Bij de Hoge Flux Reactor in Petten is vannacht de radioactieve stof tritium gelekt. NH Nieuws voelde het Rijksinstituut voor Milieu en Gezondheid (RIVM) aan de tand over de risico's voor mens en dier en de gevolgen voor de omgeving.
Wat zijn de risico's van het tritiumlek?
"De straling die bij verval van tritium vrijkomt is zo zwak dat het niet door de buitenste huidlaag heen kan. Tritium kan eigenlijk alleen kwaad als het in grote hoeveelheden in het lichaam terechtkomt door het eten van besmet voedsel, drinken van besmet water, of inademen van besmette lucht. Een eerder tritiumlek bij de centrale in Petten, dat pas na jaren werd ontdekt, leidde weliswaar tot een besmetting in het lokale grondwater, maar leidde buiten het terrein van de centrale niet tot noemenswaardige stralingsblootstelling."
Welke gevolgen heeft een lek voor de omgeving?
"Het eerdere lek heeft geleid tot een besmetting in het grondwater op het terrein van de kerncentrale. Het is niet uitgesloten dat juist buiten het terrein van de centrale sporen van die besmetting meetbaar zullen zijn in het grondwater. Buiten het terrein zal de veilige hoeveelheid tritium die de Wereldgezondheidsorganisatie hanteert voor drinkwater, ook in het sloot- en grondwater, niet worden overschreden. In drinkwater in de omgeving wordt geen verhoogde hoeveelheid tritium verwacht."
Lees ook: Radioactieve stof tritium gelekt bij kernreactor Petten
Wanneer wordt er wel alarm geslagen?
"We hebben in Nederland afspraken over kernongevallenbestrijding. Als er een ongeval plaatsvindt, dan treedt er een heel systeem in werking waarin allerlei instituten verschillende soorten straling gaan meten. Dat is hier zeker niet aan de orde geweest. Als het lek gevaarlijk was geweest, dan zouden de alarmeringen zijn opgeschaald."
Hoe groot is de kans op een kernongeval in Nederland?
"De kans daarop is bijzonder klein en er wordt van alles aan gedaan om die kans zo klein mogelijk gehouden. Zo worden er stresstesten gedaan in centrales in heel Europa om te kijken hoe we alles beter kunnen veiligstellen. Ook zijn er regelmatig inspecties. Pas als er onverhoopt iets dreigt mis te gaan, gaan we in het ergste geval over op grootschalige evacuatie."
Lees ook: Afgelopen jaren al meerdere incidenten bij kernreactor Petten
Hoe verhoudt de centrale in Petten zich met grote centrales in andere landen?
"De zogeheten kerninhoud in nucleaire centrales zoals in die van Tsjernobyl en Fukushima was vele malen groter dan de kerninhoud van de centrale in Petten. Dat is eigenlijk niet te vergelijken. Er zitten wel vergelijkbare stoffen in, maar in veel kleinere hoeveelheden. Die stoffen kunnen gevaarlijk zijn, maar daar hebben we in Nederland zicht op. We meten in het land voortdurend de stralingsniveaus, ook nabij de kernreactoren. Uit die metingen kun je afleiden dat de stralingsblootstelling vooral afkomstig is van natuurlijke bronnen en de medische diagnostiek. Straling van kerncentrales draagt nauwelijks bij."
Kankerbestrijding
De kerncentrale in Petten richt zich volledig op het vervaardigen van medische isotopen die onder meer worden gebruikt bij de bestrijding van kanker. Er zijn plannen om de meer dan vijftig jaar oude Hoge Flux Reactor in Petten te vervangen met een nieuwe reactor. De projectorganisatie PALLAS is verantwoordelijk voor het succesvol afronden van de eerste fase van dat project. Hiervoor heeft de provincie en het Ministerie van Economische Zaken 80 miljoen euro vrijgemaakt.
Volgens een woordvoerder van PALLAS is het hoog tijd om de reactor te vervangen. "Je hebt maar een stuk of zes centrales in de wereld die dit soort isotopen maken. De reactor in Petten voorziet in 70 procent van de Europese behoefte. Om te voorkomen dat mensen met een diagnose op een wachtlijst komen te staan, is het tijd om deze reactor te vervangen. Met modernere technieken is er ook minder sprake van nucleair afval dat ook laag radioactief is."