'Moeder-overste' Esseline (48) strijdt voor jongerencentrum, nu met inzamelingsactie

Geluidsoverlast midden in de nacht, rommel op de straat en onlangs een trampoline in de fik: de wijken Middenhoven en Waardhuizen zuchten de afgelopen tijd onder overlast, vermoedelijk veroorzaakt door (hang)jongeren. 

Esseline, die zelf in Waardhuizen woont, zet zich al jaren met hart en ziel in voor de jongeren uit de buurten en noemt zichzelf met een knipoog 'moeder overste van de jeugd'. Volgens haar veroorzaken jongeren overlast omdat er voor hen weinig tot niets te doen is in Amstelveen. "Als jongeren nergens een plek hebben om te chillen, vind je het gek dat ze dan op straat gaan hangen?"

'Tegengehouden'

Vooral het gebrek aan ontmoetingsplekken en activiteiten voor de jeugd tussen de 13 en 23 een probleem, vindt ze. "Bij De Meent werd veel voor de jongsten gedaan, maar als ik iets voor de oudere jeugd probeerde te organiseren, werd dat tegengehouden", vertelt ze. 

De 18-jarige Miranda uit Waardhuizen herkent het beeld dat Esseline schetst: "In Amstelveen hebben jongeren geen aangewezen plek, dus gaan we vaak chillen in een park of speeltuin. Maar daar worden we haast altijd weggestuurd met de tekst: 'deze plek is voor kleine kinderen'."

Als gevolg weet Miranda niet waar ze met haar vriendinnen heen moet, want thuis hangen is lang niet altijd mogelijk: "We kunnen ook niet echt voor iemands deur gaan staan. Vaak lopen we dan maar een beetje rondjes."

Zeecontainers

Er zijn in de gemeente wel wat ontmoetingsplekken voor de jeugd, maar die zijn volgens Esseline niet aantrekkelijk genoeg of ontoereikend. "Dat containermuurtje bijvoorbeeld, daar wordt geen gebruik van gemaakt. En die apparatuur waarop ze hun eigen muziek kunnen afspelen, was natuurlijk binnen de kortste keren gestolen."

Eigenlijk vindt ze dat iedere Amstelveense wijk een buurtcentrum verdient. Maar omdat je ergens moet beginnen, mikt ze vooralsnog op Middenhoven of Waardhuizen. En dat doet ze al jaren. "We hebben het bij de gemeente geprobeerd, maar als die 'nee' zegt, ga ik gewoon op zoek naar andere manieren", legt ze strijdbaar uit waarom ze nu tot een inzamelingsactie is overgegaan. 

Volgens de politie houdt de overlastpiek verband met de zomerperiode. Goed weer en de late zonsondergang maken het zowel voor jongeren als groepen die overlast ervaren aantrekkelijk om (lang) buiten te zijn. Volgens Esseline ligt het probleem dieper en zou een structurele voorziening als een jeugdcentrum de overlast kunnen tackelen.  

Het moet dan geen ordinaire hangplek worden, maar een centrum met meerdere ruimtes waarin jongeren bijvoorbeeld kunnen tafeltennissen of sleutelen aan scooters. Toezichthouders zijn ook nodig, vindt Esseline, maar wel toezichthouders bij wie de jongeren 'hun ei kwijt kunnen'. "En desnoods beveiligers, maar het moet wel leuk blijven."

Haar inzamelingsactie staat sinds deze week online. Dat er nog niet is gedoneerd, komt volgens haar omdat ze er nog nauwelijks ruchtbaarheid aan heeft gegeven. En of een streefbedrag van een miljoen wel realistisch is?  "Het is een richtlijn, want misschien moet ik wel een stuk grond kopen." Ze hoopt dan ook dat buurtbewoners inzien dat er nu echt een centrum moet komen, 'waar jongeren kunnen chillen, groeien, bloeien en ontwikkelen'. 

De negatieve ervaringen met eerdere jongerencentra hoeven de komst van een nieuw centrum niet in de weg te staan, vindt Esseline. "De vorige centra werden gesloten door een paar rotte appels. De gemeente moet niet iedereen over één kam scheren. Door simpelweg geen buurthuizen aan te bieden, worden de problemen van jongeren niet opgelost, maar weggemoffeld. Het buurthuis dat ik voor ogen heb, is geen hangplek, maar echt een plek waar jongeren zich kunnen ontwikkelen."

Esseline heeft haar idee al eerder aan de gemeente voorgelegd, maar heeft tot nu toe elke keer bot gevangen. Wethouder Berkhout zei eerder tegen de AAN!-redactie dat de jongerencentra niet goed functioneerde en dat hij dus niet van plan is om te investeren in een nieuwe: "De centra spraken uiteindelijk maar een heel beperkte groep jongeren aan. Dus daar hebben we andere keuzes in gemaakt. Veel meer ambulant jongeren helpen, op straat." 

Tekst gaat door onder de video

Net als de wethouder betwijfelen omwonenden van de speeltuin aan de Praam - waar de trampoline afbrandde - of een jongerencentrum zou helpen. "Denk je nou echt dat ze daar naar toe gaan, als ze zonder begeleiding buiten kunnen zitten?", zegt een buurtbewoner.

De 18-jarige Miranda denkt daar toch anders over. "Zolang de aanwezige volwassenen ons gelijkwaardig behandelen, en niet docent of beveiliger spelen, zou ik me niet storen aan hun aanwezigheid."

