De Europese Commissie gaat voor het eerst een bedrag van ruim 5 miljard euro uit het herstelfonds overmaken aan Polen. Het fonds bestaat al ruim drie jaar, maar Brussel weigerde eerder Polen geld te geven, omdat er grote zorgen waren over de rechtsstaat in het land. Nu is de eerste betaling uit het fonds alsnog goedgekeurd.
Het herstelfonds is bedoeld om Europese landen groener en veerkrachtiger te maken na de coronapandemie. De EU en de Poolse regering lagen over het geld de afgelopen jaren op ramkoers. Polen zou onder een aantal voorwaarden steun krijgen uit dit fonds. Zo moest Polen de omstreden tuchtkamer, die rechters kan schorsen, ontmantelen. Het Poolse parlement stemde voor afschaffing van de tuchtkamer, maar volgens de oppositie was dat een schijnmaatregel.
Het geld dat Polen nu krijgt is afkomstig van het REPowerEU-programma , dat Europese lidstaten moet helpen onafhankelijk te worden van Russisch gas. Het programma was vorig jaar toegevoegd aan het herstelfonds. De Poolse overheid heeft daarna een verzoek gedaan om geld uit dit programma te krijgen.
Geen voorwaarden
Volgens de Poolse regering hoeft het land met dit bedrag nu niet te voldoen aan de eisen die de EU stelt over de rechtsstaat.
EU-correspondent Kysia Hekster vanuit Brussel:
"De timing van de eerste miljarden die naar Polen gaan, is opvallend. Vorige maand werd de Poolse politieke partij die altijd op ramkoers lag met Brussel bij de verkiezingen niet groot genoeg om opnieuw een regering te vormen. Daarvoor in de plaats komt hoogstwaarschijnlijk een regering die juist heel pro-Europese Unie is.
Het lijkt erop dat er een list bedacht is om de nieuwe pro-Europese regering straks geld te kunnen geven. Maar de Europese Commissie zegt dat het geven van het geld en de nieuwe regering los van elkaar staan, omdat Polen voor deze miljarden niet aan voorwaarden hoeft te voldoen op het terrein van de rechtsstaat. Op 8 december moeten de ministers van de EU-landen nog akkoord gaan voor Polen dan ook echt de eerste miljarden kan krijgen."
Volgens de Poolse regering heeft de goedkeuring van het plan niets te maken met recente verkiezingen. "Het is het resultaat van vele maanden werk en zeer effectieve acties van ambtenaren."