Haarlem is een stad met een rijk verleden. Stadsarcheoloog Anja van Zalinge graaft allerlei voorwerpen op, om te zien hoe de mensen hier vroeger leefden. Daardoor stuit ze regelmatig op bijzondere vondsten. Presentator Koen Bugter nodigde haar uit in de Haarlemmerhout, om haar te vragen naar de ziel van de regio Haarlem.
De beerput gaat open: "Dit is een drol van een vijftiende-eeuwse Haarlemmer" - NH Nieuws
Bij historische opgravingen denk je waarschijnlijk voornamelijk aan potten van klei en houten werktuigen. Dat soort voorwerpen worden in Haarlem inderdaad opgegraven, maar de stadsarcheoloog komt in de grond ook dingen tegen die met een reden goed verstopt zitten.
Vlak achter het provinciehuis zijn naast prehistorische boerderijen namelijk ook beerputten opgegraven. "'De beerput gaat open', dat is natuurlijk het spreekwoord. Ik heb ze opgegraven en ik kan je vertellen: als 'ie opengaat, stinkt het ook echt", vertelt Van Zalinge enthousiast.
Ouderwetse kliko
Ze legt uit dat een beerput eigenlijk te vergelijken is met de moderne kliko. "Daar gooi je alles in wat je kwijt wil: poep, pies en afval." Presentator Koen Bugter voelt de bui al hangen. "Je gaat me toch niet vertellen dat jij een drol in je binnenzak hebt, hè?"
Lachend haalt de een zakje uit haar jas. "Dit is dus een menselijke drol uit de vijftiende eeuw." Van Zalinge vertelt dat de beerputten in Haarlem vanaf de dertiende eeuw, tot ongeveer het jaar 1900 werden gebruikt. In Haarlem werden namelijk pas vanaf de negentiende eeuw rioolsystemen aangelegd.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
"Ik ruik niks meer", voorzichtig doet Bugter het zakje open. "Dat klopt, hij is versteend", legt Van Zalinge uit. Bugter haalt een voorwerp uit het zakje, dat er inderdaad uitziet als een grijze steen. "Dit is dus een drol van een Haarlemmer uit de vijftiende eeuw. Best een gek idee, misschien staat iemand over vijfhonderd jaar wel met mijn drol in zijn handen", fantaseert de presentator.
Zomertoer: Ziel van de Regio 🌞
Dit verhaal is onderdeel van de NH Nieuws 'Zomertoer: ziel van de regio'. In deze serie van tien afleveringen bezoekt presentator Koen Bugter de verschillende regio's in Noord-Holland. Samen met de regioverslaggevers van NH Nieuws en verschillende gasten gaat hij op zoek naar de ziel van de regio.
Vandaag strijkt Koen Bugter neer in Haarlem. Bekijk de uitzending via deze link.
Van Zalinge heeft ook nog een ander voorwerp meegenomen dat typisch is voor Haarlem. Uit haar andere jaszak komt een klein glazen flesje tevoorschijn. "Haarlemmerolie. En op het flesje staat ook de naam van de maker: Claes De Koning Tilly."
De achttiende-eeuwse paracetamol
Bugter vraagt zich af wat Haarlemmerolie ook alweer zo beroemd maakt. "Dit middel scheen tegen alles te helpen. Zeelieden, handelaren, iedereen kocht het hier en nam het mee. Zo kwam het over de hele wereld. Je kunt het drinken voor inwendige problemen, maar ook opsmeren. En zeelieden namen het vooral mee omdat het goed hielp tegen de kou."
De olie is nog altijd te koop. Of het echt het wondermiddel is dat zolang werd beweerd, weet Van Zalinge niet. Het kleine flesje in een teug leegdrinken is in ieder geval geen aanrader: "Dan zit je wel een aantal dagen op de beerput."
Dit zit er verder nog in de uitzending:
- Presentator Koen Bugter vraagt bezoekers van Parksessies naar de ziel van Haarlem;
- Een fragment uit het archief van Beeld en Geluid over het 'kegelconcours';
- Regioverslaggever Michael van der Putten vertelt over zijn werk en deelt zijn visie op de ziel van Haarlem;
- Een reportage over veganrestaurant Mama Gaia;
- Een reportage over de zoektocht naar de Haarlemse rozenman;
- De natuur van Haarlem bij de Veerplas;
- Een interview met Jan Lammers over de Grand Prix van Zandvoort en zijn eigen carrière als coureur;
- Een fragment uit het archief van Beeld en Geluid van een demonstratie van de reddingsbrigade in Zandvoort;
- En zangeres Wendy Moore zingt haar nieuwste lied 'That's not you'.
Meer nieuws uit Haarlem e.o.?
💬 Blijf op de hoogte via onze Facebookgroep Nieuws uit Haarlem en omgeving. Reageer, discussieer en deel jouw nieuws.
📰 Volg de laatste berichtgeving altijd via NHNieuws.nl/Haarlem.
🔔 Download de app en krijg een melding bij belangrijk nieuws uit jouw buurt
📧 Stuur ons jouw tips op [email protected]
✏️ Tikfout gezien? Laat het ons weten via [email protected]