VOLENDAM - De brand in café 't Hemeltje zette twintig jaar geleden niet alleen heel Volendam op zijn kop, ook bij het zorgpersoneel heeft de ramp blijvende sporen nagelaten. IC-verpleegkundige Eline Frenk werkte in het VU-ziekenhuis in Amsterdam waar tientallen brandwondenslachtoffers werden opgevangen.
IC verpleegkundige Eline Frenk - NH
"Ik was die nacht aan stappen en had al een mobiel en werd steeds gebeld door het ziekenhuis", vertelt Eline Frenk aan Gerie Smit die voor NH de documentaire 'Daar praten we niet meer over' maakte. "Mijn leidinggevende belde steeds en vroeg of ik naar het ziekenhuis wilde komen. Ik zei: 'Nee, ik heb gedronken'. Ze zei: 'Als je binnenkomt ben je in één klap nuchter, dus kom maar'."
Twintig jaar geleden, tijdens de nieuwjaarsnacht van 2001, raakten ruim tweehonderd jongeren zwaargewond bij een korte, maar hevige brand in café 't Hemeltje. Veertien jongeren overleefden de ramp niet. De brandwondenslachtoffers werden in verschillende ziekenhuizen in binnen- en buitenland opgevangen. Gerie Smit kwam in het VU-ziekenhuis in Amsterdam terecht. Daar werd ze drie weken in een kunstmatige coma gehouden en door IC-verpleegkundige Eline verzorgd.
"Ik zag je in bed, met je blonde plukjes en zooi ertussen en ik koos jou"
"Er werd in het ziekenhuis een verdeling gemaakt: wie neemt wie? En ik koos jou", zegt Eline lachend tegen Gerie. "Ik zag jou in bed liggen met je blonde plukjes en zooi ertussen en het klinkt misschien heel stom, maar het is dan net of je jezelf als vijftienjarig meisje aankijkt, en ik was ook nog maar dertig jaar." Eline, die nog nooit brandwonden had verzorgd, verzamelde alle informatie die ze kon vinden om Gerie en de andere slachtoffers in het VU-ziekenhuis zo goed mogelijk te verzorgen.
Tekst gaat verder onder afbeelding.
Voor het zorgpersoneel was het niet gebruikelijk dat ook zij werden opgevangen door hulpverleners. Eline: "Dat waren wij helemaal niet gewend, maar er werd bij ons ook ergens een psycholoog uit de kast getrokken en die heeft in de koffiekamer een kringgesprek met ons gehouden. Er werd gevraagd: 'Hoe is het voor jullie?' Er begon er één te huilen en die zei: 'Ik heb hier nooit om gevraagd en had dit ook nooit willen zien'. Als een psycholoog dan zegt: 'maar het is nu eenmaal zo...', geeft dat geen opening tot gesprek om aan elkaar toe te geven dat je het misschien wil heel erg moeilijk vond om tieners met brandwonden te verzorgen."
Eline was niet meer weg te slaan uit het ziekenhuis. "Als ik iets heel moeilijk vind, dan bijt ik me erin vast. Ik heb me op de brandwondenslachtoffers gefocust en de rest interesseerde me niet. Jij was tevens mijn hulpverlener", vertelt ze aan Gerie. "Als ik nu maar goed voor jou zorg, dan komt het goed."
Veel geleerd van Volendam
Als in juni 2001 de laatste brandwondenpatiënt het ziekenhuis verlaat, besluit Eline te stoppen als IC -verpleegkundige. "Ik kon niet meer die switch maken van een halfjaar lang al die ouders, de broertjes en zusjes over de vloer na weer die tachtigjarige patiënt in bed. De IC was een wereld op zichzelf met jullie."
Ze verruilde de IC voor de ambulance. "Zeker in de hulpverlening en ambulancedienst Nederland hebben we ontzettend veel geleerd van Volendam", vertelt ze. "Dat vond ik wel heel raar: dat toen ik later in de opleiding zat, de Volendam-brand als lesmateriaal werd gebruikt."
Gerie Smit was één van de tieners die zwaargewond raakten tijdens de brand in café 't Hemeltje. Ze werkt al jaren als redacteur en samensteller voor NH Nieuws. Eerder schreef ze een boek over de nieuwjaarsbrand: 'Nieuwe Handen' .
Gerie: "Normaal krijg ik veel vragen over de brand en nu dacht ik: laat ik zelf die vragen eens stellen."
Voor NH maakte ze de documentaire: 'Daar praten we niet meer over' die op 1 januari 2021 om 18.00 uur, 20.00 uur en 22.00 uur op NH te zien is.