'De Ferrari onder de aardappels', zo wordt de Opperdoezer Ronde ook wel genoemd. Maar de lokale delicatesse heeft het steeds moeilijker. De consument heeft nog maar weinig oog voor het aardappelmerk en het aantal telers in Opperdoes slinkt. Heeft dé pieper van West-Friesland nog wel een toekomst? "Als een aardappel doet wat er op het zakje staat, zijn ze al gauw tevreden."
De Opperdoezer Ronde, wie kent hem niet? Het vastkokend zomeraardappeltje uit Opperdoes is een ware delicatesse. Maar hij komt steeds meer in de verdrukking. Het aantal kopers neemt af, merkt Fer Smit (65) uit Wognum. Hij werkt al 40 jaar bij het handelshuis in Hoorn, waar hij de aardappel aan de man brengt bij lokale speciaalzaken, groenteboeren en supermarkten.
"De consument staat niet meer stil bij het soort aardappel. Heb ik een kruimige of juist een vastkokende aardappel nodig? Als een aardappel doet wat er op het zakje staat, zijn ze al gauw tevreden."
Ook het aantal telers in Opperdoes slinkt, benadrukt hij. "De meeste telers zijn rond de 50 jaar of de 70 al gepasseerd. Ze hebben steeds meer moeite met het vinden van opvolging."
Makkelijk en snel te bereiden
Volgens Miranda Zwaan (37) uit Opperdoes speelt ook het grote aanbod een rol in de terugloop. Samen met haar man Koos teelt ze de aardappel op vijf hectare grond in Opperdoes. "Vroeger was het vrij normaal: een Opperdoezer Ronde bij de aardappelen, groente en vlees. Tegenwoordig zijn er ontzettend veel aardappelsoorten", vertelt ze.
Daarnaast kost het steeds meer mensen te veel moeite, dat schillen én koken, merkt ze. En dus wordt er vaker voor een alternatief gekozen. "Ik vind dat maar moeilijk te begrijpen", verzucht Zwaan. "Het is een kwestie van wassen en in de pan gooien. Na een minuutje of tien koken kun je ze al eten. Vergelijk het met een pan rijst, het valt allemaal reuze mee."
Tekst gaat verder onder de foto.
Als één van de jongste telers in Opperdoes - de meesten zijn de vijftig al gepasseerd - ziet ze de toekomst toch rooskleurig in. Met een knipoog: "Wat lekker is blijf je kopen en de Opperdoezer Ronde, die is gewoon lekker. En dat blijft hij ook. Je vindt nergens anders een aardappel die zoveel smaak heeft."
Zo is de aardappel heerlijk op zichzelf met een klontje gesmolten boter, maar naast deze klassieke traditie past die qua smaak ook goed bij andere gerechten. Er is een hele waslijst aan recepten te vinden, van salade tot soep, van hutspot tot curry en van pizza tot tajine. Leef je uit!
De historie van de Opperdoezer Ronde in een notendop
Zoals buffelmozzarella alleen buffelmozzarella mag heten wanneer hij in Italië is geproduceerd, mogen alleen aardappels die in een straal van 1 à 1,5 kilometer rondom de kerk van Opperdoes worden geteeld deze eervolle naam dragen.
Niet voor niets zit het dorp al meer dan 150 jaar in de aardappelteelt. De grond is er zavelrijk en daardoor zéér geschikt. De pieper is een écht seizoensproduct en alleen verkrijgbaar tussen juni en oktober. Hoewel het 'telersgilde' de afgelopen jaren is afgenomen, telt Opperdoes momenteel nog zo'n 15 telers. Om de dunne schil van de aardappel te beschermen, moet de Opperdoezer Ronde met de hand worden gerooid. Een arbeidsintensieve klus.
Leuk feitje: het piepertje heeft een beschermde BOB-status. En Nederland telt slechts acht van zulke BOB’s en de Opperdoezer Ronde is daartussen, samen met de asperges van de Brabantse Wal, hét enige onbewerkte landbouwproduct. De andere BOB’s zijn verleend aan wijn en kazen.
'Eten wat de pot skaft!': themaweek over West-Fries eten en drinken
Deze week besteedt NH Nieuws/WEEFF veel aandacht aan het eten en drinken in West-Friesland. Onder de noemer 'Eten wat de pot skaft!' duiken we in de lokale lekkernijen en gaan we op zoek naar de antwoorden op andere prangende eet- en drinkvragen.