Wat te doen met een half miljoen? Heemstede zit met gulle gift Belvedère in de maag

Het is een klein stukje wandelen vanaf het molentje bij de ingang van wandelbos Groenendaal in Heemstede naar de Belvedèreheuvel. Een korte klim leidt ons naar de top van het heuveltje. "Toen ik klein was, stond hier een uitkijktoren", zegt Heemstedenaar Pim Prins. "Maar die was toen al een tijd niet meer in gebruik, omdat het ding vervallen was. De gemeenteraad wilde het opknappen niet betalen, daarom is de uitkijktoren in 1965 gesloopt."

Mooi uitzicht

Prins is één van de 'kroegbazen' van de facebookgroep Politiek Café Heemstede. Hij volgt de ontwikkelingen in de lokale politiek op de voet, dus ook de kwestie Belvedère. Dat woord komt uit het Italiaans en betekent 'mooi uitzicht'. Zo werden hoger gelegen plekken waar je over de omgeving kunt uitkijken vaak genoemd. En dat gold ook voor de uitkijktoren in het bos, die in 1839 werd gebouwd naar het ontwerp van architect John Thomas Hitchcock.

Pim Prins groeide op in Groenendaal. "Iedereen in Heemstede kent het hier. Dit is de plek waar je als kind met je slee naar beneden gleed als het had gesneeuwd. Het is echt een markante plek."

Tekst loopt door onder de foto.

Eftelingtorentje

Een markante plek is het zeker. We zitten lekker op een grote boomstam, horen de vogels fluiten en we groeten voorbijgangers die hun hond uitlaten.

"Het hoeft hier toch niet beter dan het nu is?", vraagt Prins zich hardop af. "Zeker niet met zo'n Eftelingtorentje, waaruit je op tien meter hoogte nog steeds niet over de bomen heen kunt kijken. Het is een volledig mislukt project."

En dat brengt ons bij de heikele kwestie in de Heemsteedse politiek: wat te doen met een half miljoen? In 2002 meldde Gerrit Bids zich bij de gemeente. Hij had net als zijn zus goede jeugdherinneringen aan wandelbos Groenendaal, vertelt Prins. "Ze wilden graag geld doneren om iets leuks te doen voor het park. Misschien wat bankjes of zoiets. Maar de gemeente bedacht dat het leuk zou zijn om de Belvedère te herbouwen met het geld."

Eind 2018 kwam het geld daadwerkelijk bij de gemeente. Bids tekende een schenkingsakte en maakte, ook namens zijn inmiddels overleden zus, een half miljoen euro over. "Ik was als oud-bewoner van Groenendaal erg blij met het plan", zegt Prins. "Ik dacht dat de oude uitkijktoren zou worden herbouwd, uiteraard naar de maatstaven van deze tijd." 

Ontwerpwedstrijd

"Maar iemand bij de gemeente kwam met het lumineuze idee om er een ontwerpwedstrijd van te maken. De bevolking mocht dan kiezen. De schenker was het daar helemaal niet mee eens. Vanaf dat moment is het gedonder begonnen."

Het ontwerp De Wandeling van KPG Architecten won de wedstrijd. Pim Prins: "Ik heb destijds ook gestemd op De Wandeling. Maar meneer Bids vond het helemaal niet mooi. Toen is het ontwerp op zijn verzoek ook weer aangepast. Het lijkt inmiddels ook niet meer op het winnende ontwerp."

Tekst loopt door onder de foto.

Teruggeven duurste optie

Inmiddels is er al een flink deel van het geld uitgegeven, vertelt Pim Prins: "Ruim een ton voor de ontwerpkosten. De gemeente heeft geloof ik alle architecten betaald die meededen. Een beetje vreemd natuurlijk." Door de gestegen bouwkosten is het restant niet meer genoeg om de toren te kunnen bouwen. Er moet dus geld bij.

De gemeente Heemstede liet eerder deze week weten dat er nu vier scenario's liggen voor de Belvedère. Alsnog bouwen volgens de laatste plannen zou de gemeente 138.000 euro extra kosten, twee andere opties gaan uit van een vereenvoudigd plan. De duurste optie is gek genoeg het hele bedrag van 500.000 euro teruggeven aan de erfgenamen van broer en zus Bids.

Wie zijn billen brandt...

"Heemstede moet dan 30 procent schenkingsbelasting betalen, dat is maar liefst 150.000 euro aan gemeenschapsgeld, bovenop het geld dat al is uitgegeven", zegt Prins.  "In de facebookgroep zei iemand dat als je je billen brandt, je dan maar op de hele dure blaren moet zitten. Daar ben ik het wel mee eens, eigenlijk."

De Heemstedenaar komt zelf met een vijfde plan: "Ik heb in juni al een petitie aangeboden aan de raadsleden waar dat idee in wordt genoemd. Er is nog behoorlijk veel geld over van de schenking. Gebruik dat om er andere mooie dingen mee te doen voor Groenendaal. Herdenkingsbankjes, een plaquette; er zijn zat historische plekken aan te wijzen in het bos. Met een beetje creatief denken moet dat toch lukken?"

Commissievergadering

Op 21 september buigt een commissie van de Heemsteedse gemeenteraad zich over de kwestie Belvedère en worden die vier scenario's verder besproken. "Misschien ga ik daar wel als burger inspreken en mijn vijfde optie nog eens uitleggen", verzucht Prins. "Wethouder Stam lijkt dat destijds niet opgepakt te hebben."

De wethouder zelf zegt in een persbericht van de gemeente "Helaas leiden alle scenario's tot overschrijding van het budget van de gift. Het college vindt een gesprek met de commissie belangrijk om zorgvuldig de volgende stap te kunnen zetten. Het is van belang om het gedachtegoed en de doelstelling van de schenker te betrekken bij de uiteindelijke keuze."

Het begint te regenen; tijd om op te stappen. Op het pad omlaag wijst Prins op een stapel grote betonnen tegels. "Kijk, ze waren kennelijk al begonnen, die tegels lijken bedoeld om een pad voor de vrachtwagens te maken. Ze hebben her en der al boomtoppen weggezaagd. Niet dat het helpt. Zoveel uitzicht is er niet meer, die bomen waren vroeg natuurlijk nog niet zo hoog."

Tekst loopt door onder de foto.