Waar veel gemeenten wegens grondgebrek niet of nauwelijks kunnen voldoen aan het realiseren van meer islamitische begraafplekken, heeft Hilversum nog ruimte genoeg. Anita van Loon, directeur van Uitvaartstichting Hilversum (USH) zegt tegen NH juist uitbreidingsplannen te hebben. Bijkomend voordeel is dat eeuwigdurende grafrust in de Gooise plaats geregeld is. "De maatschappij is zo veranderd. Er is een totaal andere vraag", aldus de USH-directeur.
Hilversum kent drie gemeentelijke begraafplaatsen: Zuiderhof, de Bosdrift en de Noorderbegraafplaats. Sinds 2016 is er op laatstgenoemde locatie een veld voor moslims. Sinds de coronaperiode zijn hier meer moslims begraven. Dat had te maken met het toen geldende vliegverbod, waardoor de overledenen niet hun land van herkomst konden worden gebracht. Repatriëring, zoals dat officieel heet, was niet mogelijk.
Ook in Hilversum ziet Van Loon de vraag naar begraafplaatsen voor moslims toenemen. Dat is niet alleen het gevolg van corona. Steeds meer moslims, de nazaten van de eerste generatie gastarbeiders bijvoorbeeld, willen in hun eigen gemeente hun laatste rustplaats vinden. "Het is heel belangrijk dat mensen die hier wonen hier kunnen sterven en ook hier hun rust kunnen vinden", stelt zij.
Groen licht
Sinds de Wet op de lijkbezorging in 2021 is aangepast heeft Van Loon als USH-directeur meteen eeuwige grafrust doorgevoerd. Van Loon vertelt dat ze voor het doorvoeren van eeuwige grafrust snel het licht op groen kreeg van het college van burgemeester en wethouders. Dat maakt het voor de uitvaartstichting onder meer mogelijk om op de Bosdrift tientallen natuurgraven uit te geven.
Naast deze eeuwige grafrust is er nog ruimte zat op de begraafplaatsen. Hilversum kan in tegenstelling tot veel andere Nederlandse gemeenten de komende jaren met gemak nog vele graven uitgeven voordat er een capaciteitsprobleem is. Zeker op de Zuiderhof aan de Kolhornseweg en de Noorderbegraafplaats aan de Laan 1940-1945 is nog genoeg plek.
Uitgestoken hand
Vorige maand deed de Hilversumse moslimgemeenschap een oproep aan de gemeente. Zij willen meer aandacht voor islamitisch begraven met de daarbij horende eeuwige grafrust. Hun uitgestoken hand wordt maar wat graag aangenomen door Van Loon en wethouder Arno Scheepers, al staat er nog geen afspraak in de agenda's.
Nog voordat ze met elkaar om de tafel hebben gezeten, is er goed nieuws voor de Hilversumse moslimgemeenschap. De uitvaartstichting gaat meer ruimte maken voor islamitisch begraven op de Noorderbegraafplaats.
Bijna drie keer zo groot
"Ik heb de ruimte om te anticiperen op wat er in de samenleving gebeurt. We gaan daarom het veld met islamitische graven hier uitbreiden. Het wordt bijna drie keer zo groot als nu", zegt Van Loon. "Ik vind dat nodig omdat er behoefte aan is. Wij als uitvaartstichting zijn er namelijk echt voor iedereen. Dat betekent dus dat je na moet denken over wat de vraag is, wat de verschillende culturen willen en ook wat de achtergrond is", luidt de rest van haar verklaring.
Van Loon wil graag vernieuwen. Naast het realiseren van natuurgraven en meer plek voor moslims wil zij onder meer op de Noordebegraafplaats een zogeheten foeutusveld realiseren. Daar kunnen ouders van baby's die na 24 weken zijn gestorven een plekje krijgen. Onder vernieuwen schaart de directeur ook goed luisteren naar de wensen uit de maatschappij.
Meedenken
Van de moslimgemeenschap wil ze dan ook weten wat zij nodig hebben. Hoe zien zij de islamitische begraafplaats? In andere gemeenten zoals Almere en Raalte ziet het islamitische deel er net iets anders uit dan de rest van de begraafplaats. Zo geeft ze als voorbeeld dat de graven misschien dichter bij elkaar kunnen liggen.
Daarover valt zeer zeker met haar te praten, juist omdat de samenleving zo veranderd is en daardoor ook de vraag. Openstaan voor andere vormen vraagt volgens haar eveneens om de zaak met een andere bril te bekijken. De 'Nederlandse mindset overheerst' naar haar zeggen nu nog te veel. Meedenken en -helpen betekent overigens niet dat zij de exploitatie en het beheer uit handen geeft. Dat gebeurt zeker niet.
Mogelijkheid om grafrechten om te zetten
De kosten voor eeuwigdurend grafrecht in Hilversum bedragen 9.835 euro. Dat bedrag haalt Anita van Loon, directeur van Uitvaartstichting Hilversum, zo uit haar hoofd. Dat is een grote verandering ten opzichte van een paar jaar terug. Toen was er alleen de mogelijkheid om de grafrechten voor tien of twintig jaar te kopen en die te verlengen als de termijn afliep.
In Hilversum is het voor rechthebbenden mogelijk om de regeling tussentijds om te zetten. Dat houdt dat tijdelijk grafrecht kan worden omgezet in eeuwige grafrust. Daar hoeft dan volgens Van Loon niet weer het volle pond voor worden neergelegd. De rechthebbenden betalen dan een bedrag bij.
"Mensen kunnen echt schrikken van de totaalkosten. Het kan met de begrafenis en de grafrechten een verschrikkelijk hoog bedrag zijn dat mensen in één keer moeten betalen. Zeker als eer geen verzekering is afgesloten. Met deze regeling willen we mensen tegemoet komen en dat we als stichting laten zien dat we bezig zijn met de mensen voor wie je het doet", merkt de directeur op.
Naast meer mentale rust creëren door de stichting ziet Van Loon ook steeds vaker dat ouders hun kinderen willen ontzorgen. Veel meer mensen kopen nog bij leven hun graf, zodat hun nabestaanden niet meer voor een enorme kostenpost komen te staan. Daar zijn de natuurgraven op de Bosdrift een goed voorbeeld van.