Het kan best intimiderend zijn als je het Hortusplein op loopt en dan op een bank een groep daklozen luidkeels met elkaar ziet praten en biertjes drinken. Sommigen half in een psychose door drugsgebruik. En als je op het terras zit te eten bij één van de horecagelegenheden is het ook niet leuk om een vechtpartij tussen een paar daklozen te aanschouwen. 

Maar één van de oplossingen die de gemeente nu wil nemen om deze overlast in te dammen, schiet belangenorganisaties in het verkeerde keelgat. Rondom de boom midden op het plein is een stenen zitgelegenheid gecreëerd. Als die bank weggehaald wordt, gaan de daklozen uit de nabij gelegen nachtopvanglocatie van HVO Querido daar ook niet meer rondhangen, is het idee. 

Straatbeeld 

Straatpastor Joris Obdam van de Antonius Gemeenschap en Petra de Vries van hulporganisatie Stem in de Stad vinden dit onbegrijpelijk. "In Rotterdam, Den Haag en Amsterdam halen ze ook bankjes weg of zetten ze er extra armleuningen in zodat er niet op de bankjes geslapen kan worden. Dat moeten we hier in Haarlem niet willen." Joris Obdam zou ook liever niet zien dat daklozen op straat rondhangen, maar ze op deze manier weren uit het straatbeeld vindt hij onmenselijk. 

"In Haarlem gaan we er altijd prat op een inclusieve stad te zijn en deze trend laat eigenlijk zien dat we dat niet zijn. Accepteer dat mensen soms anders zijn dan wij en dat zij ook bij het straatbeeld horen."

In een felle brief wijzen de organisaties erop dat er voor daklozen op zomerse dagen niet zomaar een tuin of een balkon beschikbaar is om te vertoeven. Ook schrijven ze over de indruk dat er steeds meer mensen niet met deze werkelijkheid geconfronteerd willen worden. 

Gesprek aangaan

Er wordt door de gemeente en HVO Querido wel gekeken naar een locatie voor een bank dichterbij de nachtopvanglocatie in de Wilhelminastraat. "Maar daar zit je op de wind en hier op het plein is het toch ook gezellig voor ze", vindt Petra de Vries van Stem in de Stad. "Maar prima als daar een bankje komt hoor. Eigenlijk moeten er juist meer bankjes komen, om elkaar te ontmoeten."

Petra pleit daarnaast voor een andere, misschien iets minder makkelijke oplossing. "Ga met ze in gesprek. Stel je voor als horeca-ondernemer op dit plein en leer de daklozen bij naam kennen." Joris doet het even voor en legt de ene hand op de schouder van de verslaggever en reikt de ander toe. "Hoi Geja, hoe is het? Joh, je bent vandaag wel heel luidruchtig. Kunnen we het daar even over hebben? En als dat niet werkt, kan altijd nog handhaving ingeschakeld worden."

Op zo'n manier een gesprek aangaan met een dakloze is niet voor iedereen weggelegd. Dat snappen de beide hulpverleners ook wel. Maar Petra vindt dat je op deze manier wel sociaal met je business bezig bent.

Zelf ziet ze op een ander Haarlems plein, de Nieuwe Groenmarkt waar Stem in de Stad onder andere maaltijden uitdeelt aan daklozen, dat er ook wel eens rumoer ontstaat en rotzooi achter gelaten wordt op de trappen van de kerk daar. "Twee keer per week ga ik daar schoonmaken en dan staan ze (de daklozen, red.) met schaamrood op hun kaken toe te kijken. Laatst ging één van hen mij toch even helpen."