Coronacrisis zorgt voor onrust bij mensen met verstandelijke beperking: "Soms heb ik een tranend oog"

"Er zijn continu veranderingen en dat is voor iedereen lastig. Maar voor mensen met een verstandelijke beperking valt het haast niet uit te leggen", vertelt Jolanda den Hartog, consulent bij Sien, de belangenorganisatie voor mensen met een verstandelijke beperking. "Een moeder vertelde mij dat haar verstandelijk beperkte dochter - die zich wel redelijk kan verwoorden - het zo zwaar heeft, dat ze in deze situatie liever dood wil."

Gemis

Niet overal is het zo extreem, maar het beeld van verwarring herkennen ze zeker wel bij zorginstelling Sherpa in 't Gooi. Hier hebben de coronamaatregelen de boel flink op de kop gezet. "Normaal werk ik met hout en sta ik in de winkel, maar nu maken we placemats voor de bejaarden hier in de buurt", vertelt cliënt Erika Doornekamp. "Ik mis mijn klanten heel erg."

Bij wooncomplex de Duinpan in IJmuiden merken ze dat elke bewoners weer anders reageert op de coronacrisis. "De ene bewoner wordt erg verdrietig van en moet veel huilen, de ander wordt heel boos en sommigen trekken zich terug", zegt begeleider Saskia Agterhof.

 

Ook bewoner Floris merkt dat het wat met hem doet. "Ik weet niet waar het aan ligt, maar ik heb soms een tranend oog. Misschien komt dat omdat ik mijn collega's mis."

Weer een ander voorbeeld komt uit zorginstelling Noorderhaven in Julianadorp. Hier woont Huub Rijnders: een 24-jarige jongen met het verstand van een kind van anderhalf. Vanwege een coronabesmetting in de instelling mag hij geen bezoek meer ontvangen, zelfs niet van zijn vader Wim. 

"Huub heeft geen taal. Hij kan niet praten en kan dus ook niet aangeven hoe hij zich voelt", legt Wim uit. "Hij had een oorontsteking en daar moet hij last van hebben gehad, maar hij kan niet aangeven dat hij pijn heeft. Huub leeft op routines, maar nu mag hij op zondag niet naar huis en kunnen wij door de week niet bij hem langs."

Krabben en bijten 

Huub kan zijn frustratie door de veranderde wereld maar moeilijk kwijt. "Het grote risico is dat hij gaat krabben en bijten als hij zich niet begrepen voelt. Wij hebben er jaren aan gewerkt om te voorkomen dat dat gewelddadig wordt, maar onze angst is dat we helemaal opnieuw moeten beginnen."

Om het leed voor Wim en zijn vrouw wat te verzachten, hebben de begeleiders van Huub namens hem een kaart naar Wim en zijn vrouw gestuurd. Bekijk in de video hieronder wat er op de kaart staat.

Tekst loopt door na de video

Ook ouders Niels en Machteld Louwaard uit de Middenbeemster staan voor een extra uitdaging, nu hun kinderen niet meer naar school kunnen. Hun oudste zoon Huub heeft het syndroom van down. Aandacht verdelen over hem en de andere kinderen van het stel, is een hele opgave. 

"Huub heeft eigenlijk individuele begeleiding nodig. En elk werkje dat je met hem doet, is heel kort. Dus je kunt hem niet langer dan een paar minuten aan het werk zetten. En in de tussentijd moet ik de andere twee begeleiden."

Angst voor psychische schade

Inmiddels heeft het gezin extra ondersteuning gekregen. Een organisatie die ondersteuning kan bieden bij dergelijke heftige situaties, is KansPlus - het kennis- en adviescentrum waar naasten van mensen met ene verstandelijke beperking om advies kunnen vragen. 

Bij de overheid vragen zij om financiële bijstand, maar ook om versoepeling van de regels, indien mogelijk. "Wij hebben wekelijks een crisisoverleg met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om alle signalen die wij krijgen te delen", legt Dickie van der Kaa, directeur van KansPLus, uit.

Volgens haar hebben gezinnen die thuis ene kind hebben, financiële hulp nodig. Ook wil ze een versoepeling van de bezoekregels voor kinderen die nog in een zorginstelling wonen. "Wij zijn namelijk bang dat veel cliënten in zorginstellingen, die deze situatie niet goed begrijpen, psychische schade oplopen", legt ze uit.

Met name ouders die hun kind weer in huis hebben genomen, ervaren hoe hoe zwaar het is. "Het is echt lood- en loodzwaar", hoort Van der Kaa. "Het is een hele beangstigende periode en naasten zitten allemaal met vragen. Kind wel of niet in huis, wat als mijn zoon of dochter corona krijgt? Wordt mijn kind dan wel opgenomen op een Intensive Care?”

Volgens Jolanda den Hartog van belangorganisatie Sien wordt er op dit moment stevig gelobbyd om ervoor te zorgen dat deze groep meer in zicht komt en goed geholpen kan worden. 

'Veel bereidheid voor oplossingen'

"We merken dat deze groep nu het gevoel heeft vergeten te worden", vertelt zij. "De focus gaat nu meer uit naar ouderen en veel minder naar de gehandicaptenzorg. Maar ik merk wel dat er veel bereidheid is om oplossingen en tips te delen. Niet alleen vanuit de overheid, juist ook de maatschappij en organisaties doen veel om iedereen die te maken heeft met de zorg voor een verstandelijk beperkt kind te helpen."