"Plasticverkopers worden beloond en ik krijg niets. Dat is niet vol te houden." Ingo Halfweeg van de Wieringer Frietkraam op Westerland is boos. Sinds 1 juli geldt een toeslag op plastic wegwerpartikelen als bordjes, bekers en bestek. Het steekt de Wieringer frietbakker dat zijn collega's de verplichte toeslag kunnen doorberekenen aan hun klanten en het geld in eigen zak mogen steken. "Het is een oneerlijke strijd en het lost het milieuprobleem niet op."
De Wieringer Frietkraam staat al drie seizoenen op het terrein van agrariër Kikkert op Westerland. Die levert aardappelen en vlees voor de frietkraam, dus de meeste snacks zijn van lokale ingrediënten. En de frietkraam zit vandaag weer vol, want het is de wekelijkse bijeenkomst van de 'stoofvleesclub'. Patatje stoofvlees, geserveerd op emaille borden met gewoon bestek. "Hans, ik reken voor jou wel 50 cent extra, want ik moet straks jouw bord afwassen," grapt Halfweeg tegen één van zijn vaste klanten.
Halfweeg stortte vandaag zijn hart uit Facebook: "In welke wereld leven we eigenlijk? Iedereen weet dat ik vanaf het begin al bezig ben met verantwoord mijn snacks te verkopen. Inkoop van puntzakken en kartonnen bakjes zijn vele malen duurder dan plastic bakjes. Ik heb voor karton en papier gekozen, omdat dat ook beter past bij een boerenbedrijf en eigen gemaakte spullen."
Tekst loopt door onder de foto.
"Ik loop al een tijdje met die onvrede, want ook klanten komen bij mij met: Hoe zit het met jou? Nou, ik moet mijn prijzen al aanpassen, omdat er een aardappelschaarste is. En ik betaal vier keer zoveel voor mijn papieren zakjes en bakjes dan voor plastic, maar ik wil geen plastic. Nooit overwogen zelfs. Een snackbar was voorheen een gouden handel, maar dit jaar zeker niet. Friet wordt een luxeproduct als het zo doorgaat. Dat is het al. Ik denk er al over om te stoppen."
Het steekt hem dat snackbarhouders die nog steeds voor het goedkopere plastic kiezen, hier een toeslag voor moeten rekenen aan hun klanten. Deze ondernemers kunnen dit geld in eigen zak steken, waardoor ze volgens Ingo zelfs kunnen verdienen aan plastic verpakkingen. En dat is een verkeerde prikkel.
Besodemieterd
Een brief aan het ministerie van Algemene Zaken is al onderweg. Halfweeg: "Vanmorgen op de post gedaan, aan Mark Rutte. Geen idee of hij het leest, maar het is een rare situatie, het is gewoon krom. Ik voel me besodemieterd."
Tekst gaat door onder de foto.
Ondertussen gaat het hele gesprek in de frietkraam over het gebruik van plastic en de hoeveel plastic dat Nederland in en uit gaat. De aanwezige vaste klanten staan volledig achter de filosofie van Halfweeg: "Hartstikke goed van Ingo. We moeten gewoon van het plastic af." Bovendien vindt Halfweeg dat friet in een plastic bakje 'totaal geen uitstraling' heeft. "We kunnen ook een statafel in het midden zetten. We leggen een krant neer en leg daar de friet maar op", oppert één van de klanten nog hartelijk.
'Hier opeten?'
Vanaf 1 januari 2024 wordt bij de optie 'Hier opeten?' het gebruik van herbruikbaar servies het uitgangspunt. Denk aan herbruikbare of hoogwaardig recyclebare bekers en bakjes op festivals en evenementen, schrijft de Rijksoverheid.