Nieuw beveiligingssysteem Amsterdamse metro's binnenkort weer gebruikt

Na de vijfde keer besloot de gemeente tijdelijk te stoppen met het nieuwe systeem. "De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat het ons ook tegenviel", zegt Gerard Scheffrahn, programmadirecteur Signalling & Control van de gemeente, over de problemen die ontstonden. Er wordt gewerkt aan een "nieuwe, verbeterde, softwareversie", liet wethouder Egbert de Vries (Vervoer) een paar weken geleden weten.

In totaal werd het systeem op 27 dagen gebruikt, op deze manier wordt er voorbereid op de definitieve overstap later dit jaar. Scheffrahn zegt dat het niet om testen ging, hij noemt het "gefaseerd" in gebruik nemen. "Want op het moment dat we startten, op 28 februari, wisten we zeker dat het veilig is. En hadden we alle toestemmingen, vergunningen heb je daarvoor nodig van instanties zoals de Inspectie Leefomgeving en Transport."

Volgens hem raakte het systeem in de war op de vijf dagen dat het fout ging. "Het is een beetje te vergelijken met je eigen computer, soms reageert een programma niet meer. Dan probeer je met je muis te klikken en op je toetsenbord te drukken en dan gebeurt er niks meer. Dat gebeurde hier ook. Wat je thuis doet moet je hier ook doen. Een reset. Alleen dat is hier wat tijdrovender."

Na zo'n reset duurt het ongeveer een uur voordat alle metro's weer volgens dienstregeling rijden.  Scheffrahn vindt niet dat er te veel risico is genomen. "Er is maar een moment om erachter te komen dat dit soort fouten erin zitten en dat is hem gebruiken in de exploitatie."

Scheffrahn  zegt dat de dagelijkse situatie niet in de simulator na te bootsen was en dat het ook niet in de nacht te doen is, omdat die periode te kort is. De problemen deden zich namelijk pas aan het eind van de middag of in de avond voor. "Reken maar uit, als je om vijf uur 's ochtends bent begonnen heb je heel wat uren nodig waarin het probleem zich blijkbaar opbouwt."

Het wachten op de verbeterde versie heeft wel gevolgen, want in plaats van augustus kan er op zijn vroegst pas in september volledig overgestapt worden. Het systeem gaat vanaf dan zo'n dertig jaar mee. Op termijn zou er, als er ook aanpassingen aan bijvoorbeeld de perrons worden gedaan, zonder metrobestuurder gereden kunnen worden. Maar dat soort mogelijkheden hebben nu al nadelen.

"Ik trek wel eens de vergelijking met mijn auto", zegt  Scheffrahn. "Met een 2CV kun je rustig van hier naar Frankrijk rijden als de achterklep open staat. Die 2CV zal niet protesteren. In mijn auto, op het moment dat mijn achterklep niet dicht is, dan komt die niet eens van zijn plek af. Elke feature die je erbij bouwt, elke extra eigenschap, maakt het ook weer kwetsbaarder."

Het is de nog vraag of de nieuwe softwareversie ervoor zorgt dat er nooit meer een reset nodig is. Scheffrahn: "De vijf keer had steeds een andere aanleiding waardoor dit gebeurde. Dus dat zoekproces moeten we gewoon door. Op een gegeven moment zal dat uitdempen. Maar ik kan niet uitsluiten dat we de volgende periode niet weer zo'n tegenvaller hebben."

Het nieuwe beveiligingssysteem is ook nodig voor de nieuwe M7-metro's. Omdat het nog maanden duurt voordat die worden ingezet, verwacht Scheffrahn dat het uitstel van de volledige overstap op het systeem geen invloed op die metro's heeft.