Huizen heeft miljoen klaargelegd om ambtenarentekort op te lossen, maar er moet meer gebeuren

Dat Huizen actie moet ondernemen om genoeg handjes te krijgen en te behouden in het gemeentehuis is wel duidelijk bij de politiek. Dat het piept en kraakt, krijgen ze bijvoorbeeld vaak te horen van de inwoners.

"Je hoort en ziet dat dingen niet geleverd kunnen worden vanwege de capaciteit", erkent PvdA-fractievoorzitter Margot Leeuwin. "Steeds vaker moeten dingen worden uitgesteld. Bepaalde controles kunnen niet worden uitgevoerd, omdat de mensen er niet zijn. Dat krijgen wij toch regelmatig te horen. Het is ook allemaal een beetje te veel geworden met al die taken van het Rijk, zoals de huisvesting van vluchtelingen. Ik hoor van ambtenaren zelf ook dat het  ze over de schoenen loopt."

Weinig zware voorstellen

En ook in het politieke werk merken de raads- en commissieleden dat er sprake is van een tekort. VVD-fractievoorzitter Erwin Ormel zegt dat hij zeer zeker merkt dat er 'druk staat op de organisatie'. Zo heeft hij de laatste maanden weinig zware voorstellen gzien staan op de politieke agenda en dat het ook lang wachten is op voorstellen waar de raad om gevraagd heeft. 

Als voorbeeld geeft de liberaal de door de politiek gewenste erfgoedvisie. Daar is al even om gevraagd, maar vooralsnog is er nog steeds niets geleverd. "De reactie van het college aan ons was: 'U kunt wel willen, maar houd er maar rekening mee dat we de mensen niet hebben'. Daar moet dus een extern bureau aan te pas komen." 

De situatie in Huizen is niet uitzonderlijk. Ormel geeft aan dat hij bij alle overheden, zoals de gemeenten de provincies en de waterschappen, hetzelfde probleem ziet. Hij snapt dat er dagelijks keuzes gemaakt moeten worden. Dat heeft de gemeente ook aan NH Nieuws aangegeven: Iedere dag worden de prioriteiten opnieuw bepaald. 

Moeilijke klussen

Het gevaar daarvan is dat de krenten uit de pap worden gehaald en de moeilijke klussen blijven liggen en dat zaken met een lange aanloop ook steeds vaker vooruitgeschoven worden. Ormel wil erop toezien dat dit niet gebeurt. Waar de prioriteiten komen te liggen, moet wat hem betreft een samenspel zijn van de raad en het college van burgemeester en wethouders. 

Niet alleen levert de dagelijkse praktijk genoeg bewijs, maar ook op papier is het probleem heel inzichtelijk gemaakt. Vorig jaar heeft het Huizer college de ambtelijke organisatie tegen het licht laten houden door BMC en daar kwam onder andere uit dat er op het gemeentehuis aan de Graaf Wichmanlaan echt mensen bij moeten. 

Ormel verwijst naar die analyse en zegt dat Huizen steeds vaker moeite heeft met het vullen van de vacatures en dat terwijl er al niet genoeg mensen werken. Een van de BMC-conclusies was dan ook dat 'capaciteit en kwaliteit niet meer in evenwicht zijn met ambities en externe ontwikkelingen'.  

Vechten

Om meer mensen te kunnen aantrekken, besloot de gemeenteraad eerder dit jaar een miljoen euro beschikbaar te stellen om zo voldoende personeel te kunnen aantrekken. Het grootste struikelblok is vooral om geschikte mensen te vinden. "Gemeenten vechten om ze", stelt Leeuwin.

Dus is het belangrijk als gemeente aanlokkelijk te zijn als werkgever. De voorvrouw van de PvdA denkt dat de Gooise gemeenten kunnen samenwerken. "Wellicht is het een idee om gezamenlijk te gaan handelen als gemeenten. Dat ambtenaren voor meerdere gemeenten kunnen werken en dat we het op die manier aantrekkelijk maken voor onze mensen, zoals in een samenwerking met Gooise Meren of Blaricum, Eemnes en Laren."

Proactief werven

Het geld en de wil zijn er om op sterkte te komen. Gezien de huidige verhitte arbeidsmarkt is het maar de vraag of het Huizen lukt, ook al is de gemeente zelf proactief bezig met het werven van personeel via bijvoorbeeld social media. Is het naast dit proces nu ook noodzakelijk om naar een meer toegankelijke en snellere manier van werken te kijken? Moet de gemeente een andere rol aannemen?

VVD'er Ormel zegt huiverig te zijn om 'alles anders te gaan organiseren', omdat veel inwoners ook in die nieuwe situatie toch weer naar de gemeente gaan kijken. "Onze ambtenaren zijn heel betrokken. Soms zit er iemand misschien iets te dicht op, maar doorgaans staan onze mensen voor hun werk en hun kwaliteit. Het roer om; ik verwacht er niet zoveel van", geeft hij verder nog mee.

Durven los te laten

Vanuit de PvdA-hoek klinkt een iets andere toon. Leeuwin is een stuk minder sceptisch dan haar collega-raadslid over een meer regisserende rol. Als de gemeente meer durft los te laten, scheelt dat werkdruk in het gemeentehuis, betekent dat een snellere dienstverlening en zorgt dat voor meer vertrouwen in de samenleving. 

"Misschien moeten we wel naar andere manier van werken. Moeten we anders gaan denken en anders gaan inrichten. Daar moet je over nadenken. Kijk, aan de wettelijke taken kun je niets doen. En ik weet dat loslaten lastig is, want het regelen zit zo in het DNA van ambtenaren, maar ook in dat van de raad en het college. Wellicht doen we te veel", filosofeert Leeuwin.