Gemeente Opmeer onderzoekt overstap op recycle-tarief

Al diverse andere gemeentes hebben deze vorm van afvalstoffenheffing ingevoerd. Het idee is dat de heffing zal bestaan uit een vast deel en een variabel deel. Dat variabele deel is afhankelijk van de hoeveelheid restafval die je als inwoner aanbiedt. Je betaalt dan per keer dat je je restafvalbak laat legen of per keer dat je je pas gebruikt om het in een ondergrondse container te gooien. Hoe minder restafval je hebt, des te minder te hoeft te betalen. De zogeheten prijsprikkel.

De gemeente laat weten dat het doel is om de afvalbeheerkosten beheersbaar te houden voor haar inwoners. “De laatste jaren zijn de kosten voor afvalverwerking al flink gestegen. De kosten voor het verwerken van afval worden steeds hoger. Dat geldt voor het restafval (verbrandingsbelasting) en GFT. Daarnaast zijn de inkomsten voor diverse grondstoffen zoals papier en textiel gedaald.“ 

Betrekken bij besluit

Maar de gemeente wil wel de inwoners van Opmeer en de maatschappelijke doelgroepen betrekken bij dit besluit. Zo is de gemeente, via Zoom, in gesprek geweest met de dorpsraad van Opmeer. Kees Jan Stapel, voorzitter van de dorpsraad, vertelt dat zij er wel positief tegenover staan. “Wij zien daar geen bezwaar tegen. Het gaat toch om de portemonnee van de mensen. En als we niks doen, dan wordt het alle jaren duurder. Er moet iets gebeuren.”

Maar volgens Stapel is het wel belangrijk dat het dumpen van afval actief wordt tegengegaan en dat de mensen er per saldo niet financieel op achteruit gaan. “De bak gaat hier dertien keer per jaar aan de weg. Dat zou gelijk moeten staan aan het normale tarief. Als iemand dan zijn bak minder vaak aan de weg zet, dan moeten de kosten lager uitvallen”.

Goedkoper?

Of het echt goedkoper wordt, is nog maar de vraag. In Castricum hebben ze dit systeem per 1 januari van dit jaar ingevoerd. Ook daar is de afvalstoffenheffing verdeeld in een vast deel en een variabel deel. En veel goedkoper lijkt het niet.

Zo kunnen gezinnen maar 3,8 keer per jaar hun 240 liter bak (een standaard rolcontainer) met restafval aan de weg zetten of 21,6 zakken van 60 liter per jaar in de ondergrondse container deponeren voor hetzelfde bedrag als in 2020. En tweepersoons huishoudens kunnen 3,2 keer per jaar hun rolcontainer aan de weg zetten of 18,4 zakken restafval kwijt in de ondergrondse container voor hetzelfde tarief als in 2020. 

De gemeente moet de hoogte van de tarieven nog vaststellen. "Ongeveer 80 procent van de kosten zal via het vaste deel van de afvalstoffenheffing worden opgelegd. De overige 20 procent loopt via het variabele deel. Uitgangspunt is dat goed scheiden een financieel voordeel oplevert, maar of dat in alle gevallen betekent dat je goedkoper uit bent dan nu, hangt af van de landelijke kostenontwikkeling in de afvalbranche.”

Luiers en stomazakjes

Voor bepaalde groepen zou deze variant wel nadelig kunnen uitpakken, zoals bijvoorbeeld mensen met jonge kinderen, die tot over hun oren in de vieze luiers zitten. Of mensen met een medische aandoening waardoor ze meer restafval hebben, zoals een stomazakje. Voor hun, maar ook voor sociale minima, ouderen of woningeigenaren met kamerverhuur zou een aangepast tarief kunnen gelden.

100 kilo per persoon

Het doel is om het aantal kilogram restafval per persoon per jaar terug te dringen naar 100 kilo, de landelijke doelstelling van 2020. Uit onderzoek van Eureco blijkt dat gemeentes nu op een gemiddelde van 150-180 kilogram restafval per persoon per jaar zitten. En hetzelfde onderzoek laat zien dat met een recycle-tarief de hoeveelheden restafval inderdaad dalen ten opzichte van een systeem met een vast tarief. In veel gevallen zelfs tot onder de beoogde 100 kilo per jaar.

"We stellen ons met het recycle-tarief als doel in 2025 uit te komen op 100 kg restafval per inwoner per jaar en een toename van het percentage gescheiden ingezamelde grondstoffen te realiseren. Hiermee sluiten we aan bij de landelijke ambitie om op het gebied van circulaire-economie grondstoffen zo efficiënt mogelijk in te zetten en te hergebruiken.  Gekeken naar de ervaringen van andere gemeenten met een vergelijkbaar systeem achten wij deze doelstellingen haalbaar", laat de gemeente via de woordvoerder weten.

Dumpen

Andere punten van zorg van dit systeem zijn dat mensen hun restafval op andere plaatsen dumpen of dat ze meer restafval bij het papier, plastic of gft gooien waardoor de kwaliteit van die afvalstroom afneemt. Maar volgens HVC weten ze daar wel raad mee. In de whitepaper, die HVC aan de gemeente heeft gepresenteerd, staat te lezen dat dit meevalt in gemeenten waar al vergelijkbare systemen zijn ingevoerd. Het is wel belangrijk om dit vanaf het begin goed in de gaten te houden en controle en handhaving in te zetten waar het nodig is.

Informatieavond voor inwoners

Aanstaande maandag is er een digitale informatieavond waarin de gemeente ook nog de inwoners gaat vragen naar hun mening. De gemeente wil de inwoners de gelegenheid geven om mee te praten over dit onderwerp. Wethouder Robert Tesselaar leidt de avond en medewerkers van HVC zijn aanwezig om meer te vertellen over het recycle-tarief.