Deze natuurbrug kostte miljoenen, maar er staat al 11 jaar een hek voor

De provincie investeerde zo'n 2,4 miljoen euro in de brug. Ook vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling werd een bedrag van ruim 3 miljoen euro overgemaakt. De kosten bedroegen in totaal ruim 8 miljoen. PWN (beheerder van Nationaal Park Zuid-Kennemerland), Waternet (beheerder Amsterdamse Waterleidingduinen), Natuurmonumenten en de gemeente Zandvoort droegen ook hun steentje bij. In 2013 ging de brug 'open'.

'Open' tussen aanhalingstekens, want er staat al jaren een hek midden op de brug. Hele kleine dieren kunnen er nog wel doorheen, maar grote dieren, zoals damherten, kunnen de oversteek niet maken. En dat is ook juist de bedoeling, stellen de betrokken organisaties.

Want in de Amsterdamse Waterleidingduinen was lange tijd een overschot aan mannelijke herten. Die vreten de natuur kaal en zorgen dat de biodiversiteit daar verslechtert.

Vrees voor verschuiven van hertenprobleem

"De reden voor de afsluiting was om de hertenpopulatie binnen de duingebieden binnen de perken te houden. De vrees bestond dat de herten vanuit de Waterleidingduinen zouden oversteken en de populatie zich verder zou uitbreiden naar Nationaal Park Zuid Kennemerland. Ook zouden er gevaarlijke situaties kunnen ontstaan, doordat herten via de natuurbrug op de openbare weg en in Zandvoort terecht kunnen komen", laat een woordvoerder van Waternet weten.

Tekst loopt door na de foto.

Volgens Natuurmonumenten heeft natuurbrug Zandpoort zeker nut, ondanks dat er een hek staat. "Het blijkt dat kleinere dieren zoals vossen, konijnen, reeën, wezels, vossen en zandhagedissen goed gebruik maken van de natuurbrug, ook met het hek", laat Roos Kooiman van Natuurmonumenten weten.

Streefstanden bereiken, dan hekwerk weg

In de wintermaanden vindt de afgelopen jaren afschot plaats van de damherten. De aantallen worden bijgehouden door de Faunabeheereenheid Noord-Holland (FBE). Het doel is om het totaal in de Waterleidingduinen terug te dringen van een paar duizend (5.500 in 2016) naar een streefstand van zo'n 600 tot 800 damherten, zowel mannelijke als vrouwelijke (hinden). Voor Nationaal Park Zuid-Kennemerland ligt het streefgetal op 200. 

Na de winter van 2023 werden 1.894 damherten geteld in en rond de Amsterdamse Waterleidingduinen en 549 in Nationaal Park Zuid-Kennemerland. De aantallen zijn met een kleine slag om de arm. Weersomstandigheden kunnen namelijk invloed hebben op de telling, die voornamelijk vanuit de auto worden gedaan. Ook zijn damherten minder zichtbaar door het heuvelachtige landschap.  

De cijfers van afgelopen winter zijn komende zomer bekend. Voor Nationaal Park Zuid-Kennemerland ligt er volgens de FBE een grotere opgave om de streefstand te bereiken dan in de Amsterdamse Waterleidingduinen. In het nationaal park lopen namelijk aanzienlijk meer vrouwtjes rond, die weer damherten kunnen voortbrengen.

Tekst loopt door na de foto.

Als de streefstanden zijn bereikt, gaat het hekwerk weg. Willem van der Sloot, bekend als 'de hertenfluisteraar van Zandvoort' wil dat het hek zo snel mogelijk van de brug verdwijnt. "Ze zeiden dat het hekwerk er tijdelijk zou komen. Ze hadden 5 jaar uitgetrokken voor het afschot. Het hek staat er nu al 11 jaar! Die dieren hebben ruimte nodig. Bovendien zie je op dit moment bijna geen hert meer in de duinen rondlopen. En ik ben niet de enige die dat opvalt. En konijnen kunnen er echt niet doorheen."

'Verdienmodel'

Willem denkt niet dat met het direct weghalen van het hekwerk de populaties damherten dan weer snel gaan toenemen in beide gebieden. "Dat geloof ik niet. Zo'n storm zal het echt niet gaan lopen. Ik denk eerlijk gezegd dat het gewoon een verdienmodel is. Ze konden waarschijnlijk verdienen aan de geweien en het vlees. Maar er is nu bijna geen gewei meer te vinden. En door corona waren de restaurants dicht, dus het afschot zal nog wel doorgaan." 

Eerder liet Willem zien dat het hekwerk een ander probleem veroorzaakte: het scheidde de vrouwtjes van de mannetjes tijdens de paringstijd:

Het afschot zal de komende winters nog doorgaan in de duingebieden. Tenzij afgelopen winter de streefstanden zijn behaald. Het aantal in Zandvoort rondlopende herten is nog maar op één hand te tellen. Vanuit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling is nog geen reactie gekomen op onze vragen.