Eeuwenoude sarcofaag verhuist naar Castricum: "Was misschien wel van een graaf"

De sarcofaag is in 1988 gevonden tijdens graafwerkzaamheden in Barsingerhorn op de plek waar een kerk heeft gestaan. De grafkist uit de twaalfde eeuw bleek intact en ook het deksel zat er nog op.  De sarcofaag werd tentoongesteld in de kerk van Haringhuizen. Enkele jaren later kreeg het museum De Turfschuur in Kolhorn de Middeleeuwse doodskist in haar bezit.

Een sarcofaag werd in de Middeleeuwen alleen gebruikt door welgestelde mensen. "Alleen edelen, graven en herenboeren konden het zich veroorloven", weet Martines Kleine van de Turfschuur. Ze werden gemaakt van zandsteen in Midden-Duitsland en konden vanwege hun gewicht van enkele honderden kilo's alleen per schip worden vervoerd. De meeste sarcofagen hier zijn gevonden rond het IJsselmeer. "Misschien heeft hier wel een graaf in gelegen."

Kleine wijst op twee ronde gaten in de bodem van de kist. "Die gaatjes zorgden ervoor dat de ontbinding veel sneller verliep. Lijkenpikkers werden ze genoemd. Dan bleven alleen de botten over en die werden dan herbegraven in een klein kistje of opgeschoven in de kist zodat het volgende familielid ook in de sarcofaag kon worden begraven."

Uniek

Het archeologiemuseum Huis van Hilde heeft een paar andere sarcofagen in de collectie. "Maar iedere sarcofaag is uniek", zegt beheerder Martin Veen van het archeologisch depot. "Er zijn er niet veel die zo mooi bewaard zijn gebleven, dus deze verdient zeker een plekje in het museum."

Waar is het deksel?

De sarcofaag is gevonden met een deksel erop. Dat is zeker, want er is een tekening van. Maar de Turfschuur heeft het deksel nooit gezien. Kleine heeft wel een idee waar het zich zou kunnen bevinden: "In Nieuwe Niedorp woonde een amateur-archeoloog die betrokken was bij de vondst in 1988. Bij het opruimen van zijn boerderij is niet zo lang geleden een stenen deksel gevonden. Dat ligt nu tijdelijk in de kerk van Nieuwe Niedorp." Het Huis van Hilde gaat onderzoeken of dit deksel werkelijk bij de sarcofaag hoort.