Volgens Esseline komt Miranda daarmee tot de kern van de bestrijding van jongerenoverlast.  "Jongeren willen niet autoritair worden toegesproken, dat werkt niet. In vorige buurthuizen liep het daardoor uit de hand. In mijn buurthuis wil ik een gelijkwaardige, veilige sfeer creëren."

De gemeente zegt nu vooral in te zetten op het organiseren van jongerenwerk via de scholen. In het nieuwe coalitieakkoord zegt de gemeente ondersteuning en middelen beschikbaar te stellen om te zorgen dat jongeren genoeg te doen hebben. "We werken momenteel samen met gesubsidieerde sportverenigingen, daarin zijn buurtsportcoaches en jongerenwerk belangrijk", aldus wethouder Frank Berkhout.

Future Face

Die samenwerking is van groot belang, vindt ook Jashin Baroud. Hij is oprichter van jongerenorganisatie Future Face en begeleidt jongeren bij het ontdekken van hun interesses en het vinden van hun plek in de maatschappij. Evenementen organiseren, (video)podcasts maken en veel met elkaar praten: enkele ruimtes in het Platform C-gebouw dienen als basis voor de activiteiten van Future Face.

"Ik kwam vroeger vaak in het Galjoen", vertelt de inmiddels 38-jarige Jashin. "En het hele verhaal is begonnen op het Praamplein in Waardhuizen waar ik ben opgegroeid." De jongerenbegeleider heeft positieve herinneringen aan het buurthuis.  Hoewel hij toen al niet meer tot de doelgroep behoorde, vond hij het jammer dat de hangplek werd gesloten. Dat had volgens hem onder meer te maken met de decentralisatie van de jeugdzorg. "Het hele landschap veranderde door de decentralisatie van de jeugdzorg en daardoor kwam ook het jongerenwerk er anders uit te zien."

Nomaden

Het plan voor een jongerencentrum staat hem niet tegen, maar Jashin is wel kritisch op Esselines plannen. Vooral omdat hij zich afvraagt of ze wel voldoende heeft nagedacht 'over de context, de risico's en het vervolgtraject'. "Zo'n jongerencentrum moet ook onderhouden worden, en uiteindelijk zijn jongerenbegeleiders en partners - wij dus - verantwoordelijk voor de organisatie, dus zadel je de gemeente en partners op met extra werk." 

Hij stelt dat de jeugd van tegenwoordig zeker behoefte heeft aan een vaste plek, maar in mindere mate dan vorige generaties. "De jongeren van deze tijd zijn een soort nomaden en minder gebonden aan een vaste locatie." Behalve in de ruimtes in het Stadshart en via de activiteiten van Future Face, hoopt hij de jongeren binnenkort te bereiken met een jongerenbus waarmee hij de wijken intrekt.

De bus zal gebruikt worden voor informatievoorziening, maar kan ook worden gebruikt als ontmoetingsplek voor workshops of om jongeren binnen een dag en onder begeleiding muziek en een videoclips te laten produceren. 

Jashin benadrukt dat het volgens hem beter is om de handen in een te slaan, en ideeën te bundelen. "Om een wildgroei aan initiatieven te voorkomen. We kennen onze Amstelveense jongeren, hebben talloze onderzoeken gedaan en zijn actief betrokken bij alle instellingen en scholen waaruit we onze data halen."

Anonimiteit

Esseline kent Future Face, maar stelt dat het concept niet is wat ze voor ogen heeft. Dat heeft volgens haar gedeeltelijk te maken met het gebrek aan anonimiteit bij de organisatie, maar volgens Jashin kunnen ook jongeren bij Future Face volledig anoniem blijven. 

"Degene die je ziet, zijn niet anoniem", erkent Jashin. "Maar we hebben heel veel jongeren die niet op de voorgrond of op social media te vinden zijn. Er lopen hier genoeg jongeren rond die zijn doorverwezen door Jongerenwerk Amstelveen of vice versa, allemaal anoniem. Maar omdat we alle jongeren willen vertegenwoordigen heb je voorvechters nodig, en die blijven niet anoniem."

Esseline vindt het van groot belang dat alle jongeren hun problemen anoniem kunnen delen. "Dat ze bijvoorbeeld tijdens een spreekuur in een jongerencentrum bij iemand naar binnen kunnen lopen." 

Ook over een plek voor het jongerencentrum heeft Esseline al nagedacht: bijvoorbeeld aan de Punter. "Dat zit dicht bij het openbaar vervoer en niet direct in een woonwijk", vertelt ze over het braakliggende terrein.

Miljoen euro

Esseline hoopt vooral dat 'mensen met een hart voor jongeren zich zullen aansluiten'.  Op die manier hoopt ze een kleine organisatie op te bouwen, en de aandacht van de gemeente te trekken. "De gemeente moet uiteindelijk toestemming geven. Het zou geweldig zijn als de gemeente een oud pand beschikbaar stelt, dat scheelt al enorm in de kosten."

Tot die tijd hoopt ze dat de gemeente met haar in gesprek zal gaan. Frank Berkhout zegt dat de gemeente altijd open staat voor een gesprek met de initiatiefnemer. En een simpele oplossing voor de jeugdoverlast bij de Praam? "Gewoon de bosjes rondom het plein verlagen. Dan zitten ze minder verscholen", aldus een buurtbewoner.