Polar Bear Toon Kramer (98) bevrijdde Hilversum tijdens de Tweede Wereldoorlog

Toon Kramer is intussen 98 jaar, maar woont nog samen met zijn vrouw in 's-Graveland. Lopen gaat wat moeizaam, maar hij kan zich nog precies de dag herinneren dat hij Hilversum binnenreed. Het was 7 mei 1945.

"Wij kwamen binnen langs het Sportpark en daar stonden heel veel mensen en die begonnen gelijk overal op te klimmen. De wagens waren bedekt met mensen", vertelt hij. "De jongens hielden daar niet van, want het was hartstikke gevaarlijk."

Rare Nederlander

Het was aan het einde van de oorlog als de dan 22-jarige Kramer zich aansluit bij de Engelse divisie Polar Bears. Een groep van zo'n 16.000 soldaten die hun bijnaam hebben gekregen nadat ze twee jaar op IJsland hadden gezeten.

Het waren verkenners die overal voorop reden en verschillende steden in Frankrijk, België en Nederland hebben bevrijd. "Je zit altijd eerste rang. Als je met de verkenners mee gaat, zit je altijd goed", vertelt Kramer lachend. 

Maar de Engelsen vonden hem maar een rare snuiter. "'Fucking Dutchman', zeiden ze. En vroegen aan me waarom ik kwam. Kan je niet gewoon thuis gaan figuurzagen, zeiden ze."

Maar Kramer wilde gewoon wat te doen hebben. In zijn woonplaats Oosterhout en het Limburgse Peel had hij wat dingen in het verzet gegaan en nu was hij weer op zoek naar iets nieuws. "En dit vond ik geweldig."

Plasongelukje

Hij werd de tolk van de groep en hoorde overal waar hij kwam de Nederlanders uit over waar de Duitsers zaten. "Bovendien krijgsgevangen die waren altijd voor mij. Uithoren wat de plannen zijn, beetje gezellig praten. Dan kom je heel veel te weten als je het beleefd doet."

Nu, 75 later, worden de Polar Bears blijvend herinnerd in Hilversum met een monument op het plein bij Gooiland. In de vorm van een ijsbeer, hét embleem van de bevrijders. Historicus Pieter Hoogenraad heeft hiervoor het initiatief genomen en een boek geschreven over deze bijzondere Engelse divisie. 

De Polar Bears hadden een simpele taak. Ze moesten de Duitsers verjagen. Zo heeft Kramer een hoop Nederlandse steden bevrijd. En als een van de laatsten ook Hilversum.

Kramer blijft na de oorlog nog even hangen bij de Engelse divisie, maar keert op een gegeven moment toch weer terug naar zijn ouders in Oosterhout. Daar wordt hij boekhandelaar en later verhuist hij naar Hilversum als hij bij de radio gaat werken. 

Monument

Als hij nu terugkijkt op die tijd, zijn dat gemengde gevoelens. "De eerste vijf jaar na de oorlog, droomde ik elke nacht onaangenaam. Maar tegen de tijd dat je 98 jaar bent, heb je er zo veel herinneringen bijgekregen. En als je dan terugkijkt op die tijd, zie je alleen de leuke dingen. Want er waren ook genoeg leuke dingen en streken die je hebt uitgehaald."