NOORD-HOLLAND - De Tweede Kamerverkiezingen zijn dit jaar vanwege het nog altijd voortwoekerende coronavirus voor het eerst in de geschiedenis uitgesmeerd over drie dagen. Maar die verruimde stembusgang zorgt voor de nodige vraagtekens. Zo is niet voor iedereen even duidelijk wie op welke dagen welkom is, en waar. Dat leidt her en der tot gefronste wenkbrauwen en teleurgestelde gezichten.
De extra dagen zijn ingelast om het voor mensen uit kwetsbare groepen zo aantrekkelijk mogelijk te maken hun stem uit te brengen. Waar senioren hun stem per post konden uitbrengen, worden mensen met een kwetsbare gezondheid nadrukkelijk uitgenodigd vandaag of morgen te stemmen.
Een groot deel van de mensen die van deze mogelijkheid gebruik willen maken, moet wel verder reizen dan ze normaal gesproken zouden doen. Vandaag en morgen is namelijk slechts een kleine twintig procent van het totale aantal stembureaus geopend. Aanstaande woensdag openen in heel Nederland zo’n 9.200 stemlokalen de deuren, vandaag en morgen zijn dat er ongeveer 1.600.
Ergernis in Wervershoof
Toch blijkt niet iedereen daarvan op de hoogte. Zo is het in Wervershoof mogelijk om vervroegd te stemmen in de kantine van sportpark De Westrand, al stonden er vanochtend ook bij cultureel centrum De Schoof al een aantal kiesgerechtigden met hun stempas in de aanslag. Dat ze daar niet terecht konden, zorgde voor de nodige frustratie, schrijft beheerder Michiel Vlaar op Facebook.
Het ging om senioren, vertelt Vlaar aan NH Nieuws. "Een aantal van hen was niet zo tevreden dat hier nog niet gestemd kon worden." Hij zegt begrip te hebben voor hun ergernis. "Het zijn mensen die slecht ter been zijn en met de beste bedoelingen langskomen. Bijzonder dat er zoveel mensen op pad waren om te stemmen."
Omdat Vlaar in een andere gemeente woont, durft hij niet met zekerheid te zeggen of de gemeente de informatie verkeerd heeft voorgeschoteld, of dat de senioren de informatie niet goed hebben gelezen. "Maar als deze extra dagen er speciaal zijn voor mensen die niet zo scherp meer zijn, lijkt het me goed om ze een extra brief te sturen."
"Het is hier het afgelopen halfjaar nooit zo druk geweest"
Nadat hij en zijn collega’s een handvol mensen hadden moeten teleurstellen, besloten ze actie te ondernemen. "Na zes mensen hebben we maar een formulier op de deur gehangen met de boodschap dat hier woensdag pas kan worden gestemd." Ondanks het misverstand en de frustratie onder de teleurgestelde kiezers is Vlaar stiekem blij dat de verruimde stembusgang voor wat reuring in zijn cultureel centrum zorgt. "Het is hier het afgelopen half jaar nooit zo druk geweest", besluit hij gekscherend.
Verwarring in Krommenie
Ook in Krommenie ontstond flink verwarring, vertelt Coen Berkhout. Toen hij vanochtend met zijn vrouw Helma in het schoolgebouw van de Evenaar aan de Jupiterstraat wilde gaan stemmen, bleek dat niet te kunnen. "We stemmen daar al ons hele leven”, vertelt Coen. “Maar toen we daar vanochtend aankwamen, was er niks." Een vriendelijk lerares van de Evenaar stuurde het echtpaar aanvankelijk door naar de gymzaal achter het schoolgebouw, maar ook daar was geen stembus of stemhokje te vinden.
"Dat was best een stukje lopen", vertelt Helma. "Zeker als je slecht ter been bent, zoals m’n man." Bij de gymzaal bleek dat ze niet de enigen waren die het loopje vergeefs hadden gemaakt. "Er stonden ook veel buren die slecht ter been zijn, met rollators", zegt ze.
"Dit kan niet de bedoeling zijn geweest van de mogelijkheid voor ouderen om eerder te stemmen"
Een omwonende die getuige was van de ongeplande samenscholing bij de gymzaal vertelde Coen en Helma dat er vandaag alleen in buurtcentrum De Pelikaan in de Kervelstraat gestemd kon worden. "We waren met de auto, dus we hebben ook maar een buurman meegenomen, want dat is best een stukje bij ons vandaan." Eenmaal in De Pelikaan was de situatie 'chaotisch', gaat Helma verder. "Het was druk en iedereen was chagrijnig."
Volgens Helma is de gemeente verantwoordelijk voor het ‘gigantische misverstand’. "We hebben een brief gekregen waarin stond dat we bij de school aan de Jupiterstraat 139 konden stemmen, maar daar stond niet in dat dat stembureau alleen op woensdag open zou zijn. Dit kan niet de bedoeling zijn geweest van de mogelijkheid voor ouderen om eerder te stemmen."
De gemeente Zaanstad zoekt uit of de verwarring toe te schrijven is aan de communicatie richting de bewoners, en zegt later vandaag of morgen met een reactie te komen.
Op het stembureau in buurtcentrum De Pelikaan is het vandaag drukker geweest dan verwacht, vertelt stembureauvrijwilliger Van Diepen telefonisch aan NH Nieuws. "Er zijn ruim vijfhonderd stemmen uitgebracht." Het zijn tot nu toe vooral mensen in de kwetsbare groepen geweest die van de gelegenheid gebruik hebben gemaakt om vervroegd te stemmen, aldus Van Diepen.
Dat het voor kiezers als Coen en Helma Berkhout nogal wat voeten in aarde had om de stembus te vinden, ligt volgens Van Diepen niet aan de gemeente. "Ik denk dat mensen het gewoon niet goed hebben gelezen." Chaotisch, zoals Helma Berkhout de sfeer in de Pelikaan omschrijft, is het vandaag volgens hem niet geweest. Ook heeft niemand lang hoeven wachten. "In de beginfase liep het wel een beetje op, want het was even wennen."
Iedereen mag stemmen
Hoewel de extra dagen zijn ingelast voor kwetsbare groepen, is het ook voor mensen uit de niet-kwetsbare groep toegestaan vandaag te stemmen. Hoewel vanuit de overheid wordt opgeroepen om dat niet te doen, om zo kwetsbare groepen de ruimte te geven, zijn er ook uitzonderingen.
Zo roept burgemeester Marianne Schuurmans van Haarlemmermeer op om juist ook vandaag en morgen te stemmen. Niet zonder reden, want haar gemeente heeft een coronaproof stemstraat ingericht waarin je vanuit je auto je stem kan uitbrengen. Schuurmans gaf zelf vanochtend het goede voorbeeld.
Download de app
🔔 Blijf op de hoogte van nieuws uit jouw regio, download de gratis NH Nieuws-app via de App Store of de Google Play Store.