Taalwetenschapper pleit bij ministerie voor meer aandacht voor dove kinderen en hun ouders

De Haarlemse moeder Fenna Teuben-Oass had die kans na de geboorte van haar dochter Nora (8) met beide handen aangegrepen. Zij heeft in de afgelopen acht jaar veel energie gestoken in het leren van Gebarentaal, maar had daar graag meer steun bij gehad. 

Volgens Roelofsen is Fenna geen uitzondering en hebben zelfs dove kinderen geen toegang tot de Nederlandse Gebarentaal. "Ouders spreken het veelal niet en omdat dove kinderen zo veel mogelijk naar het reguliere onderwijs moeten, komen zij niet of nauwelijks met de taal in aanraking." En dat heeft volgens de taalwetenschapper grote gevolgen. 

"Kinderen begrijpen niet altijd wat er om hen heen gebeurt en raken sociaal emotioneel en cognitief vaak snel achterop." Ook vertelt Roelofsen dat uit onderzoek blijkt dat dove mensen vaker werkloos zijn dan horende mensen, eerder psychische problemen ontwikkelen en sneller in de criminaliteit belanden. 

Tekst gaat verder na de video

Peter van Veen, deskundige op het gebied van de dovencultuur, verklaart dat met de komst van de Cochleair Implantaat (CI) het leren en spreken van Gebarentaal naar de achtergrond is verdrongen. De CI is namelijk een soort computer die (spraak)geluiden omzet naar elektrische impulsen die het slakkenhuis stimuleren.

Het apparaat zorgt ervoor dat doven en slechthorenden toch nog iets kunnen horen. "Het spreken van Gebarentaal werd daarom als overbodig gezien." En dat is volgens Van Veen een groot gemis.

"Iemand met een CI blijft doof. Zodra diegene de CI afdoet, kan hij of zij niets meer horen." Daarnaast gaat volgens hem door het ontbreken van een eigen taal het gevoel van een gemeenschappelijke identiteit verloren. "Mensen moeten in ieder geval één taal goed kunnen beheersen."

Ook Roelofsen benadrukt het belang van het beheersen van Gebarentaal voor het gevoel van identiteit. "Veel dove kinderen worden nu gezien als een vreemde eend. Het is belangrijk dat dove kinderen bij elkaar kunnen komen en met elkaar één taal kunnen spreken."

Roelofsen heeft daarom in een brief aan de minister van Binnenlandse Zaken opgeroepen om meer aandacht te besteden aan dove kinderen en hun ouders. "Niet alleen moet er meer begrip vanuit de samenleving komen voor de dovencultuur door de zichtbaarheid van Gebarentaal te vergroten, er moeten ook meer cursussen komen voor ouders van dove kinderen."

Daarnaast moeten er volgens hem middelen beschikbaar worden gesteld, bijvoorbeeld in de vorm van verlof, om ouders de tijd te geven Gebarentaal te leren. "Ouders hebben echt de tijd nodig. Gebarentaal is namelijk ontzettend moeilijk en zij moeten hun kind de taal leren."

De complexiteit van Nederlandse Gebarentaal ervaart ook de Haarlemse Fenna. "Naast dat er weinig cursusaanbod is, waardoor het leren stukken moeilijker is, is Gebarentaal geen Engels of Spaans. Het is een hele andere tak van sport. Wij zijn namelijk gewend om te praten, niet om te gebaren."

Volgens Fenna is het belangrijk om als ouder van een doof kind visueel te zijn ingesteld. "En dat moet ik echt ontwikkelen. Het verkeerd begrijpen van één gebaar kan er al voor zorgen dat een heel verhaal aan je voorbij gaat."

Steun

Net als Roelofsen hoopt Fenna dat vanuit het ministerie snel meer steun komt voor haar en andere ouders van een doof kind. Ouders moeten in een vroeg stadium in staat worden gesteld om de taal te leren vindt ze. 

"Dit zorgt ervoor dat je als ouder echt een voorsprong kunt opbouwen en je kind een eigen taal kan meegeven. Een taal die voor hen altijd toegankelijk is, dus ook als de CI wordt afgedaan. Ik wil altijd met mijn dochter kunnen communiceren en niet afhankelijk moeten zijn van techniek."