Toeristenseizoen van start: 'Dit is de kans om het anders te doen'

Ko, wat kunnen we verwachten van de aankomende zomer?

Ko Koens: "Het wordt druk. Ik denk dat er echt een flinke aantrekking is nu de angst voor covid grotendeels weg is, maar het zal nog niet op het pre-corona niveau zijn. Ik zie voor me dat Nederlanders nu weer meer naar het buitenland gaan, dus dat een groter deel van de toeristen uit andere Europese landen komt.

De druk op de grote steden, zoals Amsterdam, zal waarschijnlijk toenemen, dus ik ben benieuwd hoe mensen dat gaan ervaren. Ook de kernen eromheen zullen interessant zijn, bijvoorbeeld Zandvoort, tijdens de Formule 1. Dat was vorig jaar al heel druk, nu wordt dat nog meer. Het wordt echt een stresstest voor het gebied."

Maar zitten we daar wel op te wachten?

"Dat hangt af wie je het vraagt, de mensen zijn heel verdeeld. Ondernemers zijn er erg blij mee, maar sommige bewoners echt weer minder. Die hebben ervaren hoe de stad kan zijn in rustige tijden, dus die staan niet te springen om grote aantallen bezoekers."

"De belangen tussen bewoners en ondernemers verschillen. Bewoners willen die rust behouden terwijl ondernemers juist extra willen verdienen om het verlies weer recht te trekken."

Is het niet tijd om het toerisme helemaal anders aan te gaan pakken?

"Het zou goed zijn als we een manier vinden waarop producten of diensten van ondernemers zo gemaakt worden, dat bewoners er ook van profiteren. Op die manier kan met de economie die het toerisme op gang brengt een plek verbeterd worden. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Veel ondernemers zijn hard geraakt door corona en die zetten nu extra in voor meer omzet. Dan is het leuk om te zeggen, we doen het samen, maar als het leidt tot minder inkomsten wordt het lastig. Ik ben dus wel sceptisch of dit gaat gebeuren."

Wat is er allemaal veranderd in de afgelopen twee jaar?

"Afgelopen twee jaar hebben best veel hospitality bedrijven gewerkt om de lokale markt beter te bedienen, zoals hotelkamers die werden ingezet als thuiskantoren. Op deze manier kun je blijven nadenken: hoe kan een ondernemer iets bijdragen aan de lokale bevolking. Restaurants, kun je daar een sociaal-maatschappelijk doel aan geven? Bijvoorbeeld overdag er buurtvergaderingen organiseren, iets in die richting."

Het is vooral kijken waar de behoefte van de bewoners ligt. Nu wordt er veel gewerkt aan 'duurzaam toerisme', waarbij de negatieve effecten van toerisme zoveel mogelijk worden beperkt. "Dat is heel mooi, maar ik denk dat we nog verder kunnen gaan: de bezoekerseconomie gebruiken voor het oplossen van andere problemen."

Hoe kunnen we het aanpakken?

Lachend: "Nou, waar te beginnen. De hoogste prioriteit voor nu is wel het managen van excessen. Mijn angst is dat het toerisme de komende twee, drie jaar telkens met 7% toeneemt, wat over tien jaar een verdubbeling betekent. Dat is veel te veel en heel gevaarlijk. Ik ben bang dat we deze komende jaren in een keer alle schade van corona willen inhalen, wat ik begrijp, maar op de lange termijn kleven daar grote risico's aan.

"Er wordt nu sterk ingezet op herstel, zonder te beseffen dat het voor corona al niet zo goed ging. Ik heb nog geen echte strategieën gezien hoe we het anders gaan doen. Men wil wel veranderen, maar hoe, dat is echt de grote vraag. En daar zijn wij zelf ook nog druk mee bezig. Maar het is wel heel belangrijk, als we nu geen handelingsperspectieven kunnen aanbieden, dan kun je er donder op zeggen dat het teruggaat naar hoe het was."

"We komen nu uit een rustige periode, dus nu kunnen we nog iets veranderen. Maar het toerisme is als een trein, als dat eenmaal op stoom is, dan is het heel lastig om te buigen, laat staan te stoppen."