Niet uitzonderlijk veel, maar er zijn wel voldoende slachtoffers van de vogelgriep om de vinger aan de pols te houden. Marc Plomp van het vogelinformatiecentrum op Texel krijgt dagelijks meldingen van mensen die dode vogels aantreffen. Soms liggen de dode vogels langs de weg, maar veelal in een natuurgebied. Van een grote sterfte zoals vorig jaar onder de vogels is nog geen sprake. "Maar we moeten nu wel waakzaam zijn", zegt de Texelse vogelkenner.
Plomp houdt samen met Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Hoogheemraadschap, Wageningen University en Research (WUR), Ecomare en de gemeente de vogelsterfte goed in de gaten. "We houden elkaar op de hoogte als er slachtoffers zijn. Iedereen heeft zijn verantwoording wat betreft het opruimen. Op dit moment is er vogelgriep op Texel. Er zijn een paar zilvermeeuwen gevonden. Van deze vogels zijn monsters genomen, en daaruit is gebleken dat deze zijn overleden aan vogelgriep." Volgens Plomp is er nog geen sprake van een grote epidemie.
De vogelkenner zegt dat hij veel meldingen binnenkrijgt van mensen die dode vogels zien. "En je kunt ze niet zelf opruimen. Dat is ook niet verstandig. Want je kunt de ziekte dan eenvoudig verspreiden." Bovendien is er kans op besmettingsgevaar voor de mensen zelf. "Die kans is heel klein", zegt Plomp. "Maar het kan wel. Dus daar moeten mensen ook voor uitkijken."
Tekst gaat door onder de foto.
In de Flevopolder, Overijssel, Gelderland en Zeeland zijn veel slachtoffers als gevolg van vogelgriep. "Met name onder de kokmeeuwen", zegt Plomp. "Daar is het echt wel raak. Daar vallen ze met bosjes om."
"We hadden gisteren een dode kokmeeuw in de kolonie van natuurgebied Het Wagejot. Maar dat is normaal. Je vindt langs de weg ook weleens een dode gans of eend. Er lopen nog steeds vogels onder een auto. Dat moeten we ook niet vergeten. We moeten niet in paniek schieten. Maar met een dode kokmeeuw in een kolonie staan we wel op 'scherp'. Deze is ook opgehaald door Natuurmonumenten en zo snel mogelijk uit de kolonie verwijderd. Mocht de vogel zijn gestorven aan vogelgriep, dan wordt het in ieder geval niet verspreid. Want zo'n dode vogel verspreid wél het virus."
Tekst gaat door onder de foto.
De meldingen van soorten die Plomp krijgt, lopen sterk uiteen. "Dat zijn ganzen, meeuwen en eidereenden. Hier aan de noordkant aan zeezijde bij De Cocksdorp is een plek waar ze regelmatig aanspoelen. Daar liggen altijd wel dode vogels. Maar een toerist weet dat niet. Die denkt: er zijn drie dode vogels. Wat is er nu aan de hand? Maar dat zegt niet altijd iets."
Met name de broedgebieden worden nu in de gaten gehouden. Er zijn momenteel ook veel vogelaars op het eiland. "Wij vragen hen wel om slachtoffers te melden." De kolonies worden scherp in de gaten gehouden. "Als ik er langs rij, dan kijk ik altijd met de verrekijker of er niet iets geks aan de hand is. Dat doet Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer ook."
Tekst gaat door onder de foto.
Vorig weekend was er op Texel een 'vogelfestival'. Van de opbrengst hiervan is een webcam geplaatst bij de Prins Hendrik Zanddijk. "Daar zit nu een mooie kolonie van grote sterns", zegt Plomp. "Het is nu de enige kolonie op Texel." Deze kleine groep grote sterns heeft zich na epidemie van vorig jaar op de nieuwe zandvlakte op het zuidelijk deel van het eiland gevestigd. "Toen hebben ze paar honderd jongen grootgebracht. Nu lijken er ongeveer een kleine duizend broedparen te zitten. Daar is nu alle hoop op gevestigd. Ter vergelijking: Drie jaar terug hadden we nog zevenduizend broedparen van de grote stern op Texel."
De vogels zijn vanaf de dijk met een verrekijker nauwelijks waarneembaar. "Nu kunnen we met de webcam kijken of er slachtoffers vallen. En dan ook tijdig ingrijpen als dat nodig blijkt te zijn. Bovendien kunnen we kijken of er geen verstoring is van mensen. Want zij verspreiden ook de vogelgriep. Als de vogels in slechte conditie raken, doordat ze bijvoorbeeld worden opgejaagd, dan worden ze ook vatbaarder voor vogelgriep."
Vogels die de ziekte hebben, maken volgens Plomp vreemde bewegingen. De sterns zijn nu ook aan het baltsen. Dat is een expressiegedrag om andere vogels aan te trekken. "Dan maken ze ongeveer dezelfde bewegingen. Dus je moet wel goed kijken."
"Vorig jaar hebben we binnen twee weken 3600 vogels opgeraapt"
Volgens Plomp is er nog geen aanleiding voor paniek. "Maar vorig jaar hebben we binnen drie weken 3600 vogels opgeraapt. Een veelvoud daarvan is doodgegaan. Half juni was het gedaan met alle kolonies. Toen zat er geen vogel meer."
De ziekte grijpt heel snel om zich heen. "Dat is angstaanjagend." Wanneer de uitbraak komt, is vooraf niet te voorspellen. "Voorheen was de vogelgriep alleen in de wintermaanden actief aanwezig. Vorig jaar voor het eerst tijdens de broedperiode. Dat maakt het onvoorspelbaar en angstaanjagend. Want in de broedperiode zitten de vogels bij elkaar en schreeuwen de hele dag in elkaars gezicht. Je kunt het vergelijken met het coronavirus. Sta de hele dag maar in elkaars gezicht te hoesten, dan verspreid je het wel."