De tijd dat Brabant en het oosten van Nederland de enige hotspots waren voor het produceren van drugs op grote schaal ligt achter ons. Dat vertelt Emile, coördinator aanpak synthetische drugs eenheid Noord-Holland en NHVeilig. "De laatste jaren is het in Noord-Holland net zo erg."
In 2023 werden er twaalf synthetische drugslab opgerold in de politieregio Noord-Holland, pakweg het deel van de provincie boven Amsterdam. Dat is een record en een verdubbeling van het jaar ervoor. Er werden meer drugslabs opgerold dan in 2020, het jaar dat de gecodeerde chatsysteem EncroChat, populair in de onderwereld, werd gekraakt. En in 2024 staat de teller al op vier.
"Het gaat hier om mensen die niet weten wat ze doen en met gevaarlijke chemicaliën in houtje-touwtje-labs werken", legt Emile uit. "En alles kan ontploffen."
Groter en professioneler
Naast dat er steeds meer labs worden gevonden, zijn de labs nu veel groter en professioneler. Labs die een aantal jaar geleden werden aantroffen, waren van een hele andere schaal dan tegenwoordig.
"De labs die wij zien zijn echt enorm aan het worden"
Zo werd begin 2020 in een crystal meth-lab in Zaandam nog werd gewerkt met huis-, tuin- en keukenpannetjes. Eind februari ontdekte de brandweer een van de grootste drugslabs van Nederland in een loods in Rijsenhout. Hier werd gewerkt met enorme zelfgemaakte ketels en trof de politie meer dan 30.000 liter aan grondstoffen en 1.000 kilo drugs aan. Dan kan één lab makkelijk net zo veel drugs produceren als talloze kleinere labs. "De labs die wij zien zijn echt enorm aan het worden", benadrukt Emile. "En daarmee groeien ook de risico's."
Die risico's werden eind januari duidelijk bij het ontmantelen van een drugslab in Den Helder. Het lab zat verscholen in een verlaten pand in de winkelstraat van Den Helder. Midden tussen het winkelend publiek.
De ontmanteling van het lab was zo gewaagd dat het LFO (Landelijke Faciliteit Ontmantelen) een vrachtwagen tegen de winkelpui moest parkeren voor het geval de boel toch de lucht in zou vliegen. "Dat was echt behoorlijk gevaarlijk", benadrukt Emile. De ontmanteling verliep zonder problemen.
Tekst loopt door onder de foto's.
In Westknollendam ging het eind 2022 wel fout. Een flinke explosie en de daaropvolgende brand legde hier een halve loods in de as. Na de brand werden in het pand restanten van een drugslab gevonden en gevaarlijke stoffen.
Waarom Noord-Holland?
Maar wat maakt Noord-Holland zo aantrekkelijk voor de drugsproducenten? Allereerst is de infrastructuur in de provincie ideaal, vertelt Emile. Niet alleen is Schiphol dichtbij, ook de haven van Amsterdam en zo'n twintig kleinere jachthavens liggen binnen handbereik. Stuk voor stuk plekken waar de grondstoffen van de drugs binnenkomen en het eindproduct weer kan worden geëxporteerd.
Daarnaast is er nog relatief veel buitengebied beschikbaar, waar criminelen vaak hun gang kunnen gaan zonder te worden gestoord. Al zijn labs midden in de bewoonde wereld allang geen uitzondering meer, zoals in Den Helder.
Dat de politie nu meer labs vindt, betekent niet meteen dat het aantal net zo hard groeit. "Het kan zijn dat het er altijd al zo veel zijn geweest", legt Emile uit. "Wat je niet weet, dat zie je ook niet."
Sinds 2020 zetten de politie in Noord-Holland, het OM, gemeenten en onder andere de Belastingdienst zich nog intensiever in om drugslabs op te sporen en inwoners voor te lichten. Naar schatting wordt slechts één op de vijf drugslabs ontdekt.
*Emile wil vanwege veiligheidsredenen niet met zijn volledige naam in het artikel.
Zo herken je een drugslab:
- Aanwezigheid van een zoete, chemische geur rondom het pand. Dit wordt vaak omschreven als een 'anijsgeur'
- Geluidsoverlast door afzuiginstallaties
- Aanwezigheid van blauwe vaten, jerrycans of vloeistofcontainers
- Vaak onbekende mensen en voertuigen in en rondom de locatie
- Activiteit op ongebruikelijke tijdstippen
- Afgeschermde deuren of ramen
Heb jij een vermoeden van een drugslab in jouw buurt? Maak dan een melding via de politie of Meld Misdaad Anoniem.