Toekomst stadsschouwburg Velsen onzeker: "Als we de huur moeten terugbetalen, vallen we om"

Koers is sinds oktober 2017 directeur van de stadsschouwburg in Velsen, daarvoor was ze zakelijk directeur bij het Bimhuis in Amsterdam. "Toen ik startte in Velsen, wist ik dat me een zware klus te wachten stond, de stadsschouwburg stond er financieel slecht voor", aldus Koers.

In de periode voorafgaand aan de coronacrisis was het Koers gelukt om een kleine reserve op te bouwen door de kosten laag te houden, ‘lean en mean’, zoals ze zelf zegt. Maar de opgebouwde reserve was geen bodemloze put, het was maar een kleine buffer. En daarmee begon de stadsschouwburg aan de nieuwe crisis. 

"Op een gegeven moment moet je jezelf vermannen en naar de toekomst kijken", zegt Koers ferm. “Waar willen we als schouwburg naar toe en hoe komen we hieruit?" En zo ontstond het plan om de theaterzaal ook in te zetten als bioscoop, want een bioscoop is er nog niet in Velsen. Door middel van een succesvolle crowdfundingsactie heeft de schouwburg dit plan kunnen realiseren.

Net als meerdere culturele instanties, heeft ook de stadsschouwburg werknemers moeten ontslaan. "We hebben elf werknemers moeten laten gaan, een pijnlijk besluit, en dan nog weet je niet of je het als theater gaat redden", vertelt Koers. "Je bent continu aan het rekenen, maar je voelt de controle onder je handen wegglippen. En je weet dat je niet aan ee reorganisatie ontkomt, wil je als theater deze crisis overleven."

Maar daarmee zijn de zorgen over het voortbestaan van de stadsschouwburg niet weg. Zo vertelt Koers dat ze veel steun hebben gehad van het college van gemeente Velsen. "Een van de redenen dat we nu nog overeind staan, is omdat we tijdelijk geen huur hoefden te betalen", legt Koers uit. "Maar, de gemeente heeft de huur opgeschort, niet kwijtgescholden. Als we nu alsnog de huur van de afgelopen maanden moeten terugbetalen, dan is het voor ons voorbij."

Wanneer je bij Koers begint over het belang van de culturele sector en en de overlevingsstrijd die ze moeten voeren, merk je dat het haar raakt. "Kunst en cultuur is zo belangrijk, maar het is al jarenlang het ondergeschoven kindje van de Nederlandse regering. Als je als culturele instantie iets wil, dan moet je op je kniëen en dan alsnog is de kans groot dat het je niet iets oplevert", vindt Koers.

"We gaan het niet redden zonder financiële steun en wat betreft subsidies, lijken wij regelmatig tussen wal en schip te vallen", zegt Koers fel. "Van de eerste steunmaatregelen van het rijk van 300 miljoen euro voor de culturele sector, ontvingen wij niets. Wij konden daar geen aanspraak opmaken, omdat wij geen rijkssubsidie ontvangen."

"Toen kwam het particuliere Kickstart fonds met subsidies voor de culturele sector. Zij wezen onze aanvraag af met het argument dat er al zoveel naar de Metropool Regio Amsterdam gaat en dat zij juist de theaters buiten de regio Amsterdam willen bedienen. En dus visten we opnieuw naast het net", legt Koers uit. "Wat dat betreft hadden we beter in West-Friesland kunnen zitten."

Volgens Koers ligt het lot van de stadsschouwburg nu in de handen van de gemeente. "Begrijp me niet verkeerd, ik ben een ontzettende vechter, maar ik moet ook realistisch zijn. We staan er niet goed voor", verzucht Koers. "Meer dan andere theaters zijn wij afhankelijk van publieksinkomsten. Als je dan te maken krijgt met de coronacrisis en je maar 100 in plaats van 700 mensen kan ontvangen, dan ga je het never nooit redden. Als de gemeente Velsen het theater wil behouden, zullen ze ons moeten helpen."

In de komende maanden gaat Koers met de gemeente om de tafel. Om het te redden, wil de stadsschouwburg een aantal dingen aanpassen, waaronder een kleine zaal erbij en liften in het gebouw, zodat minder-validen ook naar de schouwburg kunnen. "De uitkomst van deze gesprekken met de gemeente hebben een enorme impact op ons voortbestaan. Dat besef brengt je als theater, maar ook als mens, wel even aan het wankelen", vertelt Koers. 

"Ik geloof heel erg in wat we doen, maar een uitverkochte zaal betekent nu dat 100 stoelen zijn bezet, in plaats van de 700 stoelen die we hebben. En zelfs dat we halen op het ogenblik niet", vervolgt Koers haar verhaal. "Maar daar moet je ook niet te lang bij stilstaan, zoals ik al zei, ik ben een vechter. Maar ik hoop van harte dat de gemeente met mij meevecht. We zullen zien."