Niet eerder was de Russische president Poetin zo geïsoleerd van de rest van de wereld en vroeg of laat zal Rusland de prijs betalen voor de oorlog in Oekraïne. Dat zei de Amerikaanse president Biden in zijn eerste State of the Union.
Biden trapte zijn belangrijke speech, die ruim een uur duurde, af met de situatie in Oekraïne. Hij wees daarbij naar de Oekraïense ambassadeur in de VS, die in de zaal zat. Ze kreeg een staande ovatie van de Congresleden, die met speldjes, stickers en Oekraïense vlaggetjes hun steun betuigden aan het land.
Volgens Biden had president Poetin zich verkeken op de eensgezindheid in de Westerse wereld na de "vooraf bedachte en niet uitgelokte" invasie van Oekraïne. "Hij heeft meerdere keren diplomatie afgewezen. Hij dacht dat het Westen of de NAVO niet zou reageren. Hij dacht ons te verdelen. Maar Poetin zat fout. We blijven verenigd."
Hij noemde de Russische president een dictator. Biden: "En de geschiedenis heeft ons geleerd: als dictators geen prijs betalen voor hun agressie veroorzaken ze meer chaos".
Correspondent Lucas Waagmeester
"We zagen tijdens deze State of the Union een vorm van eenheid in het Amerikaanse Congres die vrij uniek is de afgelopen jaren. Althans, in het eerste kwartier van de toespraak, waarin president Biden opriep tot steun aan Oekraïne en scherpe teksten had tegen president Poetin.
"Die eenheid zakte direct in toen Biden zijn wensen voor het binnenlandse beleid begon voor te dragen. Het waren veel voorstellen die we al kennen. Van modernisering van de economie tot goedkopere medicijnen en het beter verankeren van stemrecht voor iedere Amerikaan.
"Een groot deel van deze agenda is precies waarover Amerika juist zo verdeeld is. Veel van de plannen zijn in het afgelopen jaar al gestrand in het Congres. Zo werd dit wel een van Bidens meest krachtige toespraken, vol hoop en overtuiging gebracht, maar gaat deze State of the Union niet de grote omslag worden in zijn presidentschap."
In zijn toespraak kondigde Biden daarnaast aan dat de VS het luchtruim zal sluiten voor Russische vliegtuigen, nadat onder meer de EU dit besluit eerder al had genomen. Verder zei hij achter de Russische oligarchen "en corruptie leiders die miljarden hebben verdiend aan dit gewelddadige regime" aan te willen gaan. "We nemen jullie jachten, luxeappartementen en privéjets in", zei Biden, waarna hij applaus kreeg van het gehele Congres.
De president zei wel dat de VS zich niet militair zal mengen in het conflict in Oekraïne en hij erkende dat Rusland de komende tijd mogelijk op het slagveld winst zal boeken. "Maar op de lange termijn zal hij de prijs betalen", zei Biden, doelend op Poetin. Hij beloofde "every inch" van het territorium van NAVO-landen te verdedigen.
Bidens State of the Union kwam op een belangrijk moment in zijn presidentschap. De Democraat kampt al maanden met kwakkelende populariteitscijfers. De president heeft moeite om plannen door het Congres te loodsen, ook al bezitten zijn Democraten de meerderheid in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat. Biden worstelt met weerstand van de Republikeinen en met weerstand vanuit zijn eigen partij.
Later dit jaar wachten de tussentijdse verkiezingen, waarbij er een nieuw Huis van Afgevaardigden wordt gekozen. Ook komen er tientallen Senaatszetels vrij. De Democraten lopen het risico de meerderheid in beide kamers te verliezen, waardoor Biden in het restant van zijn presidentschap nog lastiger zijn plannen dreigt door te kunnen voeren.
De State of the Union is een jaarlijkse toespraak van de president van de Verenigde Staten voor de leden van het Amerikaanse Congres over de staat waarin het land verkeert. Ook deelt de president in de speech de plannen voor het komende jaar. De toespraak is vergelijkbaar met de Nederlandse Troonrede. In het eerste jaar van het presidentschap geeft de president geen officiële State of the Union, omdat hij dan nog niet lang genoeg in functie is.
Hij gebruikte de State of the Union daarom ook om zijn oplossingen te delen voor binnenlandse problemen, zoals de stijgende inflatie in de VS. Die moet volgens Biden onder meer worden aangepakt door meer spullen in de VS te maken, zodat de prijzen dalen. "Verlaag de kosten in plaats van de lonen", benadrukte hij.
Ook lichtte nog eens de aangekondigde mega-investeringen in de Amerikaanse infrastructuur in onder meer internetverbindingen, wegen en bruggen uit. Wat betreft de coronapandemie benadrukte Biden dat zijn land alert moet blijven op varianten van het virus en hij zei dat er gratis antivirale medicijnen beschikbaar zullen komen bij apotheken voor mensen die positief testen.
De president eindigde zijn State of the Union met krachtige stem, waarmee hij benadrukte dat de VS sterker is dan een jaar geleden. "En we zullen over een jaar weer sterker zijn dan vandaag."