Onderzoekers: verleen nazorg en traumaverwerking bij coronapandemie

Op een januari van dit jaar was het precies 20 jaar na de nieuwjaarsbrand in café Het Hemeltje in Volendam. Al twee en een half jaar doet Van der Vlies met 20 studenten onderzoek naar de ramp en hoe die het dorp getroffen heeft. Wat in de studie duidelijk naar boven komt, is dat getroffenen van de brand in Volendam nog veel moeite hebben met de verwerking.

"Dit leidde ertoe dat veel van hen te kampen hebben gehad met depressie en overspannenheid, tot vele jaren na de ramp. Het is daarom essentieel dat er op dit moment al gestart wordt met twee zaken: ten eerste moet onderkend worden dat er zich een ramp voltrekt die op lange termijn traumatische gevolgen kan hebben. Dit geldt niet alleen voor mensen die direct slachtoffer zijn geworden, maar ook voor mensen die familie hebben verloren of bijvoorbeeld voor zorgverleners die hun patiënten niet konden redden", schrijft van der Vlies.

De onderzoekers zien een parallel tussen de ramp in Volendam en de pandemie van nu. "Er is opeens erg veel zorgbehoefte", legt Van der Vlies uit aan NH. Hij waarschuwt dat er goed opgelet moet worden dat de behoefte aan geestelijke gezondheidszorg de aankomende jaren nog gaat toenemen.

Andere rampen

In het Dijklander ziekenhuis in Purmerend vinden ze dat de vergelijking met Volendam niet direct opgaat. "Het zijn twee niet te vergelijken rampen', zegt psycholoog Katja Skokan van het Dijklander Ziekenhuis.  Volgens haar was de Volendam-ramp heel acuut en sleept de pandemie zich al enkele maanden voor. "Het is ook heel lastig te voorspellen of er op de langere termijn overeenkomsten zijn."

Het Dijklander heeft al vroeg ingezet op psychologen die verzorgers, patiënten en nabestaanden kunnen ondersteunen. Door er vroeg bij te zijn, denkt het ziekenhuis preventief al een slag te kunnen slaan bij het verwerken van de ramp die zich dagelijks afspeelt. Als ze naar de verzuimcijfers kijken van het personeel, dan lijkt het te werken, want die cijfers zijn maar licht gestegen sinds het afgelopen jaar.

Traumaverwerking

Van der Vlies denkt dat het een goede stap in de richting is om nu al veel aan traumaverwerking te doen, maar waarschuwt toch dat er goed opgelet moet worden. "Door de omvang van de ramp en doordat het allemaal nieuw is, weten we nu nog niet wat dit over tien of twintig jaar gaat betekenen op de geestelijke nazorg."

Mensen die wel met corona in aanraking zijn gekomen, maar niet in het ziekenhuis zijn geweest, blijken moeilijker te bereiken. Zowel Van der Vlies als Skokan wijzen er op dat zij een eigen verantwoordelijkheid hebben om hun geestelijke gezondheid goed in de gaten te houden.