Ga naar Content

Vraagtekens bij lage verkoopprijzen woningen Bergen: "Gemeenschapsgeld door putje gespoeld"

De verkoop van vijftien huurpanden door de gemeente Bergen heeft aanzienlijk minder geld opgeleverd dan verwacht zou mogen worden op basis van de bedragen waarop ze in de boeken stonden. Schattingen over wat de gemeentekas is misgelopen, variëren tussen 1 en 2 miljoen euro. Daarnaast heeft het gemeentebestuur in enkele gevallen de zelf opgestelde regels geschonden.

Door Anne Klijnstra, Mirjam Wolff, Joost Lammers en Tom Jurriaans

De gemeente besloot in 2013 dat het van een flink aantal huurpanden af wilde. Reden? Het 'behoorde niet tot de kerntaak' om woningen en bedrijfsruimtes te verhuren. Vijftien panden zijn uiteindelijk tussen 2014 en 2019 verkocht. Critici van binnen en buiten Bergen plaatsen vraagtekens bij de prijzen waarvoor de gemeente het vastgoed van de hand heeft gedaan.

Diefstal
Bergenaar Fred Vos heeft documenten over de gemeentelijke vastgoed-portefeuille opgevraagd via de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Vos onderhoudt een kritische Facebookpagina over de gemeentepolitiek. Wat hij aantrof in de documenten noemt hij 'diefstal van gemeenschapsgeld'. "Er is bizar veel geld misgelopen."

(Artikel gaat verder onder de video)

Fred Vos over vastgoed Bergen - NH Nieuws

De documenten over de vastgoedtransacties zijn ook in het bezit van NH Nieuws en NRC. Daaruit blijkt dat diverse huurwoningen vaak veel minder hebben opgebracht dan de WOZ-waarde die de gemeente zelf in de boeken had staan of dan de taxatiewaarde van een ingehuurde makelaar.

Aanzienlijke korting
Een groot aantal woningen werd verkocht aan de zittende huurders met een aanzienlijke korting. Zo bracht een woning aan de Kerkedijk in Bergen 125.000 euro op, terwijl de WOZ-waarde 260.000 euro was. Een woning aan de Visserstraat in Egmond aan Zee (WOZ-waarde 147.000 euro) werd verkocht voor 45.000 euro en een huis aan de Bergense Westerweg werd van de hand gedaan voor 158.000 euro, terwijl de WOZ-waarde 378.000 euro was.

Lees ook: Deze vijftien panden verkocht de gemeente Bergen ver onder de boekwaarde

Alleen al deze drie panden leveren samen een verschil van 457.000 euro op. De kopers mogen hun nieuwe eigendom zeven jaar niet verkopen om speculatie te voorkomen, maar vanaf 2021 kunnen de eerste woningen van de hand worden gedaan. 

'Sociaal beleid'
Wethouder Klaas Valkering vindt dat de prijzen wel degelijk de marktwaarde vertegenwoordigen. "Vier makelaars hebben de woningen getaxeerd." Op de vraag of de wethouder dan geen eigen verantwoordelijkheid heeft, antwoordt hij: "Wij gaan uit van de expertise van vier makelaars."

(Artikel gaat verder onder de video)

Wethouder Valkering over vastgoed Bergen - NH Nieuws

Hij zegt dat gemeente niet aan 'winstmaximalisatie' heeft gedaan, omdat er een 'sociaal beleid is gevoerd', zodat de zittende huurders niet hoefden te verhuizen. De prijzen zijn volgens hem ook lager, omdat woningen in verhuurde staat nu eenmaal minder opleveren.

Prijzen
Daarbij gaat hij er wel aan voorbij dat er geen sprake meer was van verhuurde woningen op het moment dat de huurders eigenaar werden. De betreffende makelaars laten NH Nieuws degevraagd weten 'het beleid van de gemeente te hebben uitgevoerd'. Hoe de prijzen zijn vastgesteld, blijft onduidelijk. Een nadere toelichting willen ze niet geven. 

Vastgoed-advocaat Mark van Weeren heeft een aantal vastgoed-dossiers voor NH Nieuws bekeken. Hij plaatst grote vraagtekens bij de handelswijze van de gemeente.

(Artikel gaat verder onder de video)

Advocaat over vastgoed Bergen - regels - NH Nieuws

Eigen regelgeving geschonden
Naast de lagere opbrengst heeft de gemeente zich in enkele gevallen ook niet gehouden aan de eigen regelgeving. De gemeente schrijft in een document uit 2010 dat maximaal een korting van 20 procent (ten opzichte van vergelijkbare woningen) kan worden verleend als een woning in verhuurde staat wordt verkocht.

Daar wordt ruimschoots van afgeweken aangezien de verschillen bij meerdere woningen de korting opliep tegen 50 procent of daar ver overheen. De gemeente ontkent eerst dat dit document nog geldig is en zegt later dat de regel niet gevolgd is omdat het 'niet mogelijk was tot een goede prijs te komen op basis van vergelijking met andere vergelijkbare panden'. 

Funda
In dezelfde nota 2010 schrijft de gemeente dat een verhuurde woning eerst aan de huurder moet worden aangeboden en daarna aan een woningbouwvereniging. Als die geen interesse heeft, wordt niet tot verkoop overgaan. Lege panden moeten op de vrije markt worden verkocht en op Funda geplaatst.

Dat deze volgorde nog geldt, blijkt uit collegebesluiten uit 2014. De gemeente rekt de regeling wel op door ook familie en vrienden recht tot kopen te geven. Ook het verkopen in verhuurde staat aan derden wordt als optie toegevoegd.

Toch blijkt dat de gemeente diverse panden niet op de vrije markt heeft gebracht en onderhands verkocht aan vastgoedondernemers. Een woning aan de Huismansweg in Schoorl werd verkocht aan de Peter Veldman Holding (voor 225.000 euro tegen een WOZ-waarde van 474.000 euro), terwijl de huurster er nog woonde. Er heeft een nooit een verkoopbord aan het raam gehangen. "Dat was om onrust bij de huurder te voorkomen", verklaart de wethouder.

Staatssteun
In het pand van de voormalige bibliotheek met daarboven vier appartementen aan de Nieuwe Egmonderstraatweg is door de gemeente voor één miljoen geïnvesteerd. Het stond voor 828.000 euro in de boeken. Uiteindelijk is het pand verkocht voor 425.000 euro aan vastgoedbelegger Coltavast BV, waarvan de eigenaren in de Quote 500 staan.

Het pand is nooit op de vrije markt aangeboden. De gemeente wil, zo blijkt uit de toelichting, de Albert Heijn, die een winkel in het pand had, de mogelijkheid geven om uit te breiden. Alleen de huuropbrengsten van de appartementen zijn nu jaarlijks al 60.000 euro.

Vastgoedadvocaat Van Weeren is dit dossier ook opgevallen. "Het mag geen staatssteun zijn." Een overheid mag voor maximaal 200.000 euro onder de marktwaarde een pand verkopen. Of er in het geval van de Nieuwe Egmonderstraatweg dan sprake is van verboden staatssteun, gezien het verschil van ruim 400.000 euro, is niet met zekerheid vast te stellen. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) houdt daar toezicht op.

(Artikel gaat verder onder de video)

Advocaat over vastgoed Bergen - onderzoek - NH Nieuws

"De integrale kosten [marktwaarde, red.] voor de verkoop van een pand gaat om de boekwaarde van het pand zoals die in de financiële stukken van de gemeente staat", reageert de ACM in algemene zin als we navraag doen over de regelgeving.

Aangifte
Van Weeren vindt dat er reden is voor een onafhankelijk onderzoek naar de verkoop van het vastgoed. Wethouder Valkering ziet daar echt geen reden toe, omdat er volgens 'hem geen fouten zijn gemaakt'. Fred Vos denkt daar anders over. Hij bereidt een aangifte voor wegens een fiscaal delict.

De eerste aflevering van het nieuwe BNNVara-programma Opstandelingen gaat vanavond ook over Bergen. De uitzending is te zien om 20.30 uur op NPO2. 

Foto: