Ga naar Content

Van de Haarlemmermeerspoorlijnen is bijna niets meer over: "Hoop nog een kaartje te vinden"

In het programma 'Gebruikte Stenen' gaat NH langs bij bijzonder industrieel erfgoed. Deze week leidt geboren en getogen Hoofddorper Cor Wies ons langs de resten van de verdwenen Haarlemmermeerspoorlijnen.

Hoofddorper Cor Wies laat zien hoe het tracée van de Haarlemmermeerspoorlijn vroeger door de Geniedijk liep - Foto: NH Media

Cor Wies verdiepte zich niet altijd al in het verleden van Haarlemmermeer: "Op een begrafenis hadden we het over een paar oude foto's van Hoofddorp. Zo is het begonnen." Dat moment is inmiddels alweer 30 jaar geleden, maar het maakte van Cor Wies een verzamelaar.

De 62-jarige stukadoor ging vanaf dat moment gericht op zoek naar de geschiedenis van zijn gemeente. Het maakt hem tot de kenner van de Haarlemmermeerse geschiedenis bij uitstek. Nog steeds struint hij beurzen, rommelmarkten en antiquariaten af op zoek naar oude foto's, boeken of topografische kaarten. "Dat niemand anders zo gek is om dit te verzamelen, maakt het wel makkelijker", zegt hij gekscherend.

Eerste steen

Hoewel het allergrootste deel van zijn verzameling uit papier bestaat, heeft hij ook een neus voor andere bijzondere zaken. Zo is hij de trotse eigenaar van de eerste steen van de eerste 'secretarie' van Haarlemmermeer, op 28 juni 1856 gelegd door de eerste burgemeester; Matthijs Samuel Petrus Pabst. 

Die zat gemetseld in een woning die tegen de vlakte moest voor de aanleg van een van de Calatrava-bruggen. Cor kende de eigenaar van de woning en mocht de steen uit de gevel bikken. Voor een tentoonstelling leent hij hem wel eens uit aan het Historisch Museum Haarlemmermeer, maar daarna moet het snel weer terug. Net als een aantal herdenkingspenningen ter ere van het droogmaken van het Haarlemmermeer: "Die zouden ze bij het museum wel willen hebben, maar dat gebeurt niet. Daar ben ik te veel verzamelaar voor."

Tekst gaat verder na de foto

beeld van de laatste rit van de Haarlemmermeerlijn. - Foto: NH Media

Uniek stukje film

Van de Haarlemmermeerspoorlijnen, die tussen 1912 en 1935 in gebruik waren, is bijna niets meer terug te vinden. Naast twee voormalige stations, is alleen op sommige plaatsen de leegte zichtbaar die achterbleef toen het spoor werd opgeheven. De knip in de Geniedijk bijvoorbeeld, waar het spoor doorheen sneed. Of de dijk waar het spoor op lag en die nu niet bebouwd mag worden, omdat er in de jaren '50 een schoonwaterleiding doorheen gelegd is.

Cor kan nog wel de laatste rit die op het spoor gemaakt is, tot leven wekken. Hij bezit een stukje film uit 1935 waarop je de trein door het landschap ziet rijden. Bij toeval stuitte hij op deze bijzondere vondst: "Ik zocht in een antiquariaat in Haarlem naar oude foto's. Die vond ik niet, maar de eigenaar kwam toen met deze 35mm-opname op de proppen. Dat voelde als het vinden van een schat." 

Het is een van de oudste filmpjes van de spoorlijn die er nog is. In deze uitzending van 'Gebruikte Stenen' is een fragment van die originele beelden te zien.

Ongebruikt kaartje

Hoe vol het huis van Cor ook is, er is altijd plaats voor die ene bijzondere vondst die nog moet komen. Wat dat wordt, is niet te voorspellen, maar voorzichtig droomt hij van een treinkaartje van die allerlaatste reis. In een krantenartikel van toen vond hij dat er bij die laatste rit mensen zijn geweest die een kaartje gekocht hebben, maar niet zijn ingestapt. "Die zijn toen niet ingenomen. Dus die hoop ik nog eens te vinden!"

Tekst gaat verder na de foto

De voormalige CSM suikerfabriek in Halfweg - Foto: NH Media

Suikerfabriek

Er is in Haarlemmermeer meer industrieel erfgoed dat de moeite waard is. In Halfweg staat de suikerfabriek. Suiker wordt er al heel lang niet meer gemaakt. Een van de dingen die je er nu kunt doen, is kleren kopen. De beeldbepalende silo's hebben al jaren geleden een metamorfose ondergaan, maar heel veel ruimtes van het complex zijn nog in originele staat. Ook die gaan een nieuwe bestemming krijgen. Liefst zonder de industriële sfeer te verliezen.

Lees ook

Overal in de provincie staan oude gemalen, fabrieken, pakhuizen en andere monumenten die herinneren aan onze geschiedenis. Herbestemming maakt dat die gebouwen een blijvende plek houden in ons landschap. In acht afleveringen toont de tv-serie 'Gebruikte Stenen' hoe rijk Noord-Holland aan industrieel erfgoed is en vertelt ze de verhalen die eraan verbonden zijn.

Bekijk alle verhalen op de themapagina.