App voor sneller groen is 'hartstikke fijn' maar baart fietsers ook zorgen over privacy

De app heet Schwung en werkt als volgt: de app deelt de locatie van de fietser, en als de fietser een kruispunt met slimme verkeerslichten nadert, verstuurt de app een groen-verzoek naar die lichten. Daardoor wordt de kans groter dat je niet hoeft te wachten op groen. Maar let op: vooralsnog werkt de app nog maar bij een klein deel van de kruispunten, waarvan zeventien in Haarlemmermeer. 

Han van der Ploeg, secretaris van Fietsersbond Haarlemmermeer, is enthousiast over de app, vertelt hij aan NH. Net als veel mensen in zijn omgeving, die de app inmiddels op hun telefoons hebben staan. "Het is natuurlijk hartstikke fijn om minder stoplichten te hebben", vertelt hij. "En de app is goed beveiligd."

Ook de 23-jarige Anna Samira uit Hoofddorp, die regelmatig op de fiets zit, ziet de voordelen van de app. In eerste instantie noemt ze het idee achter de app 'vet', maar als ze beseft dat ze haar locatie moet delen, begint ze te twijfelen. 

"Ik vind het een eng onderwerp eigenlijk", vertelt ze. "Ik heb al het gevoel dat ik al de hele tijd in de gaten word gehouden: Siri die me afluistert en al die camera's op straat die me filmen."

Argwaan

Henneke Versteeg (67) is stelliger. Ze zit vaak op de fiets in haar woonplaats Nieuw-Vennep, waar drie kruispunten met de slimme verkeerslichten zijn uitgerust. Toch is ze niet van plan de app te gaan gebruiken. "Het is weer een methode om nog meer informatie over mensen los te krijgen", zegt ze argwanend.

Tekst gaat verder onder de kaart.

Ook andere track-apps zoals Google Maps gebruikt Henneke niet. "Waarom moet iemand anders weten waar ik ben? Als ik iemand wil vertellen waar ik naartoe ga, laat ik het diegene wel weten."

Ook Pris Ros vindt het een bezwaar om haar locatie te delen. Ze vreest dat de app in de toekomst wel eens tegen fietsers zou kunnen worden gebruikt. Een boete als je te snel of door rood rijdt, schetst ze als mogelijk scenario.

"We krijgen echt een Big Brother-maatschappij", klaagt de 45-jarige Zwanenburgse. "Wat we eten, waar we naartoe reizen: alles wat we doen wordt vastgelegd."

Eerder stelde Forum voor Democratie in Haarlemmermeer al kritische vragen over de Schwung-app en de privacy van gebruikers. "We hebben vanuit de gemeente de verantwoordelijkheid om goed na te denken en een afweging maken", vertelt Maaike Roos van FvD Haarlemmermeer. "Heiligt het doel wel de middelen?

Het antwoord is wat FvD betreft kraakhelder: "Dat doet het niet. Deze app is een oplossing voor een probleem dat er niet is. Tegelijkertijd wordt er een risico genomen. Alles kan in principe gehackt worden."

Niet herleidbaar

"De werking van de app is in overeenstemming met de wetgeving rondom privacy", reageert de gemeente. Het werkt als volgt: bij activiteit wordt een mobiel nummer ingevoerd, zodat de app weet dat de gebruiker geen robot is. Dit nummer wordt na activering vervangen door een anoniem ID. Deze bevat alleen locatiegegevens en wordt bij iedere nieuwe rit vervangen.

De locatie, snelheid en richting van gebruikers worden wél naar de leverancier gestuurd. Dit gebeurt anoniem en via een beveiligde verbinding. Als de data met de gemeente of provincie gedeeld wordt, wordt van elke rit willekeurig tussen de 50 en 150 meter van het begin en einde 'afgeknipt', zodat deze gegevens niet tot een adres te herleiden zijn.

Met deze gegevens wil de gemeente de fietsinfrastructuur verbeteren. "Hoe je het wendt of keert: je geeft een stukje privacy weg, ook als de gegevens minimaal zijn", stelt Maaike Roos van de FvD.

Ook kan er niet met zekerheid gesteld worden dat deze gegevens minimaal zijn, stelt de FvD "Wij hebben niet de mogelijkheid om te controleren of er inderdaad geen persoonlijke gegevens gedeeld worden, maar moeten ze op hun woord geloven."

Weinig vertrouwen

Ook de inwoners willen de gemeente niet op hun woord geloven. "Ik heb op dit moment in overheden net zo weinig vertrouwen als in commerciële bedrijven", zegt Henneke. "Je hoort steeds vaker dat mensen hun gegevens op straat komen te liggen, ook bijvoorbeeld dossiers van ziekenhuizen."

Henneke en Pris pleiten allebei voor een andere oplossing: een detectielus, net zoals bij het wegdek van auto's wordt gebruikt. "Dan werkt het gewoon voor iedereen", zegt Henneke. Ze woont in een seniorencomplex en merkt dat veel van haar medebewoners niet digitaal vaardig zijn.

Maar als ze helemaal eerlijk zijn, vinden ze het ook prima als het geld ergens anders voor gebruikt wordt. "Ze moeten niet zo janken man", zegt Anna, die inmiddels besloten heeft de app niet te downloaden. "Het wordt mooi weer. Boeiend als je dan wat langer voor het stoplicht staat."