De Duitse veiligheidsdienst Bundesverfassungsschutz mag de politieke partij Alternative für Deutschland (AfD) typeren als 'mogelijk rechts-extremistisch'. Dat heeft de rechter bepaald. AfD ging in beroep tegen een eerdere uitspraak maar kreeg geen gelijk van het gerechtshof in de deelstaat Noordrijn-Westfalen.
In 2021 labelde de veiligheidsdienst de partij als 'mogelijk rechts-extremistisch'. Daar maakte AfD in 2022 bezwaar tegen. De partij noemde het label in strijd met de grondwet en Europese regelgeving.
"Er is voldoende bewijs dat de AfD een koers volgt tegen de democratie en de menselijke waardigheid van sommige bevolkingsgroepen", oordeelt de rechter echter. De rechtbank zegt ook bewijs te hebben dat in ieder geval een deel van de partij Duitsers met een migratieachtergrond wil aanmerken als tweederangsburger.
Veiligheidsdiensten
Door de uitspraak kunnen de Duitse veiligheidsdiensten makkelijker partijleden volgen en onderzoeken of de AfD plannen maakt die indruisen tegen de democratie. Ook hebben ze met deze uitspraak meer bevoegdheden om informanten te rekruteren binnen de partij. In uitzonderlijke gevallen mogen AfD'ers worden afgeluisterd.
Eind vorig jaar kwam de partij nog in opspraak vanwege een geheime conferentie waar werd gesproken over de massadeportatie van niet-westerse migranten die in Duitsland wonen. De AfD ontkende dat er toen werd gesproken over massadeportaties. Een parlementariër maakte wel duidelijk dat buitenlanders naar hun geboorteland terug moesten. "Met miljoenen. Dat is geen geheim plan. Dat is een belofte", zei AfD'er René Spinger toen.
Duitsland-correspondent Chiem Balduk:
"De AfD heeft alles uit de kast gehaald om van het label af te komen. Tijdens de bezwaarprocedure werden bijvoorbeeld drie partijleden met een migratieachtergrond naar voren geschoven, als bewijs dat zij zich veilig voelen binnen de partij. Ook kwam de partij met allerlei bezwaren, klachten over vermeende partijdigheid van de rechters en verzoeken tot uitstel. Maar dat mocht allemaal niet baten.
De vraag is nu vooral of en wanneer de BfV de partij definitief als rechts-extremistisch zal bestempelen. Dat zou op een gevoelig moment komen: één maand voor de verkiezingen voor het Europees Parlement, en later dit jaar in drie Oost-Duitse deelstaten. Daarnaast daalt de AfD in de peilingen en worden verschillende partijleden verdacht van spionage voor Rusland en China. Andersom kunnen aanhangers van de AfD deze zaak juist zien als hét bewijs voor het complot dat de Duitse overheid de partij monddood zou willen maken.
Hoewel het debat over een verbod van de partij zal ook weer oplaaien, is dat niet heel waarschijnlijk. Een poging om een kleine neo-nazipartij te verbieden mislukte in 2017; zo'n procedure zal voor het veel grotere AfD nog ingewikkelder zijn.
Alternative für Deutschland geniet vooral populariteit in een aantal staten in het oosten van Duitsland. In andere delen van het land daalt de populariteit iets.
De Duitse minister van Binnenlandse Zaken, Nancy Faeser, is blij met de uitspraak van het gerechtshof. "Deze uitspraak laat zien dat we een weerbare democratie zijn".