Het is nu belangrijker dan ooit. Droge zomers, verzilting én de steeds groener wordende Alpen. De bevolking groeit, en daarmee ook de vraag naar drinkwater. Om zeker te zijn dat Noord-Hollanders in de toekomst genoeg drinkwater hebben, wil het drinkwaterbedrijf PWN een zogeheten 'klimaatbuffer' aanleggen. "Een voorraad van ongeveer twee maanden."
Het doet denken aan 2018, toen het zoutgehalte van het IJsselmeer voor de kustlijn van Andijk door droogte zo groot is, dat het water niet meer geschikt is om er drinkwater van te maken.
Zo erg zelfs dat schepen 'dreigen' het IJsselmeer op te moeten, om iets verderop zoutarm water op te halen. "Een uitzonderlijke maatregel", zei oud-minister Van Nieuwenhuizen (Waterstaat) toen.
Volgens Myrthe Fonck, Strategisch Adviseur Natuur bij drinkwaterbedrijf PWN, heeft dat jaar 'ons met de neus op de feiten gedrukt'. Met dit in het achterhoofd ging het drinkwaterbedrijf achter de tekentafel zitten. Hoe zorgen we voor voldoende kwalitatief drinkwater?
Drie nieuwe spaarbekkens
Het drinkwaterbedrijf wil dolgraag drie nieuwe spaarbekkens aanleggen, een zogeheten 'klimaatbuffer' die als reservoir moet dienen tijdens dorstige zomers. Want het drinkwaterbedrijf bewaart het water nu in twee spaarbekkens, een voorraad goed voor 3 à 4 dagen.
"En dat is te kort, dus eigenlijk is het geen voorraad", zegt Fonck. En dat moet in de toekomst anders. "We willen rondom de bestaande spaarbekkens drie nieuwe bekkens uitgraven, die 20 meter diep zijn."
Met het vrijgekomen zand wordt een natuurgebied met rietmoeras, overstromingsgrasland en ondiepe waterplanten aangelegd, dat het water als het ware moet 'filteren'. Het versterkt ook de ecologie van het IJsselmeer, waar vissen en waterplanten kunnen (op)groeien. "Een voorraad van ongeveer twee maanden, en dat is een stuk meer dan wat we nu kunnen. Als we twee droge zomers (zoals in 2018) achter elkaar hebben, dan kunnen we het hiermee redden."
En dat is geen overbodige luxe: de laatste jaren is het vaker en langer droog. Toch plaatst Fonck er een kanttekening bij. "Vindt er structureel verzilting plaats, dan is een klimaatbuffer geen oplossing meer. Maar dat is natuurlijk een extreme situatie."
De voorraad is bestemd voor huishoudens, bedrijven, lokale ondernemers en ziekenhuizen. Maar hoe zit het dan met de datacenters, die veel (drink)water gebruiken voor de koeling? Het is een veelgestelde vraag onder Andijkers. Het drinkwaterbedrijf verzekert aan NH Nieuws dat dit niet het geval is.
En dat betekent dat de kustlijn de komende jaren flink op de schop gaat. Om de 'not in my backyard'-cultuur te doorbreken, betrekt het drinkwaterbedrijf het dorp al vroeg bij de plannen. Van weerstand is amper sprake, laat staan van boze dorpelingen. Fonck: "We willen een deel van de dijk toegankelijk maken, waar ze vogels kunnen spotten en kunnen genieten van de natuur. Er liggen ook wensen voor een ankerplaats, strand of steiger, waar ze lokaal kunnen recreëren. Het dorp denkt mee, en dat is leuk om te zien."
Niet kritisch
Ook de Dorpsraad beaamt dit. "Het verbruik van drinkwater neemt toe. Ze hebben ook uitgelegd waarom ze het zo belangrijk vinden, en dat accepteren we ook. We moeten ook realistisch zijn: drinkwater is een eerste levensbehoefte, daar kun je niet kritisch op zijn", zegt voorzitter Gerrit van Keulen. Want alleen al in Noord-Holland is driekwart aangewezen op het IJsselmeer.
Om verzilting tegen te gaan, moet het IJsselmeer als het ware schoongespoeld worden. Die oplossing moet komen van de Rijn die in Zwitserland ontspringt: het waterpeil in de rivier moet dan omhoog. Zodra de sneeuw in de Alpen smelt, stijgt het waterpeil in de Rijn en dus ook in de IJssel. Alleen loert er een gevaar: de Alpen worden steeds groener door klimaatverandering. Daar wil het drinkwaterbedrijf PWN dus op inspelen. Ook omdat er zout water vanuit de Waddenzee binnenstroomt.
Het is een miljoenenoperatie, weet Fonck. Het drinkwaterbedrijf moet dus naarstig op zoek naar extra middelen om deze uitbreiding mogelijk te maken. Naar verwachting wil PWN rond 2028/2029 - als alles meezit - beginnen met de aanleg van de klimaatbuffer.
Dit is een bericht van de gemeenschappelijke Westfriese nieuwsredactie
Meer nieuws uit West-Friesland?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit West-Friesland. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws
📧 Stuur ons jouw tips op via [email protected] of app ons via 06-23405405
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]