Grootschalige evacuaties uit Afghanistan zijn niet meer mogelijk en daardoor zullen niet alle Afghanen die voor Nederland hebben gewerkt de komende tijd geëvacueerd kunnen worden. Dat schreef het demissionaire kabinet vannacht in een brief aan de Tweede Kamer.
Waarschijnlijk zijn er 22 tolken en hun gezinnen achtergebleven in het land. Met een deel van hen is nog contact en het kabinet wil ze zodra dat mogelijk is naar Nederland halen.
Een van de Afghanen met wie Buitenlandse Zaken contact onderhoudt is een 41-jarige Afghaanse man die een tijdlang in Nederland heeft gewoond. In een telefoongesprek met correspondent Aletta André vertelt hij dat hij van Buitenlandse Zaken een paar dagen geleden de vraag kreeg of hij alleen naar Nederland wilde vertrekken. Als dat het geval was kon hij de volgende dag per vliegtuig vertrekken.
"Maar het probleem zijn mijn kinderen. De Taliban hebben gezegd dat mensen zonder paspoort niet naar het vliegveld mogen. En we kunnen nu ook geen paspoort aanvragen."
We durven niet naar buiten te gaan.
De man woont alweer enige tijd in Afghanistan met zijn vrouw en vijf kinderen tussen de 1,5 en 12 jaar. Hij heeft een Nederlands paspoort, maar zijn vrouw en kinderen hebben alleen Afghaanse papieren. Ze staan op de evacuatielijst van BuZa, maar slaagden er niet in om op tijd het vliegveld binnen te komen.
De laatste tijd is hij steeds banger geworden, zegt hij. Ze komen uit de Panjshirvallei en horen steeds vaker over huiszoekingen in Kabul naar mensen uit Panjshir. "We komen uit een streek waar we als vijand van de Taliban worden gezien. We blijven zo veel mogelijk thuis. We durven niet naar buiten te gaan."
Hij heeft geïnformeerd naar smokkelroutes naar Pakistan, maar heeft besloten dat nu niet te doen omdat het te gevaarlijk is.
Ik weet niet wat er gaat gebeuren en of het ze gaat lukken ons weg te krijgen.
Ook een andere Afghaanse man heeft nog contact met Buitenlandse Zaken. Hij heeft berichten gekregen dat ze hem niet vergeten zijn en dat er hard wordt gewerkt om hem en zijn gezin uit Afghanistan weg te krijgen, zegt hij. "Maar iedere dag dat we hier blijven is gevaarlijk. Ik weet niet wat er gaat gebeuren en of het ze gaat lukken ons weg te krijgen."
De man komt uit Uruzgan, waar zijn vader voor de Nederlanders werkte. Zelf werkte hij daar in de jaren na de missie voor veel internationale hulporganisaties, waaronder het Nederlandse Cordaid. Ook heeft hij Nederland geholpen om tolken uit Uruzgan naar Nederland te krijgen.
Hij werd op aanbeveling van een veteraan op de evacuatielijst gezet en heeft tot twee keer toe met zijn vrouw en vier jonge dochters aan de poort van het vliegveld gestaan, maar kwam niet binnen.
Noodpaspoorten
Het gezin leeft sindsdien in angst. "Gisteren werden we gewaarschuwd dat de Taliban huiszoekingen deden in onze wijk. Toen zijn we midden in de nacht halsoverkop naar een hotel gevlucht." Inmiddels zijn ze weer thuis, maar ze kunnen geen kant op.
"De kinderen kunnen niet naar buiten, ze zitten de hele dag in een kamer, zijn bang en vervelen zich." Zelf blijft hij ook voornamelijk binnen, maar om de drie à vier dagen gaat hij 's avonds naar buiten om voedsel in te slaan.
Ook hij heeft overwogen om over land naar Pakistan te vluchten, maar dat is te gevaarlijk. Hij hoopt nu dat Nederland noodpaspoorten kan verstrekken, zodat ze daarmee via de luchthaven weg kunnen komen.
In de Tweede Kamer wordt op dit moment gedebatteerd over het verloop van de evacuatie uit Afghanistan. De Tweede Kamer is kritisch op het evacuatiebeleid en wil weten hoe het met achterblijvers gaat en waarom ze niet op tijd zijn geëvacueerd.