben zoveel hart voor het festival."
Boodschap blijft dezelfde
Ondanks dat Bevrijdingsdag niet zo uitbundig gevierd kan worden als twee jaar geleden, blijft de boodschap dezelfde: de vrijheid vieren, vertelt Schneiders. "Vrijheid is niet vanzelfsprekend en het is ook een verantwoordelijkheid. Het gaat om de verantwoordelijkheid dat je niet wegkijkt bij allerlei vormen van discriminatie en dat je stilstaat bij de vraag: wat kan jij persoonlijk doen."
Tekst loopt door onder het kader
Antropoloog professor Amade M'charek over Bevrijdingsdag
De professor vindt het belangrijk dat deze dag gevierd wordt. "Door het te vieren, keer je hetgeen dat gebeurd is niet de rug toe, maar je kijkt het in het gezicht aan”. Maar dat we het niet kunnen vieren, is iets wat op de hoop van beperkingen komt. “Het is vooral door het lange jaar van corona en alle narigheden dat mensen dit als een extra beperking zien. We hadden Koningsdag niet, vier mei niet, vijf mei niet. Het is een grote hoop aan keurslijf dat we voelen. Ik vrees dat het heel erg geïndividualiseerd wordt, maar ik hoop dat het in een breder context kan worden geplaatst. Misschien juist vanwege vier en vijf mei”.
Volgens de antropoloog moeten we niet stilstaan bij wat we verliezen, maar moeten we kijken naar de mogelijkheden hoe we vooruit kunnen. “Juist door het te vieren laten we de geschiedenis niet aan ons voorbij gaan. Het moet voortdurend een spiegel zijn voor hoe we met elkaar om willen gaan”.
Ondanks alle beperkingen wordt Bevrijdingsdag in Haarlem toch nog groots gevierd. Al krijgen de mensen het meeste online mee, toch is een klein deel ook fysiek. Zo worden er op verschillende plekken in Haarlem interviews gehouden, gaat een DJ de stad rond met zijn muziek en is er vanuit het Patronaat een programma met allerlei artiesten. Onder andere Alain Clark, Waylon en Roel van Velzen zijn van de partij en Giel Beelen presenteert. Vanaf huis kunnen mensen dat via een livestream volgen via een marathonuitzending vanaf 9.00 uur op radio en TV van Haarlem105 en via de website van Bevrijdingspop volgen.
Toch doet het de voorzitter en voormalig burgemeester van Haarlem, Bernt Schneiders, wel een beetje pijn dat het ook dit jaar niet live kan: "Vanmorgen liep ik nog door de Hout. Her en der staan bij wijze van een tentoonstelling borden met foto’s. Op een daarvan staat een foto met een afgeladen festivalterrein met het Provinciehuis op de achtergrond. Dat doet wel een beetje pijn. Wat zou het mooi zijn als we hier met zijn allen kunnen staan. Het is een saaie en schrale boel op dit moment. Maar het neemt niet weg, dat als je ziet hoe hard mensen zich weer inzetten om er toch weer een mooi online festival neer te zetten, dan is dat ook hartverwarmend."
Foto's van Bevrijdingsdag in Haarlem in de jaren '80 en '90.
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.