Zweefvliegers trekken lessen uit verongelukken Alkmaarse Hanneke

Ongelukken waren er wel, maar een dodelijke crash? Die hadden ze op vliegveld Terlet, bij Arnhem, al zo'n dertig jaar niet meegemaakt. En dan ineens zijn er twee dodelijke ongelukken binnen een jaar tijd. Bij de laatste crash komt de Alkmaarse Hanneke (57) om het leven.

Het ongeluk waarbij Hanneke sterft gebeurde ruim een jaar geleden. Vlak voor de landing komt ze in de problemen. "Ze maakte een laatste bocht richting het landingsveld, maar doordat er iets mis was met het vliegtuig kon ze de kist niet meer recht leggen", zegt havenmeester Robin van Maarschalkerweerd tegen Omroep Gelderland. Een dodelijke crash volgt.

Hanneke is dat weekend eind april op voorjaarskamp met leden van de Eerste Zaanse Zweefvlieg Club uit Castricum, en vloog die fatale dag in het toestel van haar vader Wim Benschop. Aan NH Nieuws vertelde hij eerder hoe hij het drama voor zijn eigen ogen zag gebeuren. "We hebben haar ooit een vliegcursus gegeven, nu heb ik daar als vader soms spijt van."

Binnen de zweefvliegsport - veel mensen kennen elkaar - komt het dodelijke ongeluk hard aan. Onder meer bij Eddy, lid van Gliding Adventures Europe (GAE). "Ik zie het nog zo gebeuren", zegt hij, terugdenkend aan 30 april 2023.

"Het leek een heel normale vlucht, er was niets bijzonders aan te zien." Toch ziet hij op zo'n 100 meter afstand ineens het vliegtuig van zijn oude clubgenoot neerstorten. "Het had niet hoeven gebeuren", denkt hij, nu hij de conclusies van het onderzoeksrapport kent.

Daarin wordt gesproken over een mogelijke montagefout. "Het zet je op scherp", zegt zweefvlieger Jan-Willem Jansen, die Hanneke ook kende van de vereniging. Ook hij las het rapport: "We doen altijd onze checks, maar je bent dan wel weer bij de les als je dit leest."

Lessen trekken

Het meest waarschijnlijke scenario is dus dat de Alkmaarse, die al honderden vluchten maakte, de controle over het toestel verloor door een montagefout in de rechtervleugel en een slecht of niet uitgevoerde inspectie voordat ze de lucht in ging, stelt de Onderzoeksraad voor Veiligheid in maart.

"Eén van de roeren zou niet goed zijn aangesloten. Dan wordt het vliegtuig feitelijk onbestuurbaar in die laatste bocht", legt de havenmeester Van Maarschalkerweerd uit. Volgens hem lezen de meeste zweefvliegers zo'n onderzoeksrapport. "We proberen daar lessen uit te trekken."

De aanbeveling van de Onderzoeksraad om na het monteren van een vliegtuig altijd een andere zweefvlieger een check te laten doen, gebeurt volgens hem al bij veel clubs. "Het is al gebruikelijk dat als je een vliegtuig monteert, iemand anders kijkt of dat goed is gebeurd."

In het geval van het ongeluk vorig jaar, is niet te achterhalen of iemand anders het toestel van de Alkmaarse heeft gecontroleerd. Maar de zweefvlieger is altijd zelf verantwoordelijk, benadrukt de havenmeester.

"Natuurlijk wil ik graag dat het goed gaat, maar ik ben geen politieagent en ik kan de mensen niet verplichten om dat te doen", antwoord hij op de vraag of er maatregelen zijn genomen op het vliegveld op basis van het onderzoeksrapport.

Snel weer vliegen

Hoewel er sprake was van verslagenheid onder de zweefvliegers, bleven de vliegtuigen niet lang aan de grond. "De meesten gaan het liefst dezelfde dag weer vliegen, om de drempelvrees weg te halen. Ervaren vliegers hebben daar minder last van, maar vliegers die net zijn begonnen grijpt dit natuurlijk erg aan."

De havenmeester noemt zweefvliegen een veilige sport, toch gaat het nog wel eens fout. "Tja, dan moet je thuis in de stoel blijven zitten." Zweefvlieger Jan-Willem Jansen hield zijn vliegtuig na het ongeluk een week aan de grond. "Mensen schrikken ervan en zijn verdrietig, maar het merendeel gaat toch weer door."