Standbeeld Olympisch Stadion van sokkel gehaald: "Het voelt als een bevrijding"

"We zijn drie jaar bezig geweest met het aanvragen van de vergunningen om het te mogen verplaatsen", vertelt Van Haaren. "Het besluit was snel genomen, maar dan kom je in een stroperige vergunningenmolen terecht. Maar nu is het einde in zicht."

Rond 14.00 uur werd het standbeeld van zijn sokkel geschroefd en verplaatst naar het trappenhuis in Vak I aan de achterkant van het stadion. De gemeente verleende hiervoor een vergunning. Maar het Cuypersgenootschap, dat het standbeeld op zijn oude plek wil behouden omdat het onderdeel is van een Rijksmonument, tekende hiertegen beroep aan. Hoewel de rechter daar nog uitspraak over moet doen, wilde de directie van het Olympisch Stadion niet langer wachten.

Ellen van Haaren: "21 maart is de internationale dag tegen racisme, dus een mooie symbolische dag om het beeld weg te halen. Deze dag gaat over inclusiviteit en dit beeld staat voor exclusiviteit. Daarom moet het weg."

Aanvankelijk werd gedacht dat het beeld de Olympische groet uitbeeldde, die was afgeleid van de Romeinse groet. Maar uit historisch onderzoek dat het stadion liet uitvoeren bleek er wel degelijk een link te zijn met het fascisme. Mussolini, die in 1922 aan de macht kwam in Italië, gebruikte deze groet namelijk als fascistische traditie.

Het bronzen beeld werd in januari dit jaar nog beklad met rode verf. Op de sokkel was het anarchistensymbool geschilderd en op het stadion stonden de woorden 'fuck nazi's'en fascists die'.

Kroon op werk

Historicus Hans Derks, die betrokken was bij het onderzoek naar het beeld, ziet het weghalen van het beeld als een kroon op zijn werk. "Als historicus heb ik veel onderzoek gedaan naar de Tweede Wereldoorlog. Ik werd geconfronteerd met dit beeld en ben meteen begonnen met ageren hiertegen. Dat het nu weg is voelt als een bevrijding."

Voorbijgangers kijken met gemengde gevoelens naar het weghalen van dit beeld. "Het beeld is onderdeel van de geschiedenis", zegt een buurtbewoner. "Je kunt alles wel weghalen." Een andere voorbijganger ziet het anders: "Het zal een hoop rust geven aan mensen die er moeite mee hebben. Ik kan me voorstellen dat als je veel familie in de oorlog hebt verloren, dat je dan nare associaties hebt met dit beeld. Ikzelf stoor me er niet zo aan. Ik vind het een potsierlijk beeld, helemaal nu ik het zo op die vrachtwagen zie liggen met die arm omhoog."

Cuypersgenootschap

Het Cuypersgenootschap noemt de verplaatsing illegaal omdat het beroep nog loopt en er geen vergunning is verleend voor de nieuwe plek van het standbeeld. Het genootschap gaat de gemeente vragen hierop te handhaven. Het Olympisch Stadion wil het beeld het liefst helemaal uit het stadion weg hebben. En gaat onderzoeken of er een andere bestemming gevonden kan worden.

Ellen van Haaren: "Mij lijkt het interessant om het beeld in een zogenoemde "foute beeldentuin" te zetten, samen met andere kunstwerken die niet meer kunnen. In de buurt van het Internationale strafhof in Den Haag, dat zou een prachtige plek zijn om zo'n tuin te maken